Шчаслівай дарогі!

"Пастухі знайшлі Марыю і Юзафа, і Немаўля"

Так многа мы чакаем ад калядаў. Каб надвор'е было спрыяльным і снежным, каб падарункі абавязкова спадабаліся блізкім, каб стравы на стале ўдаліся як найлепей, каб грошай хапіла і яшчэ засталося, каб кожны ўсміхаўся, каб госці прыйшлі і пайшлі задаволеныя, каб было ўсё лёгка, весела, смачна і бесклапотна, і гэта толькі пачатак. Многія з нас гатовыя на значны высілак, амаль на мяжы сваіх сіл, каб здзейсніць як найбольш сваіх чаканняў. Вынік, мякка кажучы, не заўсёды адпавядае...

А некаторыя чакаюць толькі аднаго, нічога больш – толькі аднаго – цуда. Каб нехта жыў. Каб быў побач. Каб вылечыўся. Некаторым трэба толькі праменьчык надзеі, трошкі цяпла, крышынку дабрыні і ўвагі...

Што нашы чаканні і спадзяванні? Бараны ды авечкі. Пасём, гадуем, нешта з іх маем. Куды мы, туды й яны. Трэба вучыцца разнявольвацца, каб перастаць заціскаць вушы ад анёльскіх спеваў, Часцей глядзець на зоркі, каб не прапусціць ціхае ззянне над Бэтлеемам. Старацца глядзець сэрцам, а не вачамі, каб аднойчы выправіцца на пошукі Немаўляці. З усімі тымі баранамі і авечкамі, нават самымі няўклюднымі, з пусткай і сумненнямі, з недарэчнымі сваімі падарункамі і дзіўнымі манерамі – знайсці і пакланіцца. А што далей: размовы ці маўчанне, гучнае "Славім Яго!" ці слёзы сустрэчы, ці ўсё разам – не буду гаварыць, бо пахаваліся каля стаенкі ўсе словы.

І ўрэшце, браты...

І ўрэшце, браты, просім вас і молім у Пану Езусе, каб вы, прыняўшы ад нас тое, як трэба вам сябе паводзіць і дагаджаць Богу, як вы і паводзіце сябе, каб больш у гэтым узрасталі. Бо вы ведаеце, якія мы далі вам наказы ад Пана Езуса. 1 Тэс 4, 1-2

A na koniec, bracia, prosimy i zaklinamy was w Panu Jezusie: według tego, coście od nas przejęli w sprawie sposobu postępowania i podobania się Bogu i jak już postępujecie, stawajcie się coraz doskonalszymi! Wiecie przecież, jakie nakazy daliśmy wam przez Pana Jezusa. 1 Tes 4,1-2

За сим, братия, просим и умоляем вас Христом Иисусом, чтобы вы, приняв от нас, как должно вам поступать и угождать Богу, более в том преуспевали, ибо вы знаете, какие мы дали вам заповеди от Господа Иисуса. 1 Фес 4, 1-2

Finally, brethren, we beseech and exhort you in the Lord Jesus, that as you learned from us how you ought to live and to please God, just as you are doing, you do so more and more.  For you know what instructions we gave you through the Lord Jesus.1 Tes 4:1,2 

Нечаста, але здараецца, я чытаю адзін біблейскі тэкст на розных мовах, вядома, больш-менш знаёмых. Сапраўды, гэта не марнаванне часу. Напрыклад, гэтае "і ўрэшце", "дагаджаць" у беларускай мове, ці  "stawajcie się coraz doskonalszymi!" з клічнікам у польскай, "и умоляем вас Христом Иисусом" у рускім перакладзе, і цудоўна-руціннае англійскае "do so more and more" – нясуць свае незаменныя адценні і ўзбагачаюць успрыманне. Што ўжо казаць пра тых, хто разумее па-грэцку?

Але ці дапамогуць іншыя мовы мне зразумець, чаму вось гэты заклік да дасканаласці з Літургіі Слова першай нядзелі Адвэнту не выходзіць у мяне з галавы?

Self-care. Клопат аб сабе

Не дзіўна, што існуе шмат дэфініцый self-care, калі ж гаворка ідзе пра індывідуальны і шматбаковы працэс. Для адных клопат аб сваё цела, розум і дух мае на мэце толькі добрае самаадчуванне. Для іншых гэты клопат азначае імкненне да чагосьці большага, чым проста праца, адносіны ці зараблянне грошай. Хтосьці скажа, што сэнс заключаецца ў стварэнні пачуцця дабрабыту і раўнавагі "зверху данізу, унутры і звонку". А нехта ўважліва ставіцца да сваіх патрэбаў, бо адчувае адказнасць за той выдатны механізм, які дае нам магчымасць працаваць і любіць, – за сваё цела і душу. Адзінае, з чым усе пагадзіліся б – клопат аб сабе крытычна неабходны для нас саміх і нашага акружэння.

Зоры небасхілу

І надыдзе цяжкі час, якога не было з таго моманту, калі пачалі існаваць народы, аж да гэтай пары... І тыя, хто мудры, будуць ззяць, як свяцілы небасхілу, а тыя, хто навучыць многіх справядлівасці — як зоркі на вечную вечнасць. Дан 12, 1–3

Езус сказаў сваім вучням: У тыя дні пасля таго ўціску зацьміцца сонца, і месяц не дасць святла свайго. І зоркі будуць падаць з неба, і сілы нябесныя пахіснуцца. Тады ўбачаць Сына Чалавечага, які будзе ісці на аблоках з вялікай сілай і ў славе. Ён пашле тады Анёлаў сваіх і збярэ выбраных сваіх ад чатырох вятроў, ад краю зямлі да краю неба. Мк 13, 24

Я сяджу ў чыстай кватэры. Учарашні дзень быў прысвечаны здабыванню гэтай чысціні, але вынік зусім не цешыць, таму што прычына маёй руплівасці - ранішні шок ад навінаў пра тэракты ў Парыжы. Наіўная спроба захінуцца ад халоднага жаху.
"Цяжкі час" апускаецца на плечы нашага пакалення. Праўда, яшчэ не падае неба, пахіснуўшыся, на зямлю, але для многіх людзей абрынуўся цэлы свет пасля перажытага. У пыле і змроку так камфортна адчувае сябе зло, і няспынна імкнецца да цемры, цягнучы за сабой людзей. Сцэнары і прыклады вядомыя. Падазронасць замест даверу, нянавісць замест прыязнасці, адчужэнне замест салідарнасці і г.д.

Нехта сказаў, што ў цёмныя часы лепш бачна светлых людзей. Прарок Даніэль называе "свяціламі небасхілу" і "зоркамі вечнасці" тых, якія не толькі маюць мудрасць, але яшчэ і вучаць "многіх справядлівасці". Мы добра ведаем, што бывае з тымі, якія мужна рупяцца аб справядлівасці, не сядзяць ціха, пакуль мінуць ліхія часы, не ставяць мудрасць на службу ўласным інтарэсам... Часта іх святло абрываецца трагічна. І мы наўрад ці здолеем абараніць іх, хоць так моцна іх патрабуем. Што сталася з Тым, Які называў Сябе "Святлом свету"?.. Але ж Ён і кліча кожнага ісці за Сабой, ісці, не хаваючы пры гэтым сваю "свечку" пад лаву, каб ніхто не заўважыў.

Свяціце ж і ў цяперашні час, выбраныя Божыя! Гэта адзінае выйсце. З усёй сваёй надзеяй - свяціце!  Не толькі дзеля таго, каб Анёлы Сына Чалавечага ведалі, дзе вас шукаць у апошні дзень. Але каб свет бачыў вашае святло праз стагоддзі і не звар'яцеў ад жаху і болю.

Знаходкі апошняга тыдня

Усяго за тыдзень два разы дачушка Янка губляла тэлефон. А добрыя людзі званілі потым нам і вярталі яго, адмаўляючыся нават ад цукерак.
Таксама ў гэтыя дні вельмі часта знаходзіліся вадзіцелі маршрутак, якія не бралі з дзяцей грошы, падвозячы іх з Ляскоўкі да школы чатыры прыпынкі.
А я два дні шукала рыфму для радка з дзіцячай песні. Словы ўсплылі толькі ў стомленай пустой галаве, у якой больш не засталося ніякіх думак.
Прачытала шмат цікавых тэкстаў, аўтары якіх вельмі добра перадаюць тое, што і самой думаецца, так што і пісаць адпадае ахвота, бо ўсё ж напісана. А потым натрапіла на словы, якія напоўнены любоўю да людзей, і зноў хочацца сказаць нешта сваё.
Купілі і пасадзілі саджанцы чарэшні, антонаўкі і грушкі. Пакуль што ёсць надзея, што прыжывуцца.
І столькі насамрэч было гэтых малых і вялікіх знаходак усяго за некалькі дзён... Раўнавага патрабуе ўспомніць выпадкі, калі падарункам я сказала "Не-а, не хачу". Але зноў жа знайсці такія сітуацыі, усвядоміць свае страты, разабрацца ў прычынах і наступствах – гэта... проста скарб нейкі. Бяры, вучыся, карыстайся.

Прачніся

І настала цемра...
Глядзелі на Таго, якога ўкрыжавалі

У Гэтсэмані вучняў змарыў сон. Як ні намагаліся не спаць, павекі зачыняліся, і адразу ж навальваліся вобразы, выявы, і нейкі такі цяжар, нібы дурман, які, аднак, не ўдавалася прагнаць ніякім высілкам. Можа таму, што ўвесь час думаеш, што не спіш, чуваеш, нават молішся, а насамрэч ускідваешся ад сну, калі з табой загавораць.

Адведзіны тых, якія былі перад намі

Напярэдадні Успаміну ўсіх памерлых вернікаў, "адведалі" некалькі магільнікаў у розных частках Беларусі. Мы з мужам і дзецьмі забіралі з сабой то адных бабуль, то іншых, не толькі таму, што ім таксама хацелася папрыбіраць магілы сваіх бацькоў і крэўных, але і таму, што без іх мы не ведалі б, дзе і каго шукаць сярод крыжоў і помнікаў.

Таямніцы Святла. Разважанні для дзяцей – у інтэнцыі настаўнікаў

1. Хрост Езуса ў Ярдане

Праз Хрост мы сталі Божымі дзецьмі і пазбавіліся ад першароднага граху, каб у сваім жыцці выракацца ўсяго грэшнага і злога, верыць у Бога і імкнуцца да дабра. Настаўнікі вучаць адрозніваць дабро ад зла, даюць веды, якія разганяюць цемру. Яны выбралі шлях асветніцтва і служэння людзям. Але змагацца з невуцтвам не так проста. Гэта доўгія бітвы, якія расцягваюцца на гады і забіраюць усе сілы.
Разам з Маці Божай папросім у Бога для настаўнікаў трываласці, веры і натхнення ў іх працы.

2. Езус аб'яўляе сябе на вяселлі ў Кане

Маці Божая заўважыла, што не хапае віна, якое дадае людзям весялосці, мае свой непаўторны смак, які на вяселлі не замяніць вадой. Настаўнікам таксама часам не хапае сілаў, каб ісці далей, паўтараць адно і тое ж па дзясятаму разу, працягваць сваю працу, нягледзячы на расчараванні і горыч.
Маці Божая, падтрымай усіх настаўнікаў, якія перажываюць зараз цяжкасці, асабліва тых, якім не хапае радасці.

3. Абвяшчэнне Божага Валадарства і заклік да навяртання

Падчас абвяшчэння Евангелля, Езус сустракаў шмат розных людзей. Многія Яго называлі Настаўнікам і прыходзілі да Яго за радай і мудрасцю, за ацаленнем і палёгкай. Ягоныя вучні часта былі сведкамі цудаў. Больш таго, Езус хацеў, каб вучні таксама маглі несці Добрую Вестку, прамаўляць, аздараўляць, дапамагаць людзям.
Вельмі важнай з'яўляецца праца настаўніка. З кожным вучнем адбываецца цуд, таму што веды даюць крылы чалавеку, і ён можа лётаць, як птушка. Дапамажы, Божа, каб настаўнікі ў Табе чэрпалі мудрасць, разважлівасць і велікадушнасць, а вучням улі ў сэрцы любоў да навукі і ўдзячнасць настаўнікам за іх працу.

4. Перамяненне Езуса на гары Табор

Звычайныя і шэрыя непрыкметныя рэчы ў Божым святле могуць перамяніцца ў ззянне і бляск, на які цяжка глядзець. Што ў вучэбным годзе будзённае і шэрае? Штодзённая праца настаўніка, які крок за крокам, урок за ўрокам імкнецца навучыць дзяцей нечаму новаму. Ён імкнецца, каб гэтыя веды змянялі вучняў да лепшага, дапамагалі ім станавіцца сапраўднымі людзьмі, знаходзіць свой шлях у жыцці, думаць сваёй галавой.
Папросім Маці Божую маліцца за настаўнікаў, каб яны ніколі не апускалі рукі ў штодзённай працы, якая рыхтуе неверагодныя перамены ў іх вучнях.

5. Устанаўленне Эўхарыстыі

Езус застаецца з намі Нябесным хлебам – Эўхарыстыяй, аддае Сябе людзям, напаўняючы іх Сваімі дарамі і любоўю. Дзякуючы Хрысту за Яго вялікі дар, будзем вучыцца ў Яго быць хлебам для сваіх бліжніх – дапамагаць ім, з радасцю дзяліцца тым, што маем, маліцца за іх, быць вернымі і шчырымі сябрамі і добрымі вучнямі.
Дапамажы, Пане Езу, нашым настаўнікам ісці за Табою з адданасцю, адвагай і любоўю, адары іх здароўем і Сваім супакоем.

На пачатак

"Узнясу рукі ў праслаўленні"

Калі брацца штосьці рабіць, то толькі з любові. Рукі спакойна ляжаць на каленях. Націскаеш на клавішы ці бярэш аловак, гачку ці скальпель, зямлю, ваду ці паветра – любоўю напоўніць гэты зямны момант, які ўжо тут сустракаецца з вечнасцю.

Не чакаць ніякага "дзякуй". І ўзаемнасці, бывае, таксама. Рабіць, бо любіш, а не таму што аддзячаць, дацэняць, пагладзяць.

Сцішыцца.
Маліцца аб любові.
Спрабаваць. 

Ткацтва палатна любові

Ойча, хочам аддаць Табе мужчын і жанчын гэтай зямлі,
сувязі з якімі парушыў гвалт,
тых, жыццё якіх знішчылі нянавісць, помста і прыніжэнне.
Завяжы з імі нітку надзеі,
зрабі нас ткачамі любові.
Хочам аддаць Табе мужчын і жанчын зямлі,
з якімі повязі зніклі – парваныя, растаптаныя,
тых, каго прыгнятае самота,
забытых усімі, пакінутых, пагарджаных.
Завяжы з імі нітку надзеі,
зрабі нас ткачамі любові.
Хочам аддаць Табе мужчын і жанчын зямлі,
жыццё якіх трымаецца на тоненькай нітачцы,
якія пакутуюць ад хваробы, старасці і жалобы,
якіх іншасць аддаляе ад рэшты.
Завяжы з імі нітку надзеі,
зрабі нас ткачамі любові.
Хочам аддаць Табе мужчын і жанчын зямлі,
каторых горыч мінулага,
няшчасце, адмова кахання, цяжар і абыякавасць
звязалі, скруцілі, замкнулі ў сабе. 
Завяжы з імі нітку надзеі,
зрабі нас ткачамі любові.

pastor Jacques Juillard

Тэлевізары ўнутры нас

Поўнач. Сяброўская размова

Размовы паміж даўнімі сябрамі не вылучаюцца далікатнасцю. Я маю на ўвазе, далікатнасць выразаў, а не адсутнасць павагі. Калі твой сябра пагрукае ў дзверы сярод ночы, вырываючы цябе з салодкага сну без дай прычыны, то гаворка будзе весціся без уступаў і прывітанняў.
– Што сталася? – Тое і тое. – Ат, гэта можа пачакаць да раніцы, адчапіся ад мяне.
А той зноў: "Дружа, пазыч мне хлеба", і не адыходзіць. Няўжо сябра не мае сэрца і не ўстане? Магчыма, ён мае здаровы розум і ведае, што справа можа (а то й павінна) пачакаць да раніцы і разлічвае, што надакучлівы сябар зразумее гэта.

"Жаданне ёсць думзлачынства"

Пераклад “Desire is Thoughtcrime”  Andy Otto

"Свабода ёсць рабства", "Жаданне ёсць думзлачынства". Гэта фразы з антыўтопіі "1984" Джорджа Оруэла, які я нядаўна перачытаў пасля дзесяці ці нават больш гадоў. "1984" прадстаўляе трывожную карціну таталітарнага грамадства, дзе Вялікі Брат маніторыць кожнае месца, і лаяльнасць Партыі з'яўляецца мэтай жыцця. Фактычна, уся місія Вялікага Брата – знішчыць паняцце самасці. Нягледзячы на тое, што людзі звяртаюцца адзін да аднаго "таварыш", няма ніводнага памяшкання, дзе маглі б існаваць змястоўныя адносіны паміж імі. Сэкс для задавальнення знаходзіцца па-за законам. Шлюб зацверджваецца Партыяй не дзеля любові, але выключна, каб працягнуць род. Любоў зарэзерваваная толькі для Вялікага Брата. Індывідуальная ідэнтычнасць, унікальнасць, самасць не маюць ніякага сэнсу ў свеце "1984".

Самасць

 
Хрысціянства было рэвалюцыйным таму, што прынесла новы сэнс і годнасць чалавечай асобы, якія раней проста не існавалі. Так, рабства можна знайсці дагэтуль, але на самай справе, Бог, прыйшоўшы на зямлю як чалавек, узняў святасць асобы на боскі узровень. Езус паказаў, што нашае сапраўднае "я" існуе толькі ў Богу. Нашае фальшывае "я" – уцякае ад Бога і жыве для зла, граху, сапсаванасці, усіх тых рэчаў, якія падтрымлівае Вялікі Брат у "1984".

Духоўныя практыкаванні дапамагаюць нам убачыць два бакі нас саміх, пачынаючы ад непрыемнага распазнавання свайго фальшывага "я", пасля чаго мы адкрываем, што глыбей знаходзіцца нашае "я", якое жыве для Бога і такіх цнотаў як любоў, шчодрасць і пакора. Гэтае "я" атаясамліваецца з дарамі, жаданнямі, захапленнямі, марамі і спадзяваннямі, якія паходзяць ад Бога.

"Абраўшы шлях хлусні, мы не павінны дзівіцца, што праўда пазбягае нас, калі мы ўрэшце адчуваем у ёй патрэбу, і пануе блытаніна." Томас Мертан

Схадзі ты павучыся

Пайдзіце, навучыцеся, што значыць «міласэрнасці хачу, а не ахвяры» Мц 9, 9–13

Усё з ног на галаву ў дзень паклікання Мацвея. Спраўны мытнік кідае сваю працу, ягоныя калегі ахвотна збіраюцца на вячэру ў кампаніі Настаўніка, а сапраўдных бездакорных, можна сказаць, эліту веруючых Ён выстаўляе за дзверы. Пакліканне адбылося за імгненне, вячэра – была і сплыла, ды цэлыя стагоддзі доўжыцца момант: "...навучыцеся, што значыць..". Хто напамяць не ведае "міласэрнасці хачу, а не ахвяры"? Некаторыя нават на розных мовах. І што? Ісці зноў кудысьці... А можа за дзвярыма няўтульна і холадна?

Лепш не падаваць знаку, а сядаць за стол "есці і піць". Дык да адзення прычэпіцца, Сам пачне задаваць пытанні... А то яшчэ і паставіць таго ж Мацвея ў прыклад. Сапраўды, цяжка здароваму сярод хворых. Добра было б гэтых грэшнікаў увогуле ізаляваць. (Толькі хто будзе збіраць мыта?)

Усё ж такі, як адрозніваюцца позірк чалавека, які лічыць сябе здаровым, нармальным, годным, і позірк Хрыста, Якога толькі і можна назваць беззаганным... Мацвей пайшоў за Хрыстом і навучыўся, і іншым расказаў, і cтолькі запісаў.
А я?  

Прамінанне на далоні

"Пашчолгай ты мне гарох, пакуль маеш час", – папрасіла мяне мама. Быў цёплы жнівеньскі вечар, амаль восень. Некалькі вольных дзён.

Зялёныя стручкі неахвотна адпускалі сваіх гарошынак, яшчэ такіх смачных і салодкіх, што мае дзеці знаходзілі і з'ядалі іх адразу.

Сухія стручкі, наадварот, раскрываліся ад аднаго дотыку, скручваючыся ў спіралі, нібы адбіралі ў сваіх гарошынак нават найменшы шанец затрымацца ў матчынай "хатцы". Кожнае зярнятка павінна выскачыць вонкі. “Ляціце, ваша чарга, ваша будучыня!”

Выразны кантраст паміж сухім і зялёным. Прыйшоў час – адпускай і не затрымлівай. Праўда, дзе ж падзеліся вашы зялёныя сокі, далікатныя ахоўныя створкі для маленькіх гарошынак? Нічога для сябе не пакінулі стручкі на маёй далоні, ні выгляду, ні колеру, каб нічога не перашкаджала скруціцца ў сухую спіральку, выпускаючы спелыя гарошынкі ў свет. І каб за зіму рассыпацца ў пыл. Такая вось алюзія на нашу цялесную абалонку. З’яўляюцца маршчынкі, змяняюцца колеры і марнеюць жыццёвыя сілы… Прычым не абавязкова гэты працэс відавочны. 

Зноў жа, пра дзяцей – падгадаваць і адпусціць, на поўніцу так адпусціць. Бацькам цяжка заўважыць іх гатоўнасць і спеласць, але праявы сваёй “сухасці” павінны дапамагчы ў гэтым. Чым не запрашэнне прыязней вітаць сваю старасць? :)

Небыццё

Нічым – без любові – ёсць чалавек,
Пылам нікчэмным, стрэсеным з ног,

Надакучлівым шумам, які хочацца сцішыць,
Адмененай сёння банкнотай, якой заўтра на сметнік.

Якім мужным быў святы Павел, што на сябе нелюбоў прымерыў.
 

Прыгажосць і шчодрасць

У канцы жніўня ў адной малой вёсцы на Мядзельшчыне мы сядзелі на лавачцы з мамінай сяброўкай ("на восьмым дзесятку", як яна кажа) і гаварылі. Можна было не столькі слухаць, як любавацца яснымі вачамі ды ўсмешкай на ружовым, амаль без маршчын, твары. Як пражыць столькі год, выгадаваць трох дачок, адпрацаваць у калгасе, аўдавець і захаваць такі позірк і лагоднасць, а маршчын – не прыдбаць? Таямніца...

Фотарэкалекцыі ў Баранавічах: справаздача з лірычнымі адступленнямі

17–21 жніўня 2015 года ў кляштары сясцёр місіянерак Святой Сям’і ў Баранавічах прайшлі фотарэкалекцыі. Анонс абяцаў 5 дзён практыкаванняў, сумеснай і індывідуальнай малітвы, фатаграфавання і адказаў на пытанні. Асабіста мяне заахвоціла да ўдзелу заўвага: "прымаюцца ўдзельнікі любога ўзроўню ўмення фатаграфаваць". А я ні разу не фатограф, але ўжо двойчы была на "ціхіх" ігнацыянскіх рэкалекцыях і ведала, што ...добра, падазравала, што ўменняў ніякіх не спатрэбіцца. Канешне, хвалявалася, ці не апынуся адна няўмека сярод прафесіяналаў. Зноў жа, чаму будзе "сумесны прагляд" фотаздымкаў, а не не індывідуальны?..

Пільнасць без мужнасці – сілы на вецер

Калі Езус Навін быў ужо стары і ў гадах пажылых...
склікаў ўвесь Ізраэль...
і сказаў ім:
"...Толькі будзьце мужнымі, каб пільнаваць усё, што напісана ў кнізе закону Майсея, і не адхіляцца ад гэтага ані ўправа, ані ўлева.
...туліцеся да Пана, Бога вашага, як рабілі вы да гэтага дня.
...толькі вельмі старанна пільнуйце тое, каб любіць Пана, Бога вашага".
Кніга Езуса Навіна 23, 1-11

Раздарожжа з www.panoramio.com

Даруйце за асобныя фразы з 23-га радзела. Спадзяюся, вы прачытаеце яго цалкам, як, зрэшты, і ўсю кнігу Езуса Навіна. Трэба сказаць, што яна для мяне была цяжкім чытаннем, бо кніга гэта пра вайну. Не аднойчы хацелася закрыць ці перагарнуць старонкі, але спыняла адна думка: мне так карціць пакінуць гэты Ізраэль там, на парозе Зямлі Абяцанай, сярод варожых войскаў, хай яны робяць што хочаць, абы без мяне, АЛЕ Бог застаецца з імі, умацоўвае ваяроў так, што адзін з іх "гоніць тысячу ворагаў", як і абяцаў, клапоціцца, дзе гэтыя людзі паселяцца, з чаго будуць жыць, куды будуць уцякаць, як будаваць супольнасць і г.д. Нават самыя годныя змаганні прывабна выглядаюць толькі ў фільмах.

Кветкавае каляровае кола

Кветкавае каляровае кола з'яўляецца важным інструментам. Веданне асноў: што такое першасныя і другасныя колеры, і як яны ўзаемадзейнічаюць адзін з адным, –   добрая адпраўная кропка не толькі для фларыста ці дызайнера, але і дапамога для звычайных людзей сярод будзённых спраў.

Найбольш яскравы прыклад, канешне, – букеты і кветкавыя кампазіцыі. Ёсць вельмі шмат спосабаў стварыць візуальны верш з кветак. Вы хочаце выказаць драматычныя або моцныя эмоцыі? Выкарыстайце высокую кантраснасць колераў. Чырвоны і зялёны стаяць адзін насупраць аднаго на каляровым коле; яны называюцца камплементарнымі. Аранжавы і сіні можа перамясціцца ў персікавы і глыбокі сіне-зялёны колеры. Жоўты і фіялетавы: лаванда з палявымі сланечнікамі – букет, які з'яўляецца выдатным прыкладам камплементарнай канструкцыі.

Дэман поўдню або Рэцэпт ад бяздзейнасці

Лянота – гэта сфера духа. Пераможаш пакаяннем і самадысцыплінай

Roman Bielecki OP

Мы раслі, а лянота была побач. Мы смяяліся з гультаёў, якія сустракаліся ў дзіцячай літаратуры, у мульфільмах. З цягам часу гэтыя нявінныя, на выгляд, фрагменты, пачалі ўмешвацца ў наш уласны сцэнар спектакля, дзе мы самі сабе рэжысёры, харэографы і акторы. Але цяпер мы ўжо насамрэч шукаем рэцэпт ад бяздзейнасці, прагнем знайсці раўнавагу паміж адпачынкам і вымаганнямі, залатую сярэдзіну паміж пачуццём духоўнай агіды і жыццёвай прадукцыйнасцю.

Абнавіць гэты свет. Cтратэгія Касцёла для ўстойлівасці планеты

Шэлдан ледавік растае з прычыны змены клімату. Востраў Адэлаіда, Антарктыда

Renew This World Gary Gardner
У сваёй адгартацыі «Радасць Евангелля" папа Францішак звярнуўся з просьбай  аб прапановах для касцельнай рэформы, каб яна магла лепш адпавядаць патрэбам евангелізацыі ў сучасным свеце. Спадзяюся, што яго просьба выкліча моцную рэакцыю! Я меў магчымасць прысутнічаць у якасці назіральніка на канферэнцыі ў Ватыкане на тэму ўстойлівасці чалавецтва і прыроды, таму я хацеў бы прапанаваць некалькі думак аб тым, як Касцёл у наш час можа працаваць у напрамку ўстойлівасці, падтрымліваць інтарэсы бедных і місіянерскі рух у свеце.

Без тлумачэнняў

Бываюць хвіліны, калі пачынаю пералічваць (ці хтосьці паслужліва падказвае), колькі я зноў не паспела і не зрабіла. І з кожным новым пунктам сыходжу ўсё ніжэй і ніжэй па прыступках суму. Ад высокага і лёгкага, да цяжкога і беспрасветнага. Адчай недзе на дне ўжо гатовы схапіць сваю ахвяру. Змрочны вобраз марнавання часу.
Мы – не тое, што мы не паспелі, мы – тое, што зрабілі з любоўю. Той самай, мера якой – любоў без меры, з любоўю да Бога. 

Апошнім часам, калі мне чарговы раз карціць паскладаць "няўдалыя" спісы, я ўспамінаю параду святой Тэрэзы Дзіцятка Езус: замест таго, каб дакараць сябе за недасканаласць, лепш адпачыць на Сэрцы Езуса, якое так нас любіць. Святая не тлумачыць, як –  як дазволіць сабе адпачыць, як прыняць любоў, ды хоць бы, як сцішыцца перад Хрыстом... Нібы і так сказала зашмат, хопіць тэорыі – толькі практычнае прымяненне. 

Расою Духа Твайго

Desktop Images на сайце http://www.loyolapress.com 

"Таму просім Цябе, асвяці гэтыя дары расою Духа Твайго..." Эўхарыстычная малітва

У Нядзелю Спаслання Духа святога неяк асабліва прагучала для мяне слова "расою". Крыху разгублена я падумала, што жыццё ў горадзе пазбаўляе адчування значэння расы, у першую чаргу як атмасфернай з'явы. Узнікаюць нейкія ўспаміны аб прыгожых кроплях на зялёных лісціках і ў пялестках кветак. Толькі ці дзеля прыгажосці выкарысталі натхнёныя складальнікі малітваў вобраз расы? Яго можна сустрэць ў шматлікіх месцах Старога Запавету як сімвал дзеяння Святога Духа. Для людзей, якія жывуць бліжэй да прыроды, гэты вобраз значыць больш, чым фотаздымак ранішняй расы. 

З увагай да плённага ўдзелу

Калісьці, не так і даўно, каля паўстагоддзя таму, вернікі слухалі святую Імшу, а зараз Касцёл заклікае да ўдзелу ў святой Імшы. Вельмі раю пачытаць, што азначае плённы ўдзел у святой Імшы.
І калі напрыклад, рахунак сумлення ў малітоўніку 1914 года пытаецца " Ці слухала святую Імшу з увагай?", то ў сучасных дапаможніках мы сустрэнемся з пытаннем: "Ці належным чынам удзельнічаў у Святой Імшы, адказваючы, спяваючы, стараючыся лепш зразумець сутнасць і значэнне паасобных частак?" Розніца адчуваецца адразу, але мне здаецца, што пазнаванне сутнасці частак святой Імшы прыводзіць да той увагі, пра якую дбалі ў мінулым і без якой адказы і спеў не маюць значэння.
Са мной пакуль што ёсць так, што чым больш я даведваюся пра Літургію, тым мацней узрастае адчуванне набліжэння да Таямніцы, але не разумення яе. І менавіта гэтыя глыбіня і вышыня прыцягваюць і з'яўляюцца адказам на пошукі.
Толькі падумайць, колькі натхнёных твораў – музычных, мастацкіх, паэтычных, архітэктурных і іншых – стварылі пакаленні славутых і невядомых хрысціянаў... Пэўна не для таго, каб іх патомкі прыходзілі на святую Імшу, каб перабіраць у галаве свае думкі, пакуль "нешта там" каля алтара адбываецца. Таму трэба і варта пазнаваць багацце Літургіі, набліжацца, а таксама – перажываць прачытанае, каб веды не заставаліся словамі на паперы, радуючыся нават дробязям, якія Пан Бог адкрывае чалавеку.

Добра перажыць Эўхарыстыю дапамогуць 5 парадаў з сайта katolik-gomel.by

Выбраныя тлумачэнні і разважанні пра Эўхарыстыю

Нашая актыўнасць – гэта знешняе праяўленне ўнутранага перажывання Ахвяры святой Імшы, таму проста неабходна пазнаванне тэкстаў малітваў, песняў і акламацыяў, якія ўжываюцца падчас Літургіі.

Эўхарыстыя — крыніца міласэрнасці

“Пан Езус у тую ноч, калі быў выдадзены” (1 Кар 11, 23), устанавіў Эўхарыстычную Ахвяру свайго Цела і сваёй Крыві. Словы св. Паўла з’яўляюцца не толькі ўспамінам той падзеі ў Вячэрніку, але ўзнаўляюць сакрамэнтальную прысутнасць Езуса Хрыста і Яго Крыжовую Ахвяру.

Неасвоеныя абшары

"Ад Асэмона хай паверне мяжа да ручая Егіпецкага і спыніцца хай на беразе Вялікага мора..." (Кніга Лічбаў 34)

Узнікае дзіўнае пачуццё анімацыі ў гэтым раздзеле, калі межы праходзяць, робяць павароты і спыняюцца без удзелу людзей. Нібы ў 3D-графіцы аловак крэсліць на зямной паверхні жывыя лініі. Што б ні прыдумалі людзі, хоць бы выракліся свайго краю, межы застануцца там, дзе яны ўсталены. "Хай будзе мяжа тут... хай пойдзе там... хай спыніцца... Гэта хай будзе зямля вашая з межамі сваімі вакол".

Так і трывае гэты няскончаны рух... Зямля Абяцаная, за якую трэба змагацца, засяляць, вяртацца зноў, і зноў будаваць, губляючы, узнімаць з руінаў. Не абмежаванне, але прастора для вольнага жыцця ў еднасці з людзьмі і Богам, месца бяспечнае, мілае сэрцу.

Цеплыня

Прага, сакавік 2015

Слухаючы вецер, які віруе за акном працоўнага кабінета, я ўспамінаю тры цёплыя сакавіцкія дні ў Празе. Фотаздымкі, канешне, нагадваюць пра многія добрыя моманты, пра прыгажосць архітэктурных помнікаў, дзівосы заапаркавых абшараў, вяртаюць у цішыню і велічнасць храмаў... Але таксама ўзгадваецца мне адзін самотны шпацыр перад сняданнем па навакольных вуліцах ля гасцінiцы, дзе мы начавалі. Высветлiлася, што мы жывем пад гарой, праз якую зроблены пешаходны тунэль. Даволі шмат людзей ім карысталася па дарозе на працу, некаторыя - нават не злазячы з ровараў.

Меню при весенней усталости

Трудно избавиться от усталости и раздражительности? На дворе светит солнце, а ваше настроение – хуже некуда, трудно сконцентрироваться, не хватает ни сил, ни желания что-либо делать? Это весеннее недомогание наваливается на нас после ухода зимы. Долгие холодные месяцы мы мало двигались, нам не хватало витаминов и солнечного света, в организме скопились токсины. Все это становится причиной усталости, подавленности, головной боли и кругов под глазами.

Что поможет организму восстановить силы быстрее? Движение на свежем воздухе и восполнение нехватки витамина С, микро- и макроэлементов.

Самотнасць, духоўнае паглыбленне, праца

Пра гэтыя тры справы і менавіта ў такой чарговасці разважае кардынал Аўгустын Бэа над укрытым жыццём Езуса Хрыста ў Назарэце. Кардынал піша аб сабе, сваёй святарскай самоце, патрэбе ў духоўным узрастанні, аб сваёй працы, якая і ёсць пакліканнем, але ад гэтага не робіцца лягчэйшай. Ягоныя думкі вельмі своечасова гучаць у посце, але не варта забывацца пра гэтыя справы і потым.

Спазненне

Я выйшла сёння з працы акурат так, каб забраць малодшага сына з садочка і паспець на Крыжовы Шлях у капліцу. Спачатку ў машыне загарэўся сігнал запраўкі, канчалася паліва. Павінна хапіць дадому, падумала я. На МКАД адразу ж уткнулася ў корак, які, праўда, павольна сунуўся наперад, але ве-е-ельмі павольна. Паспець на 18.30 у капліцу было нерэальна. Потым усе ж такі запраўка, садок, мокрая дарога...
Уваходзім у капліцу – "Стацыя 14. Пахаванне".
Прыйшла... Усё прамінула без мяне: жыццё Езуса, абвяшчэнне Евангелля, цуды, дарога ў Ерусалім, Гэтсэмані, суд, крыжовыя пакуты і нават "Будуць глядзець на Таго, Каго прабілі"... Толькі цяжкі камень над гробам і змрок.

Крыжовы Шлях – традыцыя, малітва, разважанне, і нарэшце, можа быць індывідуальным, калі спазняешся. Але людзі, да якіх мы "не паспяваем", якіх адкладаем, на якіх шкадуем часу – іх не "перажывеш" яшчэ раз, у індывідуальным парадку. Мы адбываемся зараз. Заўтра можа быць позна...

О, Божа другіх шансаў і новых пачаткаў. Вось я зноў...

На добры пачатак

"З чаго трэба пачынаць Вялікі пост?" – дапытваўся ў нядзелю кс.Казімір у дзяцей на св.Імшы? "З малітвы!" – спрабавалі згадаць дзеці. Што-што, а дабіраць адказы, каб спадабацца дарослым, яны ўмеюць з маленства. Пытанне прагучала ў той момант св.Імшы, калі ўсе павінны былі перадаць адзін адному знак супакою – пакланіцца альбо паціснуць руку.
"Падыдзіце зараз да сваіх бацькоў і папрасіце прабачэння, але так ціха, каб ніхто, акрамя мамы і таты, не пачуў", – сказаў ксёндз-пробашч. І дзеці разыйшліся па капліцы... Некаторыя, як Янка, не гаворачы ані слова, моцна абдымалі сваіх бацькоў, усміхаліся з палёгкай і вярталіся на свае месцы на першых лаўках.

Так, з гэтага трэба пачынаць. Не толькі пост, але кожную размову, і верагодна, кожную думку пра іншага чалавека. Не-прабачэнне асляпляе, бо ты бачыш толькі свае прэтэнзіі, патрабаванні, доказы сваёй правасці, гаворыш, нібы за сцяной. Прабачыць іншаму, што ён іншы, здаецца, не так складана. Прабачыць, калі цябе крыўдзяць, выкарыстоўваюць, прыніжаюць, здзекваюцца?.. Як? Людзі, якія перажылі сапраўдныя здзекі, кажуць, што калі гэтага не зрабіць, не прабачыць, то значыць, твае каты перамаглі, а ты – не зможаш быць вольным.

Цяжкая, неспасцігальная да канца рэч, прабачэнне. Часам зло, якое дасведчыў чалавек, пакідае пасля сябе пні замест прыгожых гонкіх соснаў, пустэчу замест жыцця. Нянавісць толькі дадасць атруты на гэтае месца, каб нічога больш не расло. Прабачэнне ж абудзіць вясну, з якой, з Божай дапамогай, вернецца жыццё.

Два філяры Вялікага посту

Учора ў маленькай капліцы малады святар падчас святой Імшы ў Папяльцовую сераду сказаў вельмі кароткае казанне. Ён прасіў памятаць, што галоўныя рэчы ў перыяд Вялікага посту – гэта радасць і любоў. А замест хваляванняў, як бездакорна выканаць усе свае велікапосныя пастановы, прасіў памятаць аб нашай прысутнасці каля Езуса, Які ўзяў на Сябе нашыя грахі і знішчыў іх на крыжы.
І не проста гаварыў, а нібы дзяліўся гэтай любоўю і радасцю, і нейкім ціхім і добрым святлом, якое на момант адкрыецца табе і зноў схаваецца.

І я вось думаю, што сапраўды, цудоўны настаў перыяд, калі можна не зберагаць, а дзяліцца. Толькі спачатку трэба напоўніць сваё сэрца радасцю і любоўю, дазволіць ім вырасці да моцных філяраў, якія не знікнуць ад першай няўдачы, не пахіснуцца ад злога ветру, абароняць ад абыякавасці і ляноты... Вядома ж, само не вырасце, не збудуецца, але душэўная праца на тое і ёсць, каб быць няспыннай, сумленнай і ...нябачнай, да пары да часу.

Пяць парадаў, як любіць мацней

Насамрэч, існуе безліч спосабаў любіць і ўзрастаць у любові, але давайце зараз засяродзімся на пяці.

1. Убачыць хаця б адну добрую якасць.

Ва ўзаемаадносінах, асабліва тады, калі вы настроены крытычна і сварліва, задайце сабе пытанне: "Якая рыса характару гэтага чалавека з'яўляецца выдатнай? Што я не павінен выпускаць з-пад увагі?" Засяроджванне на якасці, якую вы цэніце, дапаможа вам справіцца з тымі рэчамі, якія сур'ёзна раздражняюць, змяніць накірунак сваіх пачуццяў і гутаркі ў цэлым.

2. Слухаць.

Магчыма, вы пражылі побач з чалавекам 40 год і можаце заканчваць фразу, якую ён пачынае гаварыць. Але вы ўсё яшчэ шмат чаго не ведаеце і не бачыце. Вы не здолееце зазірнуць у душу іншай асобе. Часам, каб даведацца, што трэба для яе зрабіць, дастаткова слухаць з адкрытасцю і ўвагай. Не думайце, што вы загадзя ведаеце, чаго ён хоча альбо чаму ёй балюча, альбо што магло б ашчаслівіць чалавека.

3. Дадаць крыху гумара.

Смех можа прынесці палёгку і вызваленне практычна ў любой сітуацыі. Магчыма, вы нясеце сябе занадта паважна. Магчыма, уцяжарваеце адносіны вялікай інтэнсіўнасцю і празмернымі чаканнямі. Дазваляйце сабе бачыць нагоду для гумара сярод штодзённых спраў.

4. Цаніць сілу добрай размовы.

Чаму так важна для людзей – знаходзяцца яны ў рамантычных адносінах ці ў сяброўскіх – развіваць агульныя інтарэсы. Калі мы ўдзельнічаем у доўгіх дыскусіях пра фільмы ці кнігі, пра пешыя вандроўкі ці любімы від спорту, мы даём адзін аднаму стымул і свежую энэргію розуму і сэрцу. Няма такога рэчыва, што замяніла б размову паміж людзьмі.

5. Працаваць у напрамку дабра для іншага.

Гэта цяжка зрабіць, пакуль вы захоплены сваім уласным жыццём. Час ад часу спытайце сябе: як я магу памагчы гэтаму чалавеку дамагчыся поспеху? Як я магу яго заахвоціць песціць надзеі і мары? Перамяшчаючы фокус на іншага чалавека, вы здолееце вызваліцца ад свайго  эгацэнтрызму і адкрыць сваё жыццё на мацнейшую і глыбейшую любоў.

Паводле Vinita Hampton Wright 

Разважанні з іголкай і ніткай

У нашай Бараўлянскай парафіі ў снежні (2014г.) утварыўся дзіцячы тэатральны гурток. Вядома, у першай пастаноўцы дзеці рыхтаваліся паказаць гледачам гісторыю Божага нараджэння. Пакуль старэйшы сын вучыў словы святога Юзэфа, я павінна была падоўжыць яму вопратку, каб ён меў больш прыстойны выгляд.

Для таго, каб прымерыць, прымятаць, падраўняць, прышыць, мне спатрэбіўся кавалак часу, рукамі – не машынай. І за работай (не памятаю, у сувязі з чым) успомніўся выраз з Евангелля св. Лукі: "Маці Яго захавала ўсе словы у Сваім сэрцы". Перашываючы адзенне для св.Юзэфа, хоць бы для тэатральнага, я ўслухалася ў гэты сказ з новым пачуццём. Зараз нам лягчэй незвычайна адносіцца да Маці Божай, чым зразумець, што Яе святасць узрастала сярод звычайных рэчаў, заняткаў і клопатаў. Усё, што Марыя саткала, пашыла, згатавала і зрабіла, не толькі матэрыяльнае, усё адбылося пад гучанне тых схаваных у глыбіні сэрца слоў.

Што трэба, каб загучала Божае слова ў сэрцы? Магчыма, як гэта ні парадаксальна, схаваць яго як найглыбей, бо штодзённая мітусня змывае з паверхні сэрца не толькі словы, але і людзей, рэчы, падзеі. А пра сэрца лепш, чым у энцыкліцы Lumen fidei, мне не сказаць: "Паводле Бібліі цэнтрам чалавека з’яўляецца сэрца, у якім сустракаюцца ўсе яго вымярэнні: цела i дух; глыбіня асобы і яе адкрыццё на свет і іншых; розум, воля і пачуцці. Вось жа, калі сэрца здольнае яднаць гэтыя вымярэнні, то дзеецца так таму, што яно з’яўляецца месцам, дзе мы адкрываемся на праўду i любоў i дазваляем, каб яны ў глыбіні закранулі нас i перамянілі."

Ад таго, што схавана ў цэнтры чалавека, залежыць кожнае "шво" на тканіне нашага жыцця. Якім быў бы свет, каб усе яны былі выкананы з любоўю да Бога і бліжняга?..

Зорка Бэтлеемская

Сёння я прачытала кароткае і цудоўнае разважанне пра шлях Трох Каралёў, які скончыўся каля Маленькага Хрыста. Яны не ведалі, што і каго шукаюць, але ішлі, сумняваліся, распытваліся, радзіліся, шукалі далей, даверыліся зорцы, якая вяла іх.

Як падобны наш шлях на іх пошукі! І як моцна мы патрабуем зоркі, якая прывядзе нас у дом, дзе ўбачым Хрыста, каб аддаць Яму ўсё, што маем, усе свае здабыткі і падарункі.

Можна задаць сабе пытанне: што з'яўляецца маёй зоркай? І можна прасіць Бога, багатага міласэрнасцю і ласкай, даць кожнаму з нас гэтую зорку, за якой можна прыйсці дадому.