...загадвалі яму, каб замоўк

У аповедзе пра сляпога з Ерыхона, які дакрычаўся да Езуса са сваёй бядой, часцей за ўсё задумваешся над верай і адвагай гэтага чалавека. Можа нават прымяраеш на сябе яго лахманы.

Сёння адна фраза, якая папярэднічала само Евангелле, прымусіла мяне ўбачыць сябе на іншым месцы. Але трэба пачаць крыху здалёк.

Пра падрыхтоўку да малітвы мы перыядычна чытаем ці чуем, але гэтаксама ж часта дазваляем сабе абмінаць усе магчымыя прэлюдыі, да чаго толькі ўдасца, у тым ліку да малітвы. Часу і так не хапае, трэба выкарыстоўваць яго на сапраўды неабходныя рэчы. Калі ж мы параўнаем глыбіню малітвы з нейкім падрыхтоўчым этапам і без яго, то напэўна заўважым розніцу, і трэба дазволіць, каб яна непакоіла нас і натхняла на свядомыя высілкі. Я не кажу пра спантанную малітву, але пра штодзённую, руцінную, але "салодкую" павіннасць.

Навучыць і прызвычаіць да падрыхтоўкі цела і розуму спрабуе сайт Прастора малітвы – www.prastoramalitvy.by. Там можна знайсці кароткія малітвы для падрыхтоўкі, дапаможнныя тлумачальныя тэксты, урывак Евангелля на кожны дзень і разважанне над ім, калі патрэбна нахненне для сваёй асабістай малітвы. Падрабязней пра Прастору малітвы.

Дык вось у адным з падрыхтоўчых этапаў я ўбачыла фразу "Навучы паважаць права на жыццё кожнага чалавека" і яшчэ падумала: здаецца ж, паважаю... І вось Евангелле, якое чытаецца сёння: "Яму сказалі, што гэта праходзіць Езус Назаранін. Тады ён закрычаў: Езусе, Сыне Давіда, змілуйся нада мною. Тыя, хто ішоў наперадзе, загадвалі яму, каб замоўк." Лк 18,35-43

Сляпы хацеў "зноў бачыць", хацеў вярнуць сабе тое жыццё, якое страціў, вярнуць сябе колішняга, сваіх блізкіх, дзённае святло і ясныя зоркі, здольнасць працаваць і быць шанаваным – безліч усяго, дзеля чаго варта было крычаць і не зважаць на загады тых, якія заціскалі яму рот.
Яны не забівалі яго, але адбіралі не толькі права на годнае жыццё, а нават права прасіць гэтага жыцця. Самі-то ішлі наперадзе, удалыя і прыстойныя.

Навучы, Пане, паважаць права на годнае жыццё іншага чалавека. Кожнага. Пачынаючы з сябе. А мы самі крычым Езусу аб сваёй бядзе ці шыпім на іншых, каб сядзелі ціха?

Кветкі на алтарах

Гербера на офіснай друкарцы, святло і цень, нябачны лёгкі пыл – кавалачак заканчэння працоўнага дня.

З кветкамі, святлом і пылінкамі, якія танцуюць у паветры свой лёгкі танец, у мяне звязаныя і ўспаміны дзяцінства. Пакуль я не пайшла ў школу, мяне, замест садку, пакідалі з пані Алінкай. Кветкі і прыбіранне астравецкага касцёла залежалі ад яе. Лепш сказаць, заўсёды чакалі яе. І яна прыходзіла, з гадамі ўсё павольней на балючых нагах, і сваёй працай “дапаўняла прапаведванне Евангелля”. У яе букетах, простых і густоўных, людзі бачылі прыгажосць і любоў Бога. Не толькі побач з пані Алінкай, але ад усяго яе жыцця было чуваць, што “Пан блізка”. Сярод савецкай зімы і цемры яна сведчыла пра Яго. Ці расстаўляла яна на алтарах кветкі, ці штосьці гатавала, ці збірала архівы, ці захоўвала касцельныя таямніцы, ці спакойна настаўляла такое распешчанае дзіця, як я, ці зменьвала ваду ў вазах, ці цярпліва зносіла крыўды і плёткі – ва ўсім была гэтая блізказць Бога, якую шукаем і не заўважаем адначасова.

Адзін з самых яскравых вобразаў, якія засталіся з дзяцінства – заканчэнне ранішняй святой імшы ў будні дзень. Сонечныя промні падаюць з высокіх вокнаў на сярэдзіну касцёла, у іх святле зіхацяць пылінкі, патрывожаныя рухамі людзей. Тата грае на фісгармоніі знаёмую песню, я цярпліва, наколькі гэта магчыма, чакаю, пакуль усё скончыцца. Бо тады ў пустым гулкім касцеле мы з пані Алінкай будзем збіраць усе вазы ля бочных дзвярэй, і пасля малапрыемнага мыцця вазаў і прыбірання звялых букетаў (хаця ці я там памагала?..), я буду назіраць, як з кіпаў розных кветак, прынесеных парафіянамі, яна будзе ствараць прыгажосць і гармонію на хвалу Божую.

Сцежкі для босых ног – пра такіх людзей, як яна; мая ўдзячнасць, што расце з гадамі – таксама. І ўсё больш натрэнтнымі робяцца пытанні пра сэнс, вынікі і ўздзеянне маёй працы, майго жыцця, маёй прысутнасці побач з іншымі людзьмі, ды не знаходзяцца яскравыя адказы.

"Пайду далёка, здалёк вярнуся..."

"Езус, калі ішоў у Ерузалем, праходзіў праз Самарыю і Галілею." Лк 17, 11

Мая ўнутраная краіна не ззяе раскошай, не вабіць узнёсласцю. Але Езус не адмаўляецца прайсці яе сцежкамі, калі я клічу Яго. Прасторы душы і сэрца не так лёгка адчыніць насцеж нават Богу. Ды выправіўшыся ў шлях, Ён ідзе там, дзе Сам хоча.

Вось мінае Самарыю і Галілею, якія не сябруюць між сабой. Як бы ні хацеў бачыць іх любоў і добрасуседства, але не кажа нічога, ідзе скрозь варожасць і лютасць, пытаецца дазволу ў кожнай з вёсак, каб зайсці, затрымацца. Шэрыя і маленькія, схаваныя ў глыбіні, нецікавыя гэтаму свету, яны мілыя Яму. І іх пастухі і рыбакі, гаспадыні і малыя дзеці, будаўнікі і мытнікі, вучоныя і сляпыя, высакародныя і нязначныя – Езус не хоча згубіць ніводнага, не абмінае, не пераходзіць на іншы бок вуліцы, але прыслухоўваецца да ціхіх галасоў іх сэрцаў.

Мае хворыя самі шукаюць Яго. Усё тое, што я выганяю са сваіх "гарадоў і вёсак", усё, што не хачу бачыць і памятаць, робячы выгляд, нібы нічога не сталася, не разбіраючыся, з чаго яны ўзніклі і што іх зраніла: крыўды ці глупства, грэх ці шкадаванне... Небяспечныя, непрыстойныя, нязносныя. Ім сказалі: знікні... а яны не адыйшліся далёка.

Яны сталі шукаць Езуса, сталі чакаць Яго на раздарожжах і ўзбочынах, каб здалёк закрычаць Яму: "Змілуйся!!!", перашкаджаючы майму ўтульнаму спакою і псуючы падрыхтаваную карцінку.
Я хацела, каб Езус прайшоў дарогамі майго ўнутранага "я", не зазіраючы ў пэўныя мясціны. Я спадзявалася ўразіць Яго такімі-сякімі садамі і вышараванымі падлогамі, частаваць гарбатай і сваімі гісторыямі. А Ён стаіць і ўглядаецца ў тых, выгнаных маіх "пракажоных" і слухае іх. Калі я адводжу позірк ад іх выгляду і затыкаю вушы, Ён гаворыць з імі. Ацаляе іх, хворых вяртае здаровымі туды, дзе яны так патрэбныя, дзе іх так не хапала, дзе пустымі без іх заставаліся месцы і не рабілася праца.

І дзівячыся маёй няўдзячнасці, – "Пане, я штосьці я прапусціла?" – Ён пойдзе далей, далей... у Ерузалем.

Кветкі за чужым плотам

Мамін успамін з дзяцінства. Аднойчы яна надумалася вырваць некалькі кветачак за суседзкім плотам. Надта ж былі прыгожыя, хоць і пустазелле. Ружовыя. Працягні толькі руку.
І вось панесла яна іх сваёй маці паказаць, падзяліцца захапленнем.
"Дзе брала?" "Там і там". "Я ж табе дам чужое браць!"
І накрычаўшы на малую, павяла да суседкі прасіць прабачэння. Маме было сорамна так, што дагэтуль памятае тыя кветкі.

Так даўней гадавалі. Тое, што за чужым плотам – ані руш. Ці падабаецца нешта табе, ці дрэнна ляжыць, ці на выгляд нікому не патрэбна – не чапай.

Гадавалі, каб не чырванець за сваё дзіця перад людзьмі, не хаваць вачэй, і, вядома, каб не прыйшлося папраўляць шкоду, учыненую дзіцём. А калі ўжо здарылася, то каралі вінавайцу спачатку самі, а потым вялі прасіць прабачэння на каленях і ў руку цалаваць. Не ведаю, ці ўсіх дзяцей так сурова трымалі і да якой пары, але маёй маме хапіла аднаго ўрока.

Узгадваючы зараз бабуню, я не ўяўляю, што яна пачала весці доўгія размовы, нешта тлумачыць ці выказваць жаль, г. зн. рабіць хоць нешта з таго, што зараз прапануюць псіхолагі. Але побач з ёй заўсёды было бяспечна і спакойна. Не вагаючыся, яна ведала, што менавіта добры ўрок будзе абаронай дачцэ на ўсё жыццё, дзе б яна не апынулася. Калі побач не стане мамы, толькі яе настаўленні дапамогуць быць чалавекам і жыць з людзьмі ў згодзе. Мне здаецца, што ў яе маглі быць і памылкі ў выхаванні, але ў самым істотным Бог даў ёй упэўненасць і станоўчасць.

А якія ўрокі нашае пакаленне дае сваім дзецям?..

Небаракі і рызыканты

Шмат людзей ішло за Езусам. Лк 14, 25

Як збіраліся гэтыя натоўпы? Чаму, паслухаўшы гадзінку, яны не разыходзіліся? Цяжка ўявіць, што мелі шмат вольнага часу, жывучы з працы сваіх рук. А ім жа хацелася кінуць усё і хадзіць за Езусам. Значыць, Ягоны голас быў мацнейшы за голас неапрацаванага поля, кашоў і скрыняў, сетак для ўлову, утульных пасцеляў пасля доўгага дня, нават за галасы блізкіх і прыяцеляў. Непазбежна ўзнікае пытанне: ці надоўга?

Калі я спрабую ўявіць сябе ў гэтай грамадзе самых розных людзей, то адказ прыходзіць сам сабой: я буду тут, пакуль не прагоняць. Кожны з таго натоўпу туляўся па сваіх сцежках, пакуль не знайшоў Езуса. І цёмна, і самотна бывала на гэтых сцежках. І кожнага чалавека, які набліжаўся да Яго, здалёк спатыкаў невымоўнай любові позірк. Ён прымаў людзей без умоў, аддаючы Самога Сябе. Ці не там хочацца застацца, дзе цябе так любяць, дзе сэрца спявае ад радасці?
Толькі... ці надоўга?

Карысныя памочнікі ў разважаннях і малітве

Малітва займае ў жыцці хрысціяніна вялікае месца. Колькі б тэорыі мы не засвоілі, толькі практыка ідзе нам на карысць. Практыкаванне ж уключае ў сябе шмат аспектаў, адным з якіх з'яўляецца пошук. Пошук добрага месца для малітвы, часу, спосабу, дапаможнікаў. Вось гэтым апошнім і варта прысвяціць увагу.

Зараз тэксты Святога Пісання для малітоўнага разважання можна знайсці не толькі ў друкаваным выглядзе, але і ў электронным. Таму экраны планшэтаў, смартфонаў і камп'ютараў могуць не толькі адцягваць нашу ўвагу, але і служыць малітве.
Напрыклад, Новы Запавет у бібліятэцы Catholic.by.

Таксама трэба ўзгадаць і розныя он-лайн рэсурсы і сэрвісы, якія стараюцца максімальна спрасціць нам пошук дадатковых тэкстаў, заахвоціць да больш разбудаванай і глыбокай малітвы. Адным з такіх сайтаў са штодзённымі разважаннямі Божага Слова з'яўляецца Прастора малітвы.

Калі вялікія становяцца малымі

Стаць малым – дзіўная перспектыва для сучаснага свету, дзе трэба марыць аб большым і ставіць вялікія мэты, дасягаць іх, і ставіць яшчэ большыя мэты. І зноў такі дасягаць. Бо мы такія малайцы і мы гэтага годныя ці як там любяць казаць у рэкламе. Некарэктнае абагульненне, скажаце. Так, але хачу растлумачыць, што я маю на ўвазе.

Памятаеце той момант у Евангеллі ад Лукі (9 раздзел), калі Езус сказаў, што будзе выдадзены ў рукі людзей, а вучні яго слухалі адным вухам, не разумелі, а "баяліся запытацца ў Яго аб гэтым Слове". І адразачку: "З'явілася ж у іх думка, хто з іх большы". Насамрэч, гэта такая сур'ёзная думка, якая можа запоўніць не адну галаву, то й не дзіўна, што Хрыстовы словы ўжо не змяшчаліся ў вучнях. Часам сустракаюцца такя занятыя дзелавыя-дзелавыя людзі, якія чуюць усё, што ім кажуць, але не надаюць увагі другасным, па іх разуменню, рэчам: "Так, гэта не гарыць, займуся пасля". Уласнымі трывогамі вучні пераймаліся больш, чым словамі Настаўніка. За тры гады прабывання з Езусам апосталы – можа не так, як маглі б ці як нам бы хацелася, – але выраслі над сабой. Ды неяк так выраслі, што сталі загараджваць сабой Хрыста, і нават ганарыліся гэтым. Ну, і хацелі, вядома, неяк сваю велькасць упарадкаваць.

Набліжэнне

З сённяшніх чытанняў:

"І Я набліжу яго, і ён падыдзе да Мяне, бо хто яшчэ аддасць сваё сэрца, каб падысці да Мяне? — кажа Пан." Ер 30, 21

"Пётр сказаў Яму ў адказ: Пане, калі гэта Ты, загадай мне ісці да Цябе па вадзе. Ён жа сказаў: Ідзі. Выйшаўшы з чоўна, Пётр пачаў ісці па вадзе і падышоў да Езуса. Але, ..." Мц 14, 28-29

Вось жа гэтае "але"... Не вытрывала Пятровае сэрца: як я так магу? хіба магу? Скончылася адвага, хоць так шмат яму было дадзена. Усяго толькі мільганула думка, можа нават неакрэсленае сумненне – і адчынілася бездань пад нагамі.

Я раней уяўляла сабе гэтую сцэну доўгай, як у запаволеным фільме, і вельмі паважнай. Сёння ж нешта змянілася, і вось чаму. На мінулым тыдні маё сямейства наведала водны парк у Адэсе. Праўда, сама-то я не пайшла, таму што не падабаюцца мне гэтыя забавы, занадта гучныя, актыўныя і доўгія. Таму, калі ёсць магчымасць, то выбіраю іншы адпачынак: высокія дрэвы, цікавыя кніжкі. Расказалі мне дзеці пра адзін атракцыён (для дарослых!) таго аквапарку: уваходзіш у адмысловую капсулу, інструктар цябе там зачыняе, а потым націскае кнопку – падлога пад табой раптам прыбіраецца, і ты некалькі мэтраў ляціш уніз у свабодным падзенні. Пакуль людзі стаяць у чарзе (а ахвотнікаў шмат), то пэўным чынам рыхтуюцца да незвычайных перажыванняў. Але Пётр у сённяшнім Евангеллі не мог падрыхтавацца ні да хаджэння па вадзе, ні да знікнення цвёрдай апоры пад нагамі. Адкуль ён мог ведаць, што не трэба давяраць сваёй звычцы асцерагацца ўсяго незнаёмага? На тое, што чалавеку здаецца пагрозай, ён рэагуе імгненна і нават несвядома. Ці можа ён у такім стане даць адказ на пытанне: «Малаверны, чаму засумняваўся ты?»

Малітва да Святога Духа

О, Дух Святы, Ты – Трэцяя Асоба Найсвяцейшай Тройцы.

Ты – праўды, святасці й любові Дух, Які паходзіць ад Айца і Сына, і роўны Ім ва ўсім.

Люблю Цябе і слаўлю ўсім сэрцам.

Навучы мяне пазнаваць і шукаць Бога, Які стварыў мяне для Сябе. Напоўні маё сэрца святой бояззю і вялікай любоўю да Яго. Спашлі мне жаль за правіны, дай цярплівасць і не дазволь упасці ў грэх. Узмоцні маю веру, надзею і міласэрнасць і абудзі ўва мне цноты, адпаведныя майму стану. Дапамажы мне ўзрастаць у 4-х кардынальных цнотах, Тваіх 7-мі дарах і Тваіх 12-ці пладах. Зрабі мяне вернай вучаніцай Хрыста, паслухмянай дачкой Касцёла і дапамогай майму бліжняму. Адары мяне ласкай захавання запаведзяў і годнага прыняцца сакрамэнтаў. Памнож маю святасць у тым жыццёвым стане, да якога Ты мяне паклікаў, і праз шчаслівую смерць прывядзі ў вечнае жыццё.

Праз Хрыста, Пана нашага. Амэн.

У патрэбе:

Дай мне таксама, о, Духу Святы, Даўца ўсіх дароў, асаблівую ласку, аб якой я прашу (...), калі гэта спрычыніцца да большай хвалы Тваёй і майго дабра. Амэн.

Неўмеркаваны аптымізм

Памылкі ў планаванні знаёмыя многім людзям. Мы прапускаем вызначаныя тэрміны, выдаём больш грошай, чым меліся, завальваем праекты і змагаемся з непрадбачанымі цяжкасцямі. Часам людзі кажуць: "На сённяшні розум я б так не зрабіў, але тады я і не думаў, што можа стацца". Адна з прычынаў "заваленых" жыццёвых экзаменаў – празмерна аптымістычнае стаўленне да рэчаіснасці. Сам па сабе аптымізм прыносіць шмат карысці як уладальніку гэтай якасці, так і свету. Менавіта аптымісты прымаюць смелыя рашэнні, займаюцца бізнэсам, працягваюць даследванні, кіруюць, рызыкуюць, натхняюць іншых.

Аднак, памылкі ў ацэньванні рызыкі могуць дорага каштаваць, асабліва ў "гульні з высокімі стаўкамі".Тым больш, калі гэтай стаўкай можа аказацца жыццё чалавека. Нядаўна я прачытала пра методыку Гэры Кляйна, якая называецца "прыжыццёвы эпікрыз". Яна не мае нічога супольнага з медыцынай і прызначаецца для арганізацый на парозе важных рашэнняў. Вось збіраюць усіх распрацоўшчыкаў праекта ў адным пакоі і прапануюць уявіць сабе, што рэалізацыя плана прывяла да катастрафічных наступстваў, і таксама просяць сфармуляваць прычыны такога выніку. Змяніўшы ракурс, людзі часта здольныя заўважыць пагрозы, якія не бачылі на стадыі планавання і агульнай веры ў перамогу.

Няўчас

Назаўтра, калі яны выйшлі з Бэтаніі, Ён адчуў голад. Убачыўшы здалёк смакоўніцу, пакрытую лісцем, падышоў, спадзеючыся знайсці што-небудзь на ёй. Але, падышоўшы да яе, не знайшоў нічога, апроч лісця, бо яшчэ не настала пара на смоквы. Тады Езус сказаў ёй: «Няхай ніхто ніколі не есць з цябе плоду». <...> А калі раніцай вярталіся, убачылі, што смакоўніца высахла аж да кораня. Мк 11, 12-13, 20

З мяне кепскі садоўнік. Як падумаю, аж жах. Я, канешне, магу сказаць, што люблю дрэвы проста так, не чакаючы пладоў, але трэба прызнацца, яны не дачакаюцца ад мяне ні вады, ні ўгнаення, бо я не маю паняцця, у чым тыя дрэвы маюць патрэбу. Вялікія ж расліны, хай даюць сабе раду. Вось калі б я навучылася распазнаваць адзнакі іх бедаў і радасцяў, пары на абрэзку, на падкорм, на пладанашэнне... Вядома, не з адных падручнікаў, але забрудзіўшы рукі працай, зарабіўшы мазалі ды сталы непакой, ці зроблена ўсё, што магчыма і як найлепш. Тады чакаць плёнаў сваёй працы – была б натуральная рэч, не толькі лагічная, але і неабходная, каб ведаць, што добра робіш сваю працу, хоць нешта ў ёй разумееш, а час і сілы не пайшлі марна. 

Калі Езус спадзяваўся знайсці спелыя плады на той смакоўніцы, значыць, выглядала дрэва так, нібыта яны там ёсць. Вясёлая, зялёная, можа нават прыгажэйшая за іншыя. Дагледжаная зямлёй і небам. Але што ж, за густым лісцем была пустка. "Неўпару Ты, Пане, – казала яна, – Не тыя зараз часы, каб смоквы раслі". Гэта мне смакоўніца магла б дурыць галаву, але ж не Садоўніку! "Няхай ніхто ніколі..."

Гэта сваім бліжнім я магу сказаць, што зараз не час на маю любоў, бо сёння ў мяне стрэс, заўтра ПМС, а нараніцы ўвогуле лепш не чапаць, пакуль я кавы не вып'ю. Але Бог, Які набліжаецца, заўсёды галодны любові, колькі яшчэ будзе слухаць гэтую "песню"?

Рытм

На беразе Эгейскага мора я стаяла, прыціхшы. Вельмі даўно хтосьці з грэкаў сказаў, што душу лечыць мора. Са здзіўленнем успомніла, як хацелася мне ў дзяцінстве ўбачыць гэты бераг, калі чытала старажытныя міфы. Адчуванні? Аняменне, нейкая пустка і жаданне абярнуцца ў слых. Назіраць, як нараджаюцца з цэлага мора асобныя хвалі, дазваляць ім кранацца босых ног і вяртацца назад "да сябе", глядзець, як празрыстая вада згладжвае сляды на пяску. І адчуваць, што адначасова знікаюць сляды нягодаў і стомы недзе глыбока ўнутры цябе.

Колькі ж трэба маўчаць каля мора, каб пачалі нараджацца хоць якія-небудзь словы... Нават не ўяўляю сабе. А пачаць будаваць? А займацца філасофіяй? Вялікае багацце думак, мастацкх твораў, тэорый і канцэпцый дайшло да нашых дзён са Старажытнай Грэцыі.  Цікава, як гэтая спадчына ўздзейнічае на сучасных грэкаў? За некалькі дзён не разбярэшся.

Не такі спакой

Спакой пакідаю вам, спакой Мой даю вам. Не так, як дае свет, Я вам даю. Няхай не трывожыцца сэрца вашае і не баіцца. Ян 14, 27

Сярод несправядлівасці і няўпэўненасці, абмежаванасці і скажэнняў "гэтага свету" і саміх сябе, мы запрошаныя выплысці на глыбіню, даверліва следуючы за Хрыстом.

Напэўна, не нам давядзецца пераплываць акіяны, але найбліжэйшую сажалку трэба са шчырым сэрцам асвоіць і хоць крышачку палепшыць. Ці гэта значыць, што не будзе ніколі трывожна і страшна? Не, канешне, не значыць, і будуць падчас дажджоў вабіць шляхі забыцця і ўтульныя цёплыя норы... Мы не ведаем, адкуль і як прыходзіць Хрыстовы спакой, і шукаем, бывае, зусім не там, калі ж ён (спакой, не такі, які дае свет) – унутры чалавека. І ён (гэты спакой) не спіць там, як у капсуле, але робіцца адчувальным і бачным усяму свету і аказваецца вельмі доўгачаканым, застаючыся такім незразумелым.

Малітва бацькоў

Добры Божа,
Ты даеш усё, што мы маем,
Ты – крыніца ўсіх нашых благаслаўленняў.
Мы дзякуем Табе і праслаўляем Цябе.

Дзякуем Табе за дар нашых дзяцей.

Дапамажы нам вызначыць ім межы
і тым не менш заахвоціць да адкрыцця свету.
Дай нам сілу і адвагу адносіцца да кожнага дня,
як да новага старту.

Няхай нашы дзеці спазнаюць Цябе, адзінага праўдзівага Бога,
і Езуса Хрыста, Якога Ты паслаў.

Няхай Твой Святы Дух дапаможа ім узрастаць
у веры, надзеі і любові,
каб яны зведалі супакой, праўду і дабро.

Няхай іх вушы чуюць Твой голас.
Няхай іх вочы бачаць Тваю прысутнасць ва ўсіх рэчах.
Няхай іх вусны абвяшчаюць Тваё слова.
Няхай іх сэрцы будуць Тваім жыллём.
Няхай іх рукі чыняць дабро.
Няхай іх ногі ідуць шляхам Езуса Хрыста,
Твайго Сына і нашага Пана.
Амэн.

Пра што спытаецца Бог, які ўсё ведае

Так і не ведаю, ставіць у канцы загалоўка пытальнік ці не. Я шукаю адказ ці спрабую яго даць? Як увогуле можна пачынаць пісаць, не вызначыўшыся з сутнасцю тэкста? Што ж, як той казаў, "іду, куды вочы глядзяць".

У рэшце рэшт, як толькі ты збярэшся ўзяцца за якую-небудзь справу, прайсці з кімсьці некалькі крокаў ці расказаць гісторыю, ведай, Божае пытанне ўжо прагучала. Першым пачуў яго апостал Пётр. Памятнае ціхае сняданне з Езусам на беразе возера пасля няўдалай ночы "пустых сетак" і нечаканага ўлову. "Ніхто з вучняў не адважыўся спытацца ў Яго: «Хто Ты?», бо ведалі, што гэта Пан".

Нядзеля Уваскрасення Хрыста Пана

A photo posted by te (@teklimo) on Mar 26, 2016 at 5:21am PDT

Тыдзень сёмы. Многія ўсе

"Гэта Кроў Мая новага запавету, якая за многіх праліваецца..." Мк 14, 24

"...прыйшоў Юда, адзін з Дванаццаці, а з ім мноства людзей з мячамі і кіямі " Мк 14, 43
"...многія давалі ілжывыя сведчанні супраць Яго" Мк 14, 46
І г.д., і г.д. – многія, некаторыя, усе – з'явіліся амаль адразу пасля ўстанаўлення Новага запавету, адразу пасля Хрыстовай запаведзі любові. З'явіліся не адсвяткаваць, але зруйнаваць, нібы спяшаючыся ўнесці ў гэта сваю "лепту".

Такі натоўп адпудзіць любога, загоніць за замкнёныя дзверы малых пакояў, прымусіць дрыжаць ад страху, але – не Маці Езуса, якая глядзела толькі на Яго і ішла за Ім крыжовым шляхам.
Каб жа вочы ўсіх адкупленых глядзелі толькі на Яго...

Тыдзень шосты. Бачыць, чуць і верыць

Вучы мяне Тваім шляхам

Вучы мяне Твайму спосабу глядзець на людзей:
як зірнуў Ты на Пятра пасля яго адрачэння,
як пранікнуў сэрцы багатага юнака і сваіх вучняў.

Я б хацеў спаткаць Цябе такім, якім Ты ёсць,
у той момант, калі Твой вобраз змяняе тых,
да каго Ты прыходзіш.

Помніш Яна Хрысціцеля першую з Табой сустрэчу?
І ў сотніка - пачуццё нявартасці?
І дзіваванне тых, якія бачылі цуды?

Як Ты ўразіў сваіх вучняў,
натоўп у Аліўным Садзе,
Пілата і яго жонку,
і сотніка ля падножжа крыжа. .
. .
Я хачу слухаць і быць захопленым
Тваёй манерай гаварыць,
пачуць, напрыклад, Тваю дыскусію ў сінагозе Капернаўма
ці Казанне на Гары, дзе твая аўдыторыя
адчувала, што Ты "вучыш, як той, хто мае ўладу".

а.Пэдра Арупэ SJ


Бываюць моманты, калі евангельскія аповеды нібы ажываюць. Узнікаюць маляўнічыя вобразы, амаль адчувальнымі робяцца гукі, і ты нават "бачыш" выраз твараў. Не так важна, ці гістарычна дакладная там вопратка і інтэр'еры. Мае значэнне сутнасць. Малітва з дапамогай свайго ўяўлення можа быць вельмі багатай у плёны. Як піша а.Пэдра: каб вучыцца ў Езуса, бачыць Яго, чуць і паглыбіць сваю веру, калі на тое воля Божая.

На мінулым тыдні найбольш закрануў мяне адзін вобраз: Езус бярэ за руку сляпога і вядзе яго за вёску. Там Ён вяртае чалавеку зрок і адпраўляе дахаты. Сам па сабе захапляльны гэты цуд, але ж і шлях да яго... Ісці, сляпому, па вуліцах з Кімсьці, каго ты не бачыш... Ён, незнаёмы і блізкі, трымае цябе за руку, і напэўна, маўчыць. Ты нічога не бачыш, а Ен - наскрозь...
"Бог – у цемры", – сказаў адзін святар-астраном. І ў гэтым вялізным, мала знаёмым нам космасе, Ён водзіць за руку сусветы, планеты і малых чалавекаў, якія самі не даюць рады.
Цішыня,
цяпло Далоні,
давер
і дарога.

Тыдзень пяты. Вольнасць сэрца

І больш нічога. З ласкі Божай, больш нічога не спатрэбіцца, каб пайсці за тым Чалавекам, фігура Якога сустракае кожнага, хто прыходзіць у Міхалішны касцёл. Прыгледземся ж да яе бліжэй (і да фігуры, і да вольнасці).

Неяк нялюдзка Яго постаць звязалі вяроўкай: нібыта яе лёгка можна скінуць, як недарэчную мішуру. Але адначасова так адмыслова яна апляла Езусу рукі і закруцілася вензелем, што позірк заблытваецца ў ёй. Езус, здаецца, толькі на момант стомлена прыхінуўся да сцяны, пакуль Пілат вымаўляе сваё "Esse Homo!"

Так, вось Чалавек! Вольны, нягледзячы на вяроўкі і смяротны прысуд. Вось -  больш, чым кароль, чым самы ўплывовы прэзідэнт і багацей. Не зведаў на зямлі шаўковых строяў і высокіх прывілеяў. Не атрымаў ганаровых адзнак. Не прыдбаў сабе нават невялічкай арміі. Пот, пыл, цярпенні. І ў выніку - на тым судовым ганку Пілатавага палаца Бог-Чалавек стаіць адзін. Хоць мог бы, ды не скідвае з Сябе вяровак і жудаснай кароны.

Хто ж тыя, якія ідуць за Ім? Чаму яны абіраюць Ягоны бок, а не бок зла, якое выглядае мацнейшым, пэўным сябе, добра аплочаным?

Тыдзень трэці. Блытаніна

Што я адчула, калі за адно і тое ж дзеянне мяне адразу зганілі па розных прычынах розныя людзі ў той самы дзень? Вядома ж, са шчырым жаданнем дапамагчы. Адчапіцеся, дайце жыць, – хацелася сказаць. Але пра тое і гаворка, што часта людзі хвалююцца, прадчуваючы, што ім прыйдзецца разбірацца з наступствамі чужых учынкаў. Дзівачыш ты, разграбаюць іншыя. Калі яшчэ прыгадаць прымаўку, што ніхто не зробіць горш, як сам сабе, то атрымліваецца невясёлая карцінка. І сабе, і іншым, а значыць і ўсяму свету я магу зрабіць кепска і балюча.

Не дагодзіш вам, падумала смакоўніца з сённяшняга Евангелля і вырашыла стаяць і нічога не рабіць. Я вельмі добра яе разумею. Настолькі добра, што рашэнне гаспадара саду ссекчы яе, бо трэці год няма плоду, здаецца вельмі суровым. Што мы ведаем аб прычынах яе неплоданашэння? З пыхі ці са страху? Не ведала ці не даядала? Сквапнасць на яе напала ці непамятлівасць? Смакоўніца, ты заблытала ўсіх і маўчыш?

Юзэф Мэхофэр. Крыжовы шлях.

Крыжовы шлях, намаляваны Юзэфам Мэхофэрам у 1933-1946 гадах, знаходзіцца ў капліцы Мукі Пана ў базіліцы айцоў-францішканаў у Кракаве.

Тыдзень другі. Няспыннасць

А Езус, абярнуўшыся і ўбачыўшы, што яны ідуць за Ім, кажа: «Чаго шукаеце?» Яны сказалі Яму: «Раббі (што азначае “настаўнік”), дзе жывеш?» Ён кажа ім: «Ідзіце і ўбачыце».Ян 1, 38-39

Адно з вечных і штодзённых, важных пытанняў: "Чаго ты шукаеш?" І найлепшы з адказаў: "Дзе Ты?.."
У сустрэчах і натхненнях, хваробах, цяжкасцях, дасягненнях, малітвах, учынках, спадзяваннях і іншых шматлікіх праявах жыцця, у тым, што бачым, робім і адчуваем, схаваны гэты пошук: дзе Ты? Толькі не заўсёды ўсведамляем яго, і магчыма, таму штодзённасць так нагадвае мітусню. Наколькі апраўдана трывога за марнатраўнасць часу, цяжка сказаць упэўнена. Мы не ведаем да канца, што хоча нам сказаць Бог праз падзеі і людзей, якіх мы сустракаем. Таму, сумняваючыся, мы ўсё-ткі павінны давяраць Яму.

На заканчэнне дня

Праверка свядомасці

Божа, дзякую Табе.
Дзякую Табе, Божа, што Ты заўсёды са мною, і асабліва за тое, што Ты побач зараз. 

Божа, спашлі мне Свайго Духа.
Божа, дазволь Святому Духу асвятліць мой розум і распаліць маё сэрца, каб я ўсвядоміў, дзе і як мы былі разам у гэты дзень.

Божа, дай убачыць мой дзень.
Божа, дзе я адчуваў Тваю прысутнасць, бачыў Тваё аблічча, чуў Тваё слова ў гэты дзень?
Калі я ігнараваў Цябе, уцякаў ад Цябе, і можа нават адкідаў Цябе на працягу дня?

Божа, дазволь мне быць удзячным і папрасіць прабачэння.
Дзякую Табе, Божа, за ўсе моманты гэтага дня, калі мы былі разам, а таксама калі я мог працаваць разам з Табой.
Божа, прабач мне ўсё, чым я пакрыўдзіў Цябе, прабач усе мае правіны і занядбанні.

Божа, застанься побач.
Прашу Цябе, Божа, каб Ты дапамог мне быць яшчэ бліжэй да Сябе сёння і заўтра.
Божа, Ты – Бог майго жыцця. Дзякую Табе.


***

Ты ўчыніў цуд, Пане Езу Хрыстэ, 

і я сябе не чую ад здзіўлення.

Мой дух ззяе Тваім уваскрасеннем.

Я ўсміхаюся і смяюся з Табой.

Я тану ва ўсмешках Тваіх сяброў.

Ты перамог, Пане, мы ведаем, што Ты перамог!

Ты зруйнаваў усё зло, якое мы здолелі зрабіць, 

кожны сам і ўсе разам.

Ты знішчыў уладу цемры і смерці,

каб мы зноў маглі спакойна хадзіць у нашым целе,

цяпер і заўсёды.

Прыйдзі да мяне, Пане Жыцця,

як Ты прыходзіш да ўсіх Сваіх сяброў.

Пашлі мяне суцяшаць церпячых, якія навокал мяне.

Прыйдзі і пашлі Сваіх сяброў у гэты штодзенны свет 

працаваць з надзеяй дзеля Валадарства Божага.

—Joseph A. Tetlow, SJ

Пошукі дзеля Бога: малітоўны прагляд свайго дня

Крыніцы:

Тыдзень першы. Здалёк

"Разумееш думкі мае здалёк..." Пс 139

Маё бачанне Бога, свету, сябе, іншых людзей у нечым нагадвае рассыпаны пазл. Пакуль што асобныя кавалачкі не магу дастасаваць адно да другога, памыляюся, адыходжу, рассыпаю сабранае... Якое вялікае веданне Божае, калі Ён бачыць усю карціну поўнасцю загадзя і бачыць той момант, калі я "складу" ўсё правільна. Хм, ці толькі паспею?.. 

Ён здалёк бачыць людзей, якія дапамогуць мне, бачыць радасць супрацоўніцтва, задавальненне ад добрых вынікаў. Карацей кажучы, сам працэс, які выводзіць з цярпення мяне, але, падобна, не Яго.

Найлепшая частка

Пачатак Першай кнігі Самуэля. Мне падабаецца вяртацца да гэтай біблейскай гісторыі. Вяртацца з перарывамі ў некалькі год. Аповед пра Ганну, маці прарока Самуэля, адкрываецца кожны раз з новага боку, нібы я пакручваю ў руках каштоўны камень.

Даўным-даўно ў адным горадзе жыў эфраімец на імя Элькана. І бацька яго, і дзед, і прадзед там жылі, працавалі, працягвалі род і трымаліся веры сваіх продкаў. І вось ажаніўся Элькана з Ганнай, вельмі яе пакахаў, але з любімай жонкай дзяцей не было.
Тут і канчаецца падабенства гэтай гісторыі да казкі: выпрабаванні пачынаюцца пасля вяселля, а не заканчваюцца ім. Шматзначнае і таямнічае – "Бог замкнуў яе лона". А час ішоў...

Нічога не змянілася

На мінулым тыдні ездзілі на пару дзён у Літву. У Вострую Браму апошнім вечарам мы прыйшлі, калі ўжо добра звечарэла. На віленскіх марозных вуліцах было мала людзей, як і ў капліцы Маці Божай Вострабрамскай, і ў касцеле св. Тэрэсы ад Дзіцятка Езус. Для мяне гэтыя месцы, як само дзяцінства. І калі ў Астраўцы, дзе я нарадзілася, шмат што змяняецца, то прысеўшы каля фігуры сваей патронкі, я адчула палегку: тут не адчуваецца ніякіх уплываў часу. Калі гэта толькі ілюзія, то таксама няблага. Змены бываюць розныя ж, некаторыя спробы паляпшэння спрычыняюцца да згубы, а сур'ёзныя працы часта застаюцца нябачнымі звычайнаму воку.

Св. Тэрэска стаяла ў ценю, на ўзбоччы, як даўней. Дзесьці там у галоўным алтары – залатыя калоны, аздабленні, электрычная яркасць і рух. Яна сціпла і ціха застыгла з крыжом і ружамі, не на першых месцах, але затое так блізка да людзей. Каб можна было прыстаць побач і памаўчаць у літасцівым паўзмроку...

Па слядах няўдалых прымірэнняў

Што перашкаджае двум людзям памірыцца? Вось сядзіш, думаеш пра абодвух, згадваеш іхнія лепшыя рысы характару, здольнасці, цеплыню ўсмешак адно да аднаго, калі ўсё яшчэ было паміж імі добра, і паддаешся ілюзіі: трэба проста ім расказаць пра іх саміх, бо яны забыліся, выпусцілі з-пад увагі і вось... Так-так, хто яшчэ не хадзіў, схадзі, раскажы ім. Можа, нават не надта балюча паб'юць. А ўсе прыгожыя словы – як аб сцяну гарох, ці ты аб прабачэнні будзеш распінацца, ці аб дабрыні і чуласці іншай асобы.

Мінулае не становіцца выратаваннем. Можна аднаўляць там фарбы, спяваць старыя песні, ажыўляць успаміны – апалае лісце не прыклеіш на дрэва, і няма сіл спадзявацца на вясну. Яны згаджаюцца, што ў іх павінны папрасіць прабачэння, а тым часам кожны з пакрыўджаных няспынна правярае і ўмацоўвае свае муры. Ці на месцы ўсе ліхія пачутыя словы, ці дакладна складзеныя вялікія і малыя чужыя правіны, ці выкрытая падступнасць добра бачная ўсяму наваколлю? Кожны каменьчык замацаваны такімі эмоцыямі, што ніякага цэменту не трэба.