На прыкладзе галінак

Здзівілася сама, спыніўшыся на гэтым фрагменце Евангелля паводле Марка, бо звычайна ў тэксты, на мой пошляд, складаныя, не вельмі люблю заглыбляцца.

Езус сказаў сваім вучням: 

У тыя дні 

пасля таго ўціску 

зацьміцца сонца, 

і месяц не дасць святла свайго. 

І зоркі будуць падаць з неба, 

і сілы нябесныя пахіснуцца.

Тады ўбачаць Сына Чалавечага, які будзе ісці на аблоках з вялікай сілай і ў славе. Ён пашле тады Анёлаў сваіх і збярэ выбраных сваіх ад чатырох вятроў, ад краю зямлі да краю неба.

Вучыцеся на прыкладзе смакоўніцы: калі галінка яе становіцца ўжо мяккай і распускаецца лісце, ведаеце, што блізка лета. Так і вы, калі ўбачыце, што адбываецца гэта, ведайце, што блізка Ён, пры дзвярах.

Мк 13, 24–29

 

"У тыя дні пасля таго ўціску..." Знарок так было задумана ці не, але гэтыя радкі ўспрымаюцца як паэзія. І паміж іх гучыць штосьці большае, скіраванае кожнаму пакаленню і кожнаму слухачу асабіста. "Пасля ўціску" – не падчас, але як тое, што натуральным чынам наступае па шэрагу іншых падзей. Ператрываўшы ўціск, застаешся ў поўнай разгубленасці. Былыя заняткі не прыносяць "сонца", інтуіцыя змоўкла на пару з розумам, ніякі пробліск не асвятляе шлях, колішнія "зоркі" абрынуліся долу, згубіўшы свой аўтарытэт, і няма сіл рухацца далей. Бо сілы, якія насамрэч і былі "з вышыні", пахіснуліся, нібы нейкі выбух разнёс іх на кавалкі. 

Узрастаючая няспыннасць

Валадарства Нябеснае падобнае на тое і на гэта, як у прыпавесцях тлумачыць Езус: вось, напрыклад, і як дрэва расце, і як хлеб заквашваецца. Прыгожыя вобразы, штосьці ў іх паэтычнае, жывое. Дрэва, якое ўвайшло ў сілу і прытуліла на галінах птушыныя гнёзды, цеста, гатовае да выпякання, абуджаюць нейкую радасць: адбылося штосьці добрае і слушнае.

Потым Езус параўноўвае Валадарства з людзьмі, што мяне здзіўляе па праўдзе. Нават  падзагаловак гэтым прыпавесцям дадзены з іншым акцэнтам: "Прыпавесць пра скарб і пярліну"

Валадарства Нябеснае падобнае да скарбу, схаванага ў полі, які знайшоў чалавек і ўтаіў. У радасці ад гэтага ён ідзе і прадае ўсё, што мае, і купляе гэтае поле.
Яшчэ Валадарства Нябеснае падобнае да купца, які шукае прыгожых пярлін. Знайшоўшы адну каштоўную пярліну, ён ідзе і прадае ўсё, што мае, і купляе яе. (Мц 13, 44-46).

Я і разважала звычайна пра каштоўнасць знаходак і захапленне шукальнікаў ды пра тое, дзеля чаго яны ўсё прадаюць, што маюць... Пакуль не затрымалася над пытаннем: а навошта ўсё ж было купляць цэлае поле? Скарб жа, лічы, у руках. І паглядзеўшы на купца, у якога сапраўды ў руках спачывае тая самая пярліна, адчула, як ён з усмешкай адмоўна пахітаў галавой: не, ён не перастане шукаць, знайшоўшы адну незвычайную. Ён, які толькі што прадаў усё, што меў, які пачне цяпер усе свае гандлёвыя справы з нуля, адначасова не думае спыняцца ў дбайных пошуках новых пярлінаў. Езус не кажа, што няма яшчэ прыгажэйшых, яшчэ каштоўнейшых.

Крышынкі тыя

Немагчыма ведаць, што адбываецца ў духу чалавека, калі ён становіцца ахвярай несправядлівасці, ахвярай у найбольш сціслым значэнні – ідзе на смерць. Да нас зрэдчас даходзяць апошнія словы, жэсты. Нам застаюцца здагадкі. Гэта адбываецца побач, цяпер, адначасова з тымі справамі і падзеямі, з якіх складаецца нашае ўласнае жыццё.

І ў сённяшняй урачыстасці Цела і Крыві Хрыста паўстае той самы вечар, той парог, на якім Езус, ведаючы, што Яго чакае страшная смерць, раздае Сябе як крышынкі хлеба, дзеліць на глыткі віна паміж тымі, хто застаўся пры Ім. Евангелісты захавалі для нас месца, словы, звароты, нават пачуцці, якія тады праявіліся. "Ніхто не мае большай любові за тую, калі хто жыццё сваё аддае за сяброў сваіх", – сказаў Ён. Ад пачатку – любоў, затым сяброўства, жыццё, якое аддаецца за кагосьці, да не так, што за таго, хто годны такой ахвяры, але за названага сябрам. Хіба той, хто кладзе сваё жыццё, не свабодны называць сваімі сябрамі ўсіх, каго захоча? Якая вялікая таямніца ў гэтым Хрыстовым жаданні ўзняць кожнага, наблізіць, напоўніць... І, здаецца, яно абрынаецца разам з Яго смерцю ў нябыт, у немагчымасць, дарэмнасць, а тыя "сябры" з Апошняй вячэры адчуюць гэтае двукоссе і гэтую пустку так востра. А колькі тых, якія ўвогуле жывуць, як жылі, нават не ведаючы, што за іх заплачана так дорага. 

Свята "Божае Цела" са сваімі алтарыкамі, пялёсткамі, ідэямі для ўпрыгожвання, прагай выйсці за касцёльныя муры, на першы погляд, дэманструе не заўсёды зразумелы трыумф, нейкае жаданне "кінуцца ў вочы", аднак, сутнасць усё ж у іншым: ва ўшанаванні той любові, якую меў (і мае) Езус да людзей; ва ўдзячнасці за Яго ахвяру, за Яго жаданне прыйсці ў целе і крыві не на імгненне ў гісторыі, але застацца да сканчэння веку; ва ўзаемнасці, якой Ён так чакаў і чакае; ва ўпэўненасці, што Ён разумее тых, хто ідзе Яго шляхам.

І Ён увайшоў, каб застацца з імі

А Ён сказаў ім: «Пра што гэта вы размаўляеце паміж сабою?» І яны спыніліся, поўныя смутку. Адказваючы, адзін з іх, па імені Кляоп, сказаў Яму: «Ты, адзін з тых, хто прыйшоў у Ерузалем, і не ведаеш, што там сталася ў гэтыя дні?» Ён спытаў іх: «Што?» Фрагмент з Лк 24, 13-35

Выходзячы ў малітву, нібы ў дарогу з шумнага Ерузалема, які віруе ад навінаў, меркаванняў, супярэчнасцяў, ідзеш у цішыню і знешнюю нерухомасць. Унутры не замірае плынь унутранай размовы аб тым, што сталася, што будзе, што рабіць... Але побач нехта пытаецца аб відавочным – дык і што там было? 

Малітва дзіцяці за бацьку

Дарагі святы Юзаф,

дапамажы майму таце быць добрым бацькам.

Дапамагай яму, калі ён стомлены,

калі хвалюецца,

калі спяшаецца.

Дай яму гонар за працу і

крыху больш часу на вясёлы адпачынак.

Дапамажы мне паказаць майму таце,

як моцна я яго люблю.

Амэн. 

 

Крыніца: For My Father. A Child's Prayer

Крыху пра сябе

Бог дзейнічае праз людзей. Вядома, не толькі, але праз людзей Ён любіць, клапоціцца, спачувае, спадарожнічае, падказвае. Праўда і тое, што, паколькі гэта ўсё робіцца праз людзей звычайных і грэшных, гэтыя падказкі не заўсёды такія тактоўныя, каб нам падабацца.

Рукі бацькоў прыносілі, а потым прыводзілі мяне ў касцёл у Астраўцы з самага ранняга дзяцінства. Я была падлеткам калі ў Ашмянах аддалі касцёл, спачатку адну бочную наву. Менавіта ксяндзы-салезіяне пачалі там працаваць і аднаўляць будынак і парафію. Мая старэйшая сястра стала тады арганісткай. Памятаю, як уразіў мяне вялікі абраз Маці Божай Успамогі Хрысціянаў на блакітным фоне ў той наве, дзе ніяк не змяшчаліся парафіяне. Калі я праз некалькі год стала вучыцца ў Ашмянскім тэхнікуме, то ў парафію якраз прыйшлі дыяцэзіяльныя святары, але ў моладзі ўжо была трывалая традыцыя збірацца ў араторыі, маліцца, дапамагаць, размаўляць, ладзіць святы і г.д. З вялікай цеплынёй успамінаю тыя часы.

У адным пытанні цэлы скарб

Калі пасля маразоў прыйшла адліга, асфальт на дарогах не вытрымаў. Еду звыклымі маршрутамі і бачу гэтыя яміны, расколіны, нечаканыя асфальтавыя "хвалі". Так і ў нашых душах ад перападаў болю і радасці, жаху і цеплыні ўтварыліся маршчыны і раны, глыбіню якіх мала хто бярэцца даследваць.

Ва ўрыўку пад назвай "Суцішэнне буры" ў Евангеллі паводле Марка (Мк 4, 35-41) ёсць "да" і "пасля". Да пераправы на другі бераг ёсць мноства народу, прыпавесці і іх тлумачэнне. Вечар. 

Лепшае заўтра залежыць ад нас цяперашніх

Новая энцыкліка папы Францішка “Fratelli tutti” (“Усе браты”), выдадзеная ў кастрычніку бягучага года, мае шмат аспектаў, карысных і каштоўных для разважання ў наш час. Аднак у канчатковым рахунку яна прапануе задумацца аб будучыні грамадства. Якая будучыня магла б стаць натхненнем для нашых высілкаў і адрачэнняў? Дзеля чаго ўсе мы нешта робім, змагаемся, ахвяруем сабой? 

Жыццё ў рэжыме “тушэння пажараў” – вырашэння пільных пытанняў, якія навальваюцца адно за адным, – зусім не спрыяе пошуку адказаў на іх. І усё ж, варта час ад часу прыпыніцца і паглядзець на некалькі крокаў наперад, паразважаць, чаму адзіным выйсцем для чалавецтва Святы Айцец бачыць паўсюднае братэрства.
   
У першым раздзеле энцыклікі папа Францішак прапануе свайго роду дыягностыку становішча сучаснага свету, як заўсёды дакладную і праніклівую. А перад тым, як указаць на спосабы вырашэння праблем, ён запрашае засяродзіцца на прыпавесці пра міласэрнага самараніна. Менавіта падчас чытання гэтага раздзела са мной здарыўся выпадак, на які я, напэўна, не звярнула б увагі, калі б не словы Папы, над якімі якраз спынілася…

Невыпадковыя наведнікі

Першымі прыйшлі бліжэйшыя – жыхары Бэтлеема, загартаваныя сонцам, дажджом і ветрам пастухі авечак. Здаецца, яны толькі і чакалі, каб споўнілася прароцтва аб іх маленькім Бэтлееме, які "нічым не меншы сярод гарадоў Юды". Анёлы пяюць – і яны згаджаюцца, бягуць, знаходзяць.

Мудрацы "чытаюць" неба, дакладнасць якога ніколі не падманвала іх. Святло заззяла – і яны пайшлі за ім, хоць, магчыма, яно было бачнае толькі іхнім сэрцам. "Ідзіце, старанна шукайце і паведаміце мне", – настаўляе іх Ірад. Але яны і без яго шукалі старанна, а больш, чым чалавечым словам, давяралі знакам і снам. 

"Увайшоўшы ў дом, яны ўбачылі Дзіця з Марыяй, Маці Яго, і ўпалі, і пакланіліся Яму", – напісана ў евангеліста Мацвея. І вось тое, што яны "ўвайшоўшы, убачылі", адлюстравана на незлічонай колькасці абразоў Багародзіцы з маленькім Езусам. Аднак рэальнасць Божай прысутнасці, якую перажылі мудрацы, не перадаецца праз позірк, кінуты на абраз, які з'яўляецца толькі напамінам, што запрашэнне дасланае, святло не згасла, і не трэба спыняцца ў дарозе. Немагчыма "апынуцца" выпадкова там, дзе Бог чакае на сустрэчу, хоць гэтае месца можа быць зусім нечаканым.