18/12/2019

Непадзельны час

Замест таго, каб беспаспяхова дзяліць час, можа, сапраўды прызнаць, што ён прысвячаецца толькі нечаму аднаму? Марнаванню як такому, напрыклад. Бо ты альбо тут, альбо дзесьці далёка, асабліва думкамі (у іншых галактыках ці ў двары на акном ужо неістотна).

Калі ў дзень народзінаў збіраюцца да імянінніка блізкія сябры, то ўзнікаюць на парозе без спецыяльных цырымоній, нібы вяртаюцца дадому. Становіцца радасна і хораша на душы. Можна быць разам, гаварыць, святкаваць.

09/12/2019

Пра жаданні святочныя і не толькі

Жаданні павінны здзяйсняцца. Радасць, якая напаўняе сэрца, калі спаўняецца штосьці запаветнае, сведчыць аб гэтым вельмі яскрава. Яна трывае доўга, асабліва калі збываюцца жаданні глыбокія і невыказныя.

Тэма чалавечых жаданняў такая багатая і шматузроўневая, што прыйдзецца многае абмінуць, каб сказаць хоць нешта канкрэтнае. Сёння нас будзе цікавіць сувязь таго, чаго прагнем, з Божай воляй. Добра было б на самым пачатку глянуць на сваё жыццё і адзначыць, як змяняліся жаданні з часам, што сталася з дзіцячымі марамі, як досвед няшчасця або, напрыклад, бацькоўства ці іншай формы адказнасці паўплываў на нас. 

27/11/2019

Удзячнасць як выбар (+практыкаванне)


Столькі ўжо, здаецца, чытала, перакладала і пісала пра яе, але толькі з практыкай прыходзіць зразуменне, што да паставы ўдзячнасці мне яшчэ вельмі далёка. Трапілася не так даўно цудоўнае выказванне ў адным з разважанняў на "Прасторы малітвы". Брат Дэвід Штэйндл-Раст, заснавальнік сусветнага руху “Удзячнасць”, піша, што “корань радасці – удзячнасць... Не радасць робіць нас удзячнымі, а якраз удзячнасць робіць нас радаснымі".

Сапраўды, шукаць карані радасці не заўсёды прыйдзе ў галаву. Як добра, то і добра, дзякуй Богу. А вось калі нешта не так, то прыходзіцца разбірацца (калі не ўдаецца пазбавіцца непрыемнасці адным махам). Так, карані ёсць, хоць і нябачныя. І па ўсім выходзіць, што чалавек можа выбіраць "насенне", якое пусціць карані і даць адпаведныя ўсходы. Часам кажуць, што хтосьці сее вакол сябе радасць. Гэта ўжо бачны іншым учынак, а вось калі і як сеецца ўнутраная ўдзячнасць? Непрыкметная з'ява, але такая неабходная... Радаснаму чалавеку лягчэй брацца за любую справу. Лягчэй благаслаўляць, чым праклінаць. Прабачаць і каяцца, трымаць абяцанні, знаходзіць нестандартныя рашэнні, заўважаць, як Бог адчыняе вокны там, дзе зачыняюцца дзверы.

І на першым кроку рахунку сумлення трэба дзякаваць, а не шкадаваць. "Насенне" ляціць у глыбіню сэрца, губляецца, здавалася б, але дарэмна сядзець і ўглядацца, калі ж там з'явяцца парасткі радасці. Як і трава вясной, невядома, як яна расце.

19/11/2019

Малітва на парозе дня

Позняй восенню, калі ночы робяцца даўжэйшымі, большасць з нас адкрывае вочы задоўга да світання, у змроку. Занятыя сваімі справамі, не заўважаем, як пачынае днець – раніца мінае хутка. Але менавіта ў пачатку дня, як і перад любым важным заняткам, варта стаць перад Богам, даручаючы Яму той шлях, які маем прайсці.

Ранішні час, калі навокал яшчэ цёмна, калі адчуваеш сябе недаспаным, зрушаным з цёплага ўтульнага месца, – добры час для асабістай малітвы, роўна як і жыццёвы крызіс, змрок у душы, смутак, невядомасць. Бог прысутны побач у кожную пару, нават калі не бачым ні промня святла ў прамым і пераносным значэнні.

23/10/2019

Цуды незаўважаныя

Прачытала ў адным з каментарыяў на Евангелле паводле Марка, што напісана яно было для канкрэтнай супольнасці ды з яснай мэтай: паказаць чытачам (слухачам), што Бог можа зрабіць для іх праз Езуса, і які адказ на гэта яны могуць даць Богу. "Евангелле цудаў" называюць яшчэ гэтую кнігу.

Ах, цуды-цуды... Так, дайце іх паболей пад шэрае неба з кароткімі восеньскімі днямі, нязбытнымі памкненнямі, невыразным шэрагам аднолькавых падзей. Але хіба лёгка нам дагадзіць? Што праб'ецца скрозь няўважлівасць і зануранасць у сабе, каб мы палічылі гэта цудамі? Мы дыхаем імі, усміхаемся ім, працуем з імі, глядзім скрозь іх, прымаючы за слёзы, – і не бачым іх. 

17/10/2019

Малітва і дзеянне

Мінулым разам мы разважалі аб актуальнасці Святога Пісання. Калі чалавек успрымае Божае слова не як інфармацыю ці добрае пажаданне, але як сённяшняе пытанне, заклік, прапанову, якая прадугледжвае асабісты адказ, тады біблійны тэкст адкрывае сваё прагматычные вымярэнне, тады гэта прыносіць плён. Таму, як адзначае папа Бенедыкт XVI, “lectio divina ў сваёй дынаміцы не заканчваецца, пакуль не прывядзе да дзеяння (actio), якое чыніць, што жыццё веруючага становіцца дарам для іншых у любові” (Verbum Domini, 87).

На першы погляд, шлях ад малітвы да актыўнасці здаецца даволі кароткім: закрыў Біблію, устаў і пачаў дарыць сябе ў любові. Канешне, Бог можа даць яснае бачанне наступнага кроку, і тады важна не марудзіць і не адкладваць. Аднак звычайна нам патрэбны некаторы час і трываласць у малітве. Напэўна, многім знаёмае глыбокае выказванне св. Яна ад Крыжа: “Пад вечар жыцця мы будзем асуджаныя з любові”. Для любові няма дакладных вызначэнняў, але мы выдатна адчуваем, калі яе не хапае.

10/10/2019

Святло і вышыня


“Пра тое, што ў вышынях, думайце”, – піша св. Павел каласянам (Клс 3, 2), Той Павел, якога мы звязваем не толькі з нястомным апостальствам, але і з драматычнымі падзеямі, якімі суправаджалася ягонае пакліканне. Чытаючы ў Дзеях апосталаў, як падае і слепне на дамасскай дарозе Саўл, хочацца верыць Караваджо, што падзенне было менавіта такім, як на яго карціне: з каня, наўзнак, з раскінутымі рукамі. Хоць даўно вядома не толькі біблістам, што Павел ішоў пехатой.

Напэўна, тады, крок па кроку набліжаючыся да здзяйснення сваіх пагрозаў наконт хрысціян, ён не думаў аб вышнім. Улада давала магчымасць глядзець зверху ўніз. А нянавісць, трывожная і бязлітасна-нястомная, абмяжоўвала позірк, кіруючы яго “пад ногі”, каб нішто не замінала думкам круціцца вакол сябе. І сапраўды, хоць фізічнага каня не было, Караваджо “ўбачыў”, што гэтая нянавісць несла Саўла на сабе.

03/10/2019

Імя

Першага кастрычніка – успамін св. Тэрэскі ад Дзіцятка Езус. Так мне яе "прадставілі" ў дзяцінстве, таму зваць афіцыйна Тэрэзай не магу прывыкнуць. На яе абразы і фігуркі ў кожным касцёле паказвала мама і казала: "Твая патронка". Што яна зрабіла, раз запыталася я. – Чаму яна святая? "Яна была законніцай і памерла зусім маладой". Магчыма, яшчэ нешта апавядалі, але мне запомнілася толькі гэтая фраза з ранняга дзяцінства. І, вядома, найбольш вымоўным было сведчанне – бацькоўская любоў да гэтай прыгожай дзяўчыны з ружамі і крыжом. Можна любіць, нічога не ведаючы пра чалавека, вось што я пераняла тады. Проста паглядзець на яго і любіць. І нават веды – хто ён, што ён – не змяняюць стаўлення, хіба толькі дадаюць практычнасці: як любіць лепш, што канкрэтна зрабіць?

Толькі пару год таму я даведалася пра яшчэ адну прадгісторыю выбару майго імя. Мама расказала, што ў радзільным доме, калі я нарадзілася, яна падумала так: "Хто прыйдзе першы адведаць, той і будзе хрысціць". І першай прыйшла ў той самы дзень яе сяброўка, якую звалі Тэрэса. Сапраўды неверагоднай дабрыні і святла чалавек. І яе душэўныя якасці таксама ўцвердзілі маіх бацькоў у тым, якое імя мне даць.

Уяўляю сабе, або лепш сказаць, разумею з уласнага вопыту, які незвычайны гэты дзень, у які ты нараджаеш на свет дзіця. Як глядзіш на маленства, найцудоўнейшае на свеце, як дарэшты пранікае цябе пяшчота і радасць, што такое дзіва з'явілася ў свеце. Хто прыйдзе раздзяліць гэтую радасць? Хто паглядзіць на немаўлятка неабыякавымі вачамі? Такому чалавеку і хочацца даверыць дзіця, твая праўда, мама.

Усе гэтыя ўспаміны і аповеды атуляюць імяніны ў першы кастрычнічкі дзень, у які з гадамі перастаеш чакаць віншаванняў, бо не вельмі разумееш, з чым уласна кажучы, віншуюць, але проста радуешся і дзякуеш за тыя клопаты, малітвы блізкіх, і таксама за патронку, выбраную бацькамі. Між іншым, вучуся ў яе, што ўсё ж варта даведвацца больш пра людзей, адчуваць, што хаваецца ў глыбіні позірку, каб спрабаваць любіць іх не толькі на словах.

Св.Тэрэза ад Дзіцятка Езус. Жнівень 1897 г. Апошні месяц жыцця.

22/09/2019

Малітва Божым словам

У разважаннях пра формы малітвы немагчыма абмінуць увагай малітоўнае чытанне Святога Пісання.

 Як сказана на пачатку Бібліі, Бог праз Слова стварае ўсё. Тое ж паўтарае евангеліст Ян, называючы Словам Божага Сына.

    Слова, змешчанае ў Старым і Новым Запавеце, становіцца дасягальным для нас. Папа Бенедыкт XVI у адгартацыі “Verbum Domini” адзначае: “Божае слова знаходзіцца ў аснове кожнай сапраўднай хрысціянскай духоўнасці”. Гэтае сцверджанне запрашае нас паглядзець на ўласнае стаўленне да малітвы Божым словам. Ці маё духоўнае жыццё стаіць на трывалым падмурку? А можа, біблійныя разважанні здаюцца неабавязковым упрыгожаннем, “раскошай”, даступнай толькі некаторым людзям?

05/08/2019

Накірунак для руху

Складанае лепш раскладваць на этапы або часткі, кроіць на кавалкі, каб лепш засвоіць, тады, кажуць, можна даць рады з тым, што палохае сваім памерам ці інтэнсіўнасцю. Але нават малое людзі працягваюць дзяліць і раскладваць. Прыцягвае ж да сябе чамусьці непадзельнае, такое, як акіян, як вышыня.

Вось і чалавечая асоба складаецца з трох "слаёў": фізічнага, псіхічнага і духоўнага. А ў кожным з іх яшчэ шмат чаго... І добра, калі ўсё гэта трымаецца ў адзінстве і гармоніі. Памяць не заўсёды малюе складную гісторыю жыцця, часцей выхоплівае нейкія фрагменты.

03/08/2019

Меры і вагі






І сказаў ім: “Зважайце на тое, што чуеце.
Якой мераю мераеце, такой і вам будзе адмерана, і яшчэ дададзена.
Бо хто мае, таму дадзена будзе,
а хто “не мае”, у таго адымецца і тое, што мае”. Мк 4, 24-25
 
Адмяраем іншым паводле закону дзіўнага нябачнага “рынку”. Мяркуем, што працэс абмену схаваны ад чужых вачэй, а насамрэч стаім на рыначнай плошчы у ясным святле дня. У кожнага – свае зярняты, а можа, нават мука, а ў кагосьці іншага – вада. Абмен трывае бясконца, і ён добры, мы адчуваем гэта. Спалучаем плёны і дзелімся сваёй працай, думкай, лагоднасцю. Атрымліваем… Як калі – часам палавінную “меру” ад сваіх бліжніх. “Больш не маю,” – эапэўніваюць яны. І не праверыш, а, здаецца, павінны мець, таму што Бог, паводле дамовы, (якую, зрэшты, ніхто не бачыў) вяртае аддадзенае з прыбыткам. Адсыпаеш меру добрую, утрэсеную – і Ён напаўняе яе па берагі, дадае лішак, каб ты сам не застаўся галодным.

31/07/2019

Малітва любячай увагі. Заканчэнне

У двух апошніх артыкулах мы даволі пільна прыглядаліся да рахунку сумлення. Пачалі з яго класічнай формы, разабралі прагляд дня і малітву любячай увагі, іх адметнасці і этапы. Засталося зрабіць яшчэ адзін крок, а менавіта адступіць крыху назад, каб павялічыць шырыню агляду.

    У Божую прысутнасць я прыходжу як рэальны чалавек, а не выдуманы герой, які ўсё робіць на выдатна ды яшчэ з дня ў дзень удасканальваецца. Што сёння будзе маёй шчырасцю ў адносінах са Створцам і Збаўцам? Плынь слоў і думак ці маўчанне? Усмешка ці схаваны ў далонях твар? А можа, увогуле адмаўленне ад актыўнага пазнання сябе і простае прабыванне пад позіркам Бога, які бязмежна і безумоўна любіць мяне?

21/07/2019

Малітва любячай увагі

Рахунак сумлення, аб якім размова была мінулым разам, не абмяжоўваецца адной формай. Мы ўжо пагаварылі аб праглядзе дня, а сёння бліжэй пазнаёмімся з малітвай любячай увагі.

    Спачатку трэба адзначыць, што ігнацыянскі падыход да выкарыстання тых ці іншых малітоўных практык характарызуецца гнуткасцю. Гэта значыць, што св. Ігнацый, даючы нам пэўныя духоўныя парады, па сутнасці прапануе інструменты для творчага ўжывання ў канкрэтных умовах і жыццёвых сітуацыях.

Рахунак сумлення як штодзённая малітва

Нядаўна ў калідоры дзіцячай музычнай школы, чакаючы сына, я пачула, як настаўніца гаварыла юнай цымбалістцы: “Прапявай музыку самой сабе. Зайграла не тую ноту? Выпраўляйся і грай далей, не спыняйся”. Цікавы вобраз для разважання. Мы дапраўды часта “фальшывім” у жыцці, бяром не тыя ноты, не вытрымліваем паўзы, няўважліва слухаем Кампазітара і Дырыжора неверагоднай сімфоніі Сусвету, у якой маем уласнае непаўторнае гучанне. Але дзеля таго, каб выправіць памылку, трэба ведаць сваю партыю. Яна павінна гучаць дзесьці ўнутры, нягледзячы на знешні шум: мелодыя любові да Бога і бліжняга. Сумленне дапамагае адчуць фальш і страту гармоніі. Дастаткова толькі не заглушаць яго голас у сэрцы, а прыслухвацца да падказак.

    І гэтае добрае жаданне прыводзіць нас да такой цудоўнай формы малітвы, як рахунак сумлення. Многім здараецца карыстацца ім толькі па неабходнасці, падчас падрыхтоўкі да споведзі. І тое – не напоўніцу, а дзеля “падліку” грахоў і недахопаў. Варта вырашыцца на штодзённы рахунак сумлення, бо ў ім утоены вялікі духоўны скарб.

“Прасіце, і будзе дадзена вам”

У разважаннях пра малітву мы ўсё яшчэ знаходзімся на яе парозе. Але хіба гэта не парог роднага дома, дзе нас чакае хтосьці вельмі блізкі? Магчыма, пасля доўгага перапынку ў практыцы малітвы вяртаемся да гэтага “парога”, як блудны сын, з апушчанай галавой? Сама ж сустрэча з Богам, як запэўнівае Езус, азначае прыняцце і прабачэнне. Нават калі цяжка адчуць гэта, варта, прынамсі, памятаць, што Бог нас чакае.

    Кожны раз мы вяртаемся крыху іншымі, чым былі раней. З чым прыходзім, чаго прагнем, на што спадзяёмся? Выказваем гэта ў сваіх інтэнцыях, малітоўных намерах. Але і тут можна трапіць у крайнасць, а менавіта – паблажлівасць і апантанасць сваімі просьбамі. 

Божая прысутнасць

Мінулым разам мы спыніліся на захапленні гэтым светам, які Бог стварыў і працягвае ствараць, весці, развіваць і ў які нам прапануе ўвайсці Яго супрацоўнікамі. Вялікае пакліканне… Мы не здолеем дарэшты спасцігнуць яго, як і глыбіні Божай мудрасці ды любові, і ўсё ж, Ён чакае кожнага з нас.

    Кніга Быцця распавядае пра Бога ў Раі, з якім Адам і Ева маглі размаўляць тварам у твар. Наколькі цяперашняя малітва імкнецца да такой размовы, да прабывання побач з Усемагутным? Прыглядзімся да таго, як мы прыходзім, звяртаемся да Яго… Так, Бог прымае ўсе нашы просьбы, рады нават позірку ў свой бок. Але ці гэтага прагне? Ён чакае чалавека як асобу, якую любіць, а мы часта зводзім нашу лучнасць з Ім да свайго роду службы “Адно акно”. 

Кубак вады

Уявіце сабе такую сітуацыю: чалавек, які хоча піць і мае каля сябе кубак вады, проста не працягвае да яго руку і надалей пакутуе ад смагі. Ці ж не дзівак? Здаецца, вазьмі ды напіся! Сітуацыя, зазначу, без падводных камянёў: чалавек не паралізаваны, рукі слухаюцца, вада ў полі зроку, ніхто піць не забараняе… Не п’е, і ўсё. Што ты з ім зробіш? З вадой у пэўным сэнсе яшчэ ўдасца нешта прыдумаць, у горшым выпадку можна прымусіць піць. А з верай? З надзеяй, любоўю Божай і да Бога?

    Пагляджу на сябе. Мая прага Пана і той “кубак”, які Ён ставіць побач.

12/07/2019

Слухаць і адрозніваць

Самуэль спаў у святыні Пана, дзе знаходзіўся каўчэг запавету. І паклікаў Пан Самуэля, а той адказаў: Вось я. І пабег да Элія, і сказаў: Вось я, ты мяне клікаў. Элі адказаў: Я не клікаў цябе, вярніся і спі. Ён пайшоў і лёг. Але Пан паклікаў зноў: Самуэль! Устаў Самуэль і пайшоў да Элія, і сказаў: Вось я, бо ты мяне клікаў. Той адказаў: Я не клікаў цябе, сыне. Вярніся і спі.
Тады Пан паўтарыў трэці раз свой заклік: Самуэль! Ён устаў і пайшоў да Элія, і сказаў: Вось я, бо ты мяне клікаў. Элі зразумеў, што гэта Пан кліча хлопца. І сказаў Элі Самуэлю: Ідзі спаць. А калі зноў цябе пакліча, адкажы: Кажы, Пане, бо слухае слуга Твой. Пайшоў Самуэль і лёг спаць на сваім месцы. Прыйшоў Пан і стаў, і паклікаў, як перад гэтым: Самуэль, Самуэль! Самуэль адказаў: Кажы, бо слухае слуга Твой. (1 Сам 3, 3-6, 8-10)

Самуэль спаў у цішыні святыні Пана. Яна была яго пакоем, дзе прабываў Пан, і больш ніхто. Магчыма, Элі знайшоў для хлопчыка найлепшае спакойнае і бяспечнае месца. У кожнага з нас ёсць такі пакой для сустрэчы з Панам: уласнае сэрца. Калі ў ім настае глыбокая цішыня, то сапраўды можна заснуць. І гэта не страшна. Не сорамна быць сабой у сваім жа пакоі – стомленым малым дзіцём, якому хочацца спаць. Бог сам выбірае час, калі паклікаць чалавека па імені. І той абуджаецца паслухмяна, але не адразу здольны распазнаць, хто яго кліча.

Мы блытаем Бога са знаёмымі фігурамі, значнымі для нас постацямі і нават (як гэта ні прыкра) рэчамі. Бяжым з гатоўнасцю адказаць на покліч і задыхана гукаем: “Вось я!” Але атрымліваем у адказ незразуменне: “Я не клікаў цябе”. Не кожны настолькі мудры і сціплы, як суддзя Элі, каб сказаць нам: “Вярніся і спі”. Раз мы ўжо прыйшлі – то знойдзецца і работа. Як не скарыстаць? Хіба мы самі не вылучаемся такой “вынаходлівасцю”, калі можна даручыць камусьці кавалак працы?

28/06/2019

Пошукі свайго

“Хто з вас, маючы сто авечак…” – так пачынае сваю прыпавесць Езус (Лк 15, 3–7). Напэўна, Ягоныя слухачы адразу “злавілі” вобраз і кантэкст, а мы? Хто з нас мае штосьці ва ўласнасці? Ды не адно-два, а сапраўды шмат? Ці магчыма перанесці прыпавесць у сучасны кантэкст, у Беларусь, дзе з уласнасцю ўвогуле справы не вельмі цікавыя? Сказаць, што які-небудзь уласнік прадпрыемства мае работнікаў, таксама нельга. Калі чалавек мае іншага ва ўласнасці, то значыць няволіць яго, а гэта зусім іншая гісторыя.

Міжволі згадваюцца з дзяцінства вясковыя статкі кароў, якія вярталіся з пасты да сваіх гаспадынь, што часам аж выходзілі да брамкі і пільна аглядалі жывёлу, ці не сталася ёй што за дзень. Або пяшчотны і клапатлівы позірк бабуль на сваіх козачак… Калі б нават мелі іх сотню, несумненна, не пакінулі б ні адной без догляду, шукалі б страчаную і святкавалі вяртанне.

11/05/2019

Дзе не трэба заставацца



Phillip Medhurst "Самсон у вязьніцы"

Ці надоўга хапіла б каму цярплівасці суправаджаць чалавека, які ходзіць па коле – гадзіну за гадзінай, дзень за днём, і, можа, год за годам? Нейкая недарэчнасць адчуваецца ў пытанні і ў самой ідэі, што чалавека трэба суправаджаць, а не выводзіць з гэтага кола. Але хіба побач з намі няма такіх нябачна “прыкаваных” людзей? Ці наш уласны рух не мае часам замкнёнасці на тым самым “маршруце”? Часцей за ўсё, гэта азначае адзіноту. 

“Калі схапілі яго філістынцы, зараз жа выкалалі яму вочы і завялі ў Газу, дзе прымусілі яны яго, закутага ў два ланцугі медныя і замкнёнага ў вязьніцы, малоць зерне”. Суд 16, 21

Самсон. Вобразнаму апісанню яго мінулага жыцця прысвечана аж 4 раздзелы Кнігі Суддзяў. Вязьніцы – адзін верш. Моманту смерці – 10 вершаў. Здаецца, нават Кніга Суддзяў стараецца трымацца здалёк ад цемры Самсона. Што ён думаў, тупаючы, упакораны, у бясконцым жорнавым коле, што ўспамінаў? Пагоркі і даліны ці рукі Далілы, бітвы ці спакойныя вечары? З вялікай вышыні ён зваліўся ў тую вязьніцу… І ўсё ж, калі філістынцы прыводзяць яго дзеля забавы ў свой багаты дом, то мы бачым, што страціўшы зрок, свабоду і сілу, Самсон не стаў вар’ятам. Значыць, на сцежкі свайго мінулага ён вяртаўся думкамі не адзін. Перад тым, як яго схапілі, сказана Ў Бібліі, што “Пан адыйшоў ад яго”. 

25/04/2019

Па дарозе ў Эмаус


Не ўсім так шчасціць – ісці ўдваіх і разважаць над агульнай бядой. Часцей чалавек гаворыць сам з сабой, маркотна шыбуючы скрозь час і прастору. Сам сабе даводзіць пра наканаванасць, сам сабе вызначае кірунак, скардзіцца на беспрытульнасць, сам з сабой раіцца, як (і ці варта) жыць далей… Раптам іншы голас спытае: “Аб чым гэта ты? Што сталася?” І сэрца здранцвее, зайшоўшыся ад болю. Расказаць каму іншаму гэтае ўсё? Каму Іншаму? (Вялікая літара ўзнікне значна пазней.)

Ці ўжо здолее той небарака разважаць не толькі з сабой, ганяючы думкі па замкнёным коле? Ці раскажа аб тым, што бяжыць, адхіснуўшыся ў жаху ад месца, дзе памерла надзея, дзе твары сяброў паглынула цемра, якой, здавалася, ужо не вярнуцца ніколі? Святла больш няма, разумееш, Падарожны? Мітусня, засцярогі і плач. Ды чуткі, якім няма веры. Не, няма веры радасным чуткам, усё дарэмна. А мы спадзяваліся, ведаеш…

“Ох, якія ж дурні ды яшчэ і маруды!” – так смешна мог бы ўсклікнуць і рассмяяцца толькі нехта найбліжэйшы, найлепшы. Здымем абутак, пачнем спачатку – ад Майсея – крок па кроку выходзіць з кола змрочных думак. Заслухаўшыся, не ўберагчы сэрца ад іскраў таго агню, які ўсё распальвае, нязгасны. Ноч падступіць, зірне ў вочы, каб спахапіліся ў апошні момант: “Застанься, пабудзь… Хоць нябачным”.

05/04/2019

Значнасць асабістага выбару

Нядаўна прачытала з цікаўнасцю, але без асаблівай увагі, каментар Кэрал Мэйерс (Carol Meyers), амерыканскай даследчыцы Бібліі, аб постацях жанчын-павітух, якія з’яўляюцца ў першым раздзеле кнігі Зыходу. У гэтыя дні нечакана актуальнасць іх павялічылася, так што мне захацелася падзяліцца некаторымі сваімі разважаннямі. Фрагмент з кнігі Зыходу – з Бібліі на падставе рукапісаў кс. У.Чарняўскага.

“І сказаў цар егіпецкі павітухам гебрайскім, адна з якіх звалася Сэфраю, другая – Пуваю, загадваючы ім: “Калі будзеце прымаць роды ў гебраяк і надыдзе час нараджэння, то глядзіце: калі будзе (дзіця) мужчынскага роду – забівайце яго; калі будзе жаночага роду – захоўвайце”. Але павітухі шанавалі Бога і не зрабілі згодна пастановы цара егіпецкага, а зберагалі хлопчыкаў. <…> Таму Бог добра абыйшоўся з павітухамі, а народ разрастаўся і рабіўся вельмі дужым; і таму, што павітухі шанавалі Бога, Ён пабудаваў ім дамы.” Зых 1, 15-21

На першы погляд, дзіўна, што кніга Зыходу не падае імені галоўнага прыгнятальніка габрэйскага народа, фараона. Але, магчыма, менавіта на забыццё і безыменнасць ён заслужыў сваімі дзеяннямі. “Аблічча Пана супраць тых, хто чыніць зло, каб памяць пра іх сцерці з зямлі” Пс 34 (33), 17.

30/03/2019

Брат



У прыпавесці пра марнатраўнага сына столькі граняў, што кожны раз можна чытаць яе, нібы ўпершыню. Здаецца, абодва сыны штосьці паспелі змарнаваць (малодшы – грошы, а старэйшы – магчымасць радавацца бацькавай прысутнасці), але, тым не менш, не здолелі страціць любові свайго бацькі, нязменнай і бязмежнай. Езус у прыпавесці звяртаецца да тых сыноў, але, па сутнасці, усе яны малодшыя. Малодшыя Яго браты, бо Ён – першынец у Айца, які гаворыць у канцы прыпавесці: “Дзіця, ты заўсёды са мною, і ўсё маё – тваё”. 

Хрыстус – той брат, які выпраўляецца на пошукі малодшага. Таго, які хацеў устаць і пайсці да Айца, ды так і не здолеў. Можа, яму не прыйшлося апусціцца на самае дно, дзе свінням жылося лепш, чым людзям. Можа, занямог і аслаб, забыўся пра дом… 

І вось Дзіця, якое заўсёды з Айцом, усё ж пакідае Яго, каб знайсці і вызваліць брата ад зняволення,  голаду і самотнасці. Гэты сапраўдны старэйшы Сын нябачны ў прыпавесці Езуса,  дагэтуль Ён няспынна выблытвае братоў і сясцёр з розных сілкоў і сетак, каб жаданне “Устану і пайду” не змарнела, а споўнілася. 

Кошт, які Яму прыйшлося заплаціць за вызваленне ўсіх нас, малодшых, – вельмі высокі і рэальны. Яго жыццё – за маё… Езус згадзіўся вярнуцца ў абдымкі Айца мёртвым, каб толькі ўсе мы маглі знайсціся жывымі.