07/12/2017

Без якіх шкадаванняў будзе лепш

Нядаўна я прачытала аб адной прапанове, якая зацікавіла мяне. І вось у чым яна была: калі б вы маглі вярнуцца назад да сябе 18-гадовага альбо скочыць наперад і наведаць сябе ў 80-гадовым узросце, хто з гэтых двух хацеў бы параіць штосьці вам цяперашняму?

Для мяне больш хуткай на парады аказалася б пажылая я. Так бы мовіць, з вышыні пражытых гадоў... Менавіта ў канцы жыцця людзі часцей глядзяць назад і робць пэўныя высновы, як трэба было гэтае жыццё пражыць. Часам сустракаюцца такія тэксты, напісаныя ад імя пажылых людзей, дзе яны пішуць, аб чым яны шкадуюць, нават па пунктах: 1., 2., 3... Гэта кранальна, насамрэч, але часцей так і застаецца чужым досведам. А вось тут прапанова спытацца ў сябе: што яшчэ можна зрабіць, каб не было шкадаванняў там, у канцы майго жыцця? І за тое, што НЕ зроблена, будзе крыўдна найбольш. За час, не праведзены з блізкімі... За любоў, што не выявіла сябе ні ў словах, ні ў чынах... За непачутыя жаданні сэрца... За жыццё, "пражытае напалову", без мэты, без ахвяры... За недавер да Божай любові...

28/11/2017

Планы на Адвэнт

Для тых, хто лічыць найлепшай імправізацыю добра запланаваную, карыснымі могуць стаць гэтыя падказкі. Яны трапілі на вочы, калі я шукала ў Сеціве ідэі для адвэнтавага календара. Нават перакладаючы, я ўжо крыху перапрацавала іх. Таму, вядома, справы і дзеянні можна падладзіць да сваіх патрэбаў, магчымасцяў і жаданняў; няхай прапанаваны спіс стане першым крокам. Такім чынам, лічбы - гэта снежаньскія даты:

23/11/2017

Мацней


Яшчэ мацней любіш тады, калі іншы адкрывае табе свае слабасці, сваю крохкасць, зламанасць. Калі гэта сапраўдная любоў. Горкі досвед часта – ды не, амаль заўсёды, – падказвае, што праўда можа быць небяспечнай, што той, каму даверышся, адхіснецца ад цябе, як ад уцелаўлёнага зла. Але сэрца чалавека ўчынена так, што любоў узрастае. Можа, таму што "па вобразе і падабенстве Божым"? Але тады чаму мы стараемся "павярнуцца" да Бога сваім лепшым бокам нават падчас індывідуальнай малітвы?

Мы ж разумеем марнасць сваіх намаганняў, але так спакайней. А хутчэй за ўсё, стараемся не зразумець, што робім, а апраўдацца: "...бо я баяўся цябе, таму што ты чалавек жорсткі: бярэш чаго не клаў, і жнеш чаго не сеяў" Лк 19, 11–28. Так тлумачыўся слуга з адной мінай, вяртаючы яе гаспадару. Мне чуецца нейкая пагарда ў гэтым жэсце. "Ты даў мне тое, чаго я не прасіў. Я не разумею, чаго ты хочаш. Я не буду рабіць тое, чаго не разумею, бо..." І так бясконца ён загортвае і загортвае ў непатрэбныя апраўданні даверанае яму багацце, нібы ў ласкуты, якія ўпарта распаўзаюцца ў руках. Ён не кажа, што лічыць сябе бездапаможным і няздатным клапаціцца пра гаспадарскія грошы. Слуга нібы адказвае на пытанне Езуса: "Кім вы лічыце Мяне?"

01/11/2017

"У Бога нічога не страчана"



Ва ўрачыстасць Усіх Святых з года ў год успамінаюцца звычайныя людзі з майго дзяцінства, якіх я бачыла ў касцеле. У савецкі час сталая прысутнасць там сама па сабе значыла шмат, а тым больш калі людзі часта дапамагалі пры касцеле, спявалі ў хоры, уваходзілі ў склад касцельнага камітэту, адмаўляліся ад нейкіх вышэйшых пасадаў, калі дзеля патрабавалася ўступленне ў партыю, не згаджаліся даносіць на іншых, нягледзячы на пагрозы. 

Вядома, пры дзецях такія справы не абмяркоўваліся, і сябры маіх бацькоў былі для мяне проста добрымі цікавымі дарослымі. І таму я не магу ўспамінаць тое, што зразумела, калі іх не стала. Гледзячы на іх тады, я бачыла, што калі робіш штосьці для касцёла, рабі дбайна і рупліва. Калі молішся, будзь засяроджаным і верным. Калі хочаш спяваць у хоры, яўляйся на рэпетыцыі, прыслухоўвайся да іншых, каб гучаў хор і гармонія, а не твой голас, хай сабе і цудны. Калі маеш у гародзе прыгожыя кветкі, прынясі ў касцёл. Лепш прабачыць, чым злавацца. Калі штосьці ведаеш, не пляткуй. Калі ксёндз спазняецца, не нервуйся, а маліся. У Касцеле шмат святых, пра якіх можна прачытаць у кніжачцы, і Андрэй Баболя, пра якога мне раскажуць, калі вырасту. Атрымліваецца доўгі допіс, а гэта ж далёка не ўсё. З гэтымі, як кажуць, ананімнымі святымі я магла ўбачыць, што ў касцеле ёсць склеп і гарышча, прыгожыя ўрачыстасці і будзённая да іх падрыхтоўка, супольнасць і праца незаменных адзінак, імкнулася зразумець таямніцу прабачэння найцяжэйшых крыўдаў, адчула сілу іх малітвы ў складаных справах. Доўгі час усё гэта багацце ўспрымалася як належнае і малазначнае, на жаль. 

Такі дзень, як сённяшняя ўрачыстасць - нагода сапраўды ўспомніць, што мы верым у “еднасць святых”, якая не павінна занікаць і губляцца з нашай свядомасці разам з адыходам іх у вечнасць.

30/10/2017

Непрывабны выгляд прыхаваных згрызотаў

У спартыўнай медыцыне часта выкрыстоўваюць так званыя тэйп-стужкі. Кінэзіятэйпінг (накладанне гэтых эластычных стужак) дапамагае натуральнаму працэсу рэабілітацыі цягліц і суставаў тым, што захоўвае іх у супакоі, не абмяжоўваючы руху цела чалавека. Гэты сродак выкарыстоўваецца для паспяховага лячэння розных артапедычных, нервова-цягліцавых і неўралагічных захворванняў.

Добрая, адным словам, рэч, але сёння ўзгадаліся мне гэтыя стужкі ў якасці сумнага адлюстравання таго, што можа адбывацца з чалавекам у духоўным жыцці. Урывак Евангелля пра аздараўленне жанчыны, якая 18 год не магла выпрастацца. "А гэтую дачку Абрагама, якую звязаў сатана ўжо васемнаццаць гадоў назад, ці не трэба было вызваліць ад гэтых путаў у дзень шабату?" (Лк 13, 10–17).

Што гэта за путы, якія не замінаюць рухацца, але паволі хіляць да зямлі ніжэй і ніжэй? Яны нябачныя, не маюць такіх яркіх колераў, як тэйпы, але ж неадчэпныя, моцныя, клейкія. Ох, падазраю, што кожнаму яны знаёмыя ў той ці іншай ступені.

16/10/2017

Вольныя сэрцы

У дзень вялікай радасці, калі дах здаецца зараз сарвецца і рынецца ўпрочкі, хочацца, каб усе-усе былі шчаслівыя. Ну, вось, каб кожны чалавечак, асабліва родныя і сябры. І каб яны ад шчасця свяціліся і смяяліся, каб частаваліся лепшымі стравамі і напоямі, каб забыліся з гэтага дня на ўсе свае нягоды. І на гасціну для іх не шкада ні капейчыны, ні сіл.

А яны, самыя блізкія, не прыйшлі. Штосьці знайшлося важнейшае, чым сэрца іх сябра. Страшна занятыя людзі. Некаторыя палічылі сваю згоду адгукнуцца на запрашэнне немагчымай настолькі, што скрыўдзілі пасланых за імі слугаў.

І гэты вялікі стол, выгодныя крэслы, дзівосныя кветкі, палаючыя паходні, музыка, пахі – навошта гэта ўсё без гасцей? Навошта ўсё, калі ніводная жывая душа не ўзрадуецца гэтаму, не пакаштуе, не заспявае і не затанцуе? Сум працінае сэрца...

Але Езус абяцае, што неўзабаве збяруцца на гэты баль вясёлыя госці, удзячныя, смяшлівыя, ахвотныя да спеваў і танцаў, да размоў і слухання. Яны запоўняць гэтыя залі і гасцёўні, лужкі ды алеі. І будзе любоў панаваць між імі, і ўсе свае беды забудуцца ад шчасця. І сустракаць іх адкрытыя ўдзячныя позіркі Валадару будзе так цудоўна.

Пакуль адно сэрца не нагадае тых, хто не прыйшоў. На той вячэры не будзе нічога схаванага, хіба яго не папярэдзілі? Сэрца, сціснутае да самых найменшых памераў, каб не змясцілася там нічога, апроч падтрымання свайго жыцця. дзе найменшая спагада да іншага адразу вымятаецца прэч, дзе жаданне любіць зруйнавана, прагненне любові задушана, сляды жывой радасці сцёртыя з памяці. Насцярожана пазірае з-за сваіх муроў. Які жалосны выгляд у гэтага сэрца, што палюбіла свой дрот, якім даўно апутана, якое не верыць, што яго запрасілі з любові. Чым вызваліцца яно? Якія пакутлівыя шляхі павінна яшчэ прайсці? Ці здолее сваімі, не чужымі слязамі, адмыць вопратку сэрца?

06/10/2017

Паслухай

Ёсць у Евангеллі радкі, якія я звычайна чытаю хутчэй за іншыя, нібы стараючыся бачком-бачком асцярожна абыйсці іх і рушыць далей – да цудаў, сустрэч, прыпавесцяў. Адзін з такіх урыўкаў:
"Гора табе, Харазін! Гора табе, Бэтсаіда! Бо, калі б у Тыры і Сідоне былі цуды, што сталіся сярод вас, то яны даўно б, седзячы ў мешкавіне і ў попеле, пакаяліся. Але Тыру і Сідону лепш будзе на судзе, чым вам. І ты, Кафарнаум, што аж да неба будзеш узвышаны, аж да адхлані сыдзеш." Лк 10, 13–15
Няўтульна з гэтым папярэджаннем, невядома, што з ім рабіць, як успрымаць, а прымерыўшы на сябе, як выкручвацца і рабіць выгляд, што не мяне датычыць і таму падобнае. Але гады ідуць, і перажыты досвед – менавіта, горкі – наступстваў сваёй непаслухмянасці, няўважлівасці, абыякавасці да Божых слоў, вучыць спыніцца на гэтым урыўку.

Уявім сабе вялікую ўніверсітэцкую аўдыторыю, запоўненую людзьмі, якія прыйшлі паслухаць вельмі выбітнага лектара, доўгачаканага, адзначанага як пахвальнымі, так і крытычнымі водгукамі, і проста ўлюбёнага прафесара многіх студэнтаў. Калі верыць аповедам, лектар закране пытанні, ад адказаў на якія залежыць жыццё кожнага чалавека. Вельмі верагодна, што студэнты выйдуць пасля яе іншымі людзьмі. Яна будзе унікальнай, другі раз такой не пачуеш. Нідзе. Хіба ў пераказе іншых, але відавочна ад гэтага яна многае страціць. Адным словам, шкада таго небараку, які яе прапускае, бо раптам захварэў, напрыклад.

21/09/2017

Зрушаны з месца

Калі Езус праходзіў, убачыў чалавека, які сядзеў на мытні, па імені Мацвей, і сказаў яму: Ідзі за Мною. Мц 9, 9

Калі Езус праходзіў, убачыў чалавека. У яго было імя, працоўнае месца... Гісторыя жыцця  дапамагла б зразумець нам, што ён за чалавек, і як стаў тым, ад каго адводзілі позірк паважаныя людзі горада. А ці залежыла яму на чужых меркаваннях? Чаго наогул ён саромеўся? Аб чым ён марыў? На што спадзяваўся? Таямніца. Ведаючы так мала пра Мацвея, кожны з нас можа апынуцца на той вуліцы, дзе праходзіў Езус. Не з нейкай салідарнасці з "мытнікамі і грэшнікам", а так па шчырасці.

"Ідзі за Мной" многія людзі перажываюць у сваім жыцці вельмі глыбока і выразна, вырушаюць за гэтым заклікам рашуча, аддана. Святло і моц аднаго кароткага імгнення доўжацца гадамі... Але лепш, калі гэтае запрашэнне становіцца паўсядзённасцю. Для Езуса так і было (і ёсць!). Каб абраць семдзесят вучняў, трэба было паклікаць нашмат больш, а маючы час – нават кожнага. Ты, і ты, і вось ты – ідзі за Мной.

Езус першы робіць крок да чалавека, кліча за Сабой. Ён так прагне ўбачыць узаемны рух чалавечага сэрца, каб, сустрэўшыся, далей ісці разам. Не адзін тыдзень, не месяц. Той самы выбар – ісці ці застацца – з'явіцца зноў і зноў, з кожным новым днём, з кожным скрыжаваннем жыццёвых шляхоў, думак, абставін. Што ты выбераш? Каго будзеш слухаць? Нябачнае чужому воку рашэнне прымае чалавек. А потым вырушае ў дарогу, імкнецца прабачыць, выканаць працу сумленна, захаваць вернасць, прыйсці з дапамогай, любіць мацней. "Ісці за Хрыстом" – значыць, выбраць той шлях, якім Ён ідзе першы. Гэта таксама азначае, што на ім няма няпраўды, падступнай згубнай пасткі, хоць і асаблівых выгодаў чакаць не варта.

Дзе б ты не быў цяпер, на якім бы ўбогім ці раскошным месцы ні сядзеў, ты – невядомы для многіх, але ўбачаны Езусам, які праходзіць побач.

20/08/2017

Раніца

Адчуванне,  
што кліча мяне хтосьці ўзняцца, нібы на крылах,  
вышэй і вышэй. 
Даверыцца ветру – плыні магутнай Божай любові.  
Але каб не ўпасці, трэба стаць лёгкай, 
перынкой паслухмянай.

18/08/2017

Семдзесят сёмы

Нягодны слуга! Увесь твой доўг я дараваў табе, таму што ты папрасіў мяне; ці ж не належала і табе змілавацца над сабратам тваім, як і я змілаваўся над табою? Мц 18:21-19:1

Што ж за кароль мае столькі грошай на пазыку слугам? Ці менавіта гэты нягоднік лічыўся фаварытам, надзейным чалавекам, якому можна пазычаць вялікія сумы? Прычым, такія сумы, што трэба вельмі пастарацца, каб патраціць іх дашчэнту. Слуга здолеў. Ні грошай, ні маёмасці, і сам па добрай волі не явіўся, а быў прыведзены сілай да караля. А чым разлік скончыўся? Не аддаў, дык не аддаў! Ён жа, бядак, не мае чым, просіцца ж, абяцае немагчымае...

Кароль прабачыў яму 10 000. А ён капейчыну не хацеў дараваць сабрату... Хто ведае, можа, якраз семдзесят сёмым на дзень быў той сабрат-даўжнік, вось на ім і скончылася цярплівасць слугі. Хоць аднаго вінаватага можна схапіць і патрабаваць сваё? Таленты ці дынары, матэрыяльныя ці духоўныя даброты, справядлівасць, любоў, увагу, час, вернасць, свабоду – усё, што заўгодна мог быць вінен сабрат сабрату. Але, па сутнасці, каралеўскі слуга мог пазычаць толькі з пазычанага ў свайго гаспадара, бо жыў за яго кошт. Што ж перашкодзіла зноў папрасіць на пражыццё? Ці не "гонар" раптам прачнуўся? Сапраўды, дадушыць аднаго вінаватага, потым другога, так можна і пратрымацца некаторы час. Не так шыкоўна з дынарамі, як з талентамі, але затое не трэба прасіць, і дарогу ў палац можна забыцца. 

Так мы спаганяем з бліжніх крышынкі і кроплі, калі Пан можа штодзень карміць нас хлебам дасыта, паіць вадой жывою. Ён сапраўды, шмат дае нам праз іншых людзей, а ім прагне даваць праз нас. Адкуль жа мы бяром, не маючы нічога свайго? І чым будзем аддаваць, распасютаўшы ўсе дары невядома дзе? У каго пазычым вочы, каб глянуць на Даўцу жыцця?

Езус кажа пра адзінае належнае: "змілавацца над сабратам тваім, як і я змілаваўся над табою". Хоць прабачаць так цяжка, трэба патроху вучыцца; і то не марудзіць. Пераймаць Пана ў міласэрнасці. Прыпадабняцца Богу ў дараванні, якое не ведае межаў, у велікадушнасці, якая перавышае правіны. А каб не заблытацца ў пазыках, святы Павел усе іх звёў да адной, лёгка запомніць: "Нікому нічога не будзьце павінныя, акрамя ўзаемнай любові” (Рым 13, 8). Застаецца толькі ўспомніць шлях да "палаца", бо дзе ж яе ўзяць, калі не ў Караля?

06/08/2017

Калі ёсць з кім пагаварыць

Майсей пачуў з сярэдзіны куста голас Пана і сказаў Яму: Вось я прыйду да сыноў Ізраэля і скажу ім: Бог айцоў вашых паслаў мяне да вас. А калі яны спытаюцца ў мяне: Якое ў Яго імя? Што адказаць мне ім? Тады сказаў Бог Майсею: Я ЁСЦЬ, ЯКІ ЁСЦЬ. І сказаў: Так скажаш сынам Ізраэля: ЯКІ ЁСЦЬ паслаў мяне да вас. (Кніга Зыходу

"Перамяненне" Lewis Bowman
Як зразумеў адказ Бога Майсей? Немагчыма сказаць, бо і разуменне кожнага з нас змяняецца на працягу жыцця. Імя адкрыта, ды хто можа змясціць яго? Гэтым летам дыялог паміж Масеем і Богам набыў для мяне нечаканую інтанацыю. На пятнаццатым звычайным тыдні літургічнага году, калі выпадае чытанне гэтага ўрыўка, я гасціла якраз у мамы. І яе голас рэхам прагучаў у адказ дзесьці ўнутры мяне. Вось у чым справа. Колькі сябе помню, калі мама або тата шукалі адно аднаго, то заходзячы ў хату, пыталіся "Ты ёсць?" Часцей за ўсё, здагадка была трапнай, і тата, напрыклад, адгукаўся, што ёсць. Тады мама пачынала гаварыць, што хацела сказаць, ці раіцца аб нечым, ці задаваць (не заўсёды зручныя) пытанні. Пачыналася размова, карацей кажучы. Нас, дзяцей, бацькі гэтаксама гукалі, але, вядома, не так сабе пагаварыць, а з нейкай просьбай, упамінам ці пытаннем: "Чаму нічога не еўшы сядзіш?" Так, інтанацыя адрознівалася, і пасля смерці таты яна засталася толькі ў памяці дзяцінства.

20/06/2017

Дождж для несправядлівых

"Любіце ворагаў вашых і маліцеся за тых, хто пераследуе вас, каб сталіся вы сынамі Айца вашага, які ў нябёсах." Мц 5, 44

Трэба прызнаць, што часцей сустрэнеш пошук адказу на пытанне "Хто мой бліжні?", чым "Хто мой вораг?" І гэта правільна, бо добра задумаўшыся над тым, хто з'яўляецца бліжнім, людзі прыходзяць да высновы, што ворагаў цяжка знайсці. Але вось я гляджу на гэтыя словы Езуса і ўсё ж задаю пытанне: каго Ён мае на ўвазе? Я не ведаю. Верагодна, звяртаючыся да мяне, менавіта тых, каго я лічу сваімі ворагамі. Каму мне хочацца сказаць "Стоп!" Чыйму існаванню мне хочацца не спрыяць, а зусім наадварот. На каго я скарджуся сабе, іншым, Богу, ды яшчэ з цьмяным падазрэннем, што гісторыкі не ўсіх ворагаў дагледзелі, палітолагі не вельмі дакладна акрэслілі, а бацькі не ўсё расказалі.

25/05/2017

Даць імя смутку

"А Езус пазнаў, што хацелі ў яго спытаць, і сказаў ім: Распытваецеся адзін у аднаго пра тое, што Я сказаў: Яшчэ крыху і вы не ўбачыце Мяне, і хутка зноў убачыце Мяне? Сапраўды, сапраўды кажу вам: вы будзеце плакаць і галасіць, а свет будзе радавацца. Вы будзеце смуткаваць, але смутак ваш зменіцца ў радасць." Ян 16, 19-20
У стане няпэўнасці адны пытанні цягнуць за сабой наступныя, а заслона над будучым не становіцца больш празрыстай. У каго пра Настаўніка маглі спытацца вучні, як не адзін у аднаго? Самі сабе былі экспертамі. Але шматлікія абмеркаванні Ягоных слоў не прыносілі чамусьці супакой. Таму яшчэ раз спачатку: Што значыць "яшчэ крыху"? Не ўбачым – і зноў убачым... Як Ён пойдзе да Айца, калі казаў, што Ён і Айцец адно? А з намі што будзе?

Езу, куды Ты пойдзеш, маючы перад сабой гэтыя вочы, у якіх такая насцярожанасць і страх? Як Ты пакінеш вучняў, калі вера толькі-толькі пачала распраўляць ім крылы? Як Ты выпусціш іх са Сваіх рук нават на кароткі час? Што з імі будзе?

21/04/2017

Спевы і гукі

У самым пачатку красавіка было некалькі цёплых дзён. А раніцы тады былі таксама сонечныя і вясёлыя. Мы бралі равары і каталіся па наваколлі: па вясковых вуліцах, палявых дарогах, лясных сцежках. І быў адзін момант, калі я проста стаяла тварам да сонца, заплюшчыўшы вочы. Некалькі хвілін прыслухоўвалася да гукаў вясновай раніцы. За спіной размерана і павольна хтосьці тынкаваў сцяну новага дома. Па дарозе ляцелі адна за адной машыны. Гагаталі гусі, раз пораз клікаў гаспадара конь на выпасе. Усе асобныя і рэзкія гукі патаналі ў няспынным лагодным спеве птушак. З іх галасамі цёплыя сонечныя промні на маім твары пранікалі глыбока ўнутр, асвятляючы нават самыя аддаленыя яе закавулкі. Калі раптам моўкла адна птушачка, хацелася зноў яе пачуць, хоць дакладна я не ведала, ці адрозню я ейны спеў ад іншых. Але галасы нашых сяброў мы помнім і ведаем вельмі добра. Часам яны змаўкаюць надоўга, а мы нібы не адчуваем гэтага. Адкладаем тэлефанаванні і лісты, пакуль... Аж пакуль не будзе зусім позна. Ці тужыць Бог па нашых галасах, калі мы сціхаем у сваіх кутках, перабіраючы нейкія справы і трывогі? Ці адчувае Ён нястачу асобнага сціплага спеву сярод шматлікіх хораў праслаўлення? Той раніцай я ведала, што ТАК.

12/03/2017

Буднія дні

Не адразу я зразумела і прыняла думку, што "жыцце складаецца з будняў". Мне расказалі нядаўна, што менавіта так выказаўся адзін сталага веку святар на сустрэчы са сваімі сабратамі. На той момант, ён ужо ведаў, што яму жыць засталося не больш, чым гады два, і мог азірнуцца назад на пройдзены шлях.

Апошні крок

Вось, Я стаю ля тваіх дзвярэй.
Весела граю, а ты не танцуеш,
спяваю сумна, а ты не плачаш,
не тужыш,
не хапаешся за клямку,
каб хутчэй адчыніць.
Усе знакі, сляды і здарэнні,
як налепкі на сценах, вялі да Мяне.

Вочы адводзіш, бы чагосьці чакаеш.

То Я буду глядзець на цябе,
пакуль ты не зробіш гэты апошні крок
у абдымкі любові.

19/02/2017

Жаль, які чакае запрашэння

Рэдкі дзень праміне без якіх-небудзь, хаця б маленечкіх, скаргаў, шкадаванняў, згрызотаў. Рэчаіснасць пераплеценая радасцямі і смуткамі, няпэўнасцю і вяртаннем спакою, незразуменнем і прабачэннем, удалымі спробамі і памылкамі. Мілым госцем з'яўляецца радасць, затое сум мае столькі абліччаў... Ёсць адзін жаль, настолькі далікатны, што не ўвойдзе без запрашэння, пастаіць на парозе ды адыходзіцца, калі дзверы зачыненыя. Гэта жаль за ўчыненае зло, якое ў пэўным моманце ўсведамляеш сабе. Можна заняцца апраўданнямі, і жаль, нібы згадзіўшыся, што нічога страшнага не адбылося, з кім не бывае, не пераступае мой унутраны парог. Нават ніколі не было цікава, куды ён дзяецца потым. Невядомая доля непрынятага дара...

Але любоў да таго, хто на гэты раз апынуўся пакрыўджаным маёй несправядлівасцю, фальшам, глупствам і таму падобнай ліхасцю, урэшце рэшт шырока адчыняе дзверы, каб упусціць гэты жаль у сэрца, не баючыся салёных рэк, якія заўсёды бруяцца побач з такім шкадаваннем. З ім часта рэчы пачынаюць звацца сваімі імёнамі, цверазее позірк на сябе і іншых, пачынаецца пошук спосабаў хоць неяк, хоць часткова і недасканала, усё выправіць, аднавіць, склеіць. Трэба сказаць, што без запрашэння гэтага жалю рэдкім госцем стане і радасць, шчырая і глыбокая, а фальшывая - ці некага весяліць?

А любоў да Таго, Хто кожны раз церпіць разам з пакрыўджанымі і крыўдзіцелямі, - на што ж яна здольная?

15/02/2017

Сляды

За вокнамі – люты і вецер. Калісьці ў дзяцінстве гэта прадвесціла завеяную дарогу праз поле, не даўжэй за вярсту, якую цяжка было адолець, калі перад табой суцэльнае снежнае покрыва. Добра, калі перад табой хтосьці ўжо прайшоў і пратаптаў сцежку, ці хаця б пакінуў сляды ў глыбокім снезе. І вось чаму мне ўспомнілася ўсё гэта.
Адна малітва, што трапіла нядаўна на вочы, пачынаецца так:

У Твае сляды, Пане, я ўступлю,
бо яны - крыніца жыцця.
Па Тваіх слядах, Пане, буду крочыць,
бо яны - крыніца радасці...

Вельмі ясна я ўбачыла дарогу праз тое поле, калі наперадзе ішоў мой бацька, а я за ім - след у след. Ён захінаў мяне ад ветру, дапамагаў не набраць поўныя боты снегу і не асабліва змарыцца да шырокай дарогі. Татава "Ідзі па маіх слядах" азначала спагаду, клопат, імкненне зрабіць мой шлях лягчэйшым, бо ён, вядома, шкадаваў дзіця, якому трэба мясіць снег малымі нагамі.

13/01/2017

9 гадзін цішыні

Фота са старонкі facebook.com/ZORNY.by
Што застанецца ад чалавека "у сухім астатку"? Нейкі шэры парашок? Прах, прыведзены ў рух таямнічай сілай, – ці можна так назваць чалавека? Дзівоснае падабенства да хлеба, дзеля якога мала змяшаць муку з вадой. Паасобку складнікі нічога не значаць, толькі праект, мару, перадумову чагосьці цудоўнага. Хлеб – над панамі пан, як казалі нашыя продкі. Гэтую прымаўку нагадаў на сваім майстар-класе Алесь Прышывалка, які выпякае "штукарскі хлеб" па старых рэцэптах.

Няма "сакрэтных інгрыдыентаў", усё надзвычай проста. На словах, на паперы, нават па назіраннях. Але спрабуючы атрымаць сапраўдны хлеб уласнымі рукамі, давядзецца аддаць працэсу шмат усяго жывога. Для закваскі трэба крыху вады, мукі, цёплага месца і некалькіх дзён, каб адбывалася ферментацыя. Тады яна дапамагае цесту "падыйсці", а хлеб будзе лёгкім і пульхным. "Жывая" закваска робіць цуд з мукой і вадой, каб усё разам стала цестам для выпякання. Вось яно, здаецца, дыхае ў дзяжы, напаўняючы памяшканне сваім смачным водарам.

10/01/2017

Аблічча


У першым фільме па "Хроніках Нарніі" К.С.Льюіса ёсць вядомая сцэна, дзе Люсі амаль заснула пад гранне фаўна на дудачцы, што магло прывесці да бяды, але схамянулася, на долю секунды убачыўшы ў агні каміна львіную галаву. Фаўн жа расплакаўся ад шкадавання за свой намер выдаць Люсі Снежнай каралеве.

Якое ж аблічча можам убачыць мы, знясіленыя грахом, аспалыя ад калыханак, якія спяваем свайму сумленню? Або сярод хаосу і буры, калі не застаецца сіл на змаганне? Калі апускаем рукі і кажам: "здаюся", што б гэта ні значыла для людзей, якія давяраюць нам?

07/01/2017

Нататкі да шэрых світанкаў

Штодзённасць – гэта танец чалавека і Бога. Адзін робіць крок наперад, а іншы – прымае і падтрымлівае гэты рух, той глыбокі рух сэрца, які апярэджвае чыны, словы і думкі. Крок назад. Крок наперад. І ёсць час на паўзы ў гэтым танцы: хвіліны цішыні, калі чалавек і Бог глядзяць адзін аднаму ў вочы.


Словы не павінны падбірацца, як пазлы, утвараць шчыльную карцінку без ніводнай дзіркі. Праз тыя трэшчыны і разломы, якія зіяюць у тканіне тэксту, пранікне святло. Магчыма. Надзея і шанец праліцца святлу.


Якім будзённым здаецца цуд няўдзячнаму сэрцу. Нібы так і трэба. Ну, так, было цяжка - і Бог памог. Хіба Ён не павінен быў? А хіба павінен?


"Калі мудрацы адыйшлі", трэба спадзявацца толькі на анёлаў.


Каб закваска змяніла муку з вадой у цеста для хлеба, яе спачатку трэба добра перамяшаць з гэтай мукой. Евангельскую закваску – з усім сваім жыццём, з марамі і дробязямі, ды так, каб не засталося "сухога месца" і пакінутых камочкаў. А потым чакаць у цішыні, і не губляць цяпло.


Бывае, стамляешся ад слоў. Ад інфармацыйных знешніх патокаў і ад унутранага агучвання думак, сумненняў, каментарыяў да ўсяго, што адбываецца, ды скаргаў на тое, чаго не здарылася. Павелічэнне колькасці слоў непазбежна вядзе да фальшы. Спачатку слова ці два, лёгкі дысананс, потым больш і больш, нібы разагнаную машыну крыху заносіць на паваротах. Але спыняцца нельга, бо немагчыма. А Езус прапануе спыніцца. Выйсці з машыны, пачакаць Яго. Дазволіць свету, клопатам, іншым аўтамабілям несціся далей, і толькі слухаць і глядзець.


Гэтае Божае "Нарэшце!" – паралітыку, якога прынеслі сябры, знойдзенай авечцы, адной з сотні, уваскрэсеным дзецям, і будучым вучням, якія першы раз зірнулі Езусу ў вочы, – усім доўгачаканым і доўгашуканым. Радасць сустрэчы.

Людзі як знаходкі

"Езус вырашыў пайсці ў Галілею і, знайшоўшы Філіпа, кажа яму: Ідзі за Мною" Ян 1,43

Дзе ж ён падзеўся, гэты Філіп? Дзе павінен быць, – там няма... Можа, на рабоце? Можа, на рынку? За сталом? Залежыўся на канапе? Ці стаіць у чарзе за нечым? Можа, лясы точыць? Няўжо – пад плотам? Ці за багатымі сценамі? А можа, у бядзе? А калі за гэтымі дзвярыма? Кажуць, вось толькі быў тут, але сышоў. Куды? Дзе ж яго шукаць?
Дзе ты, Філіп?..
Дзе ты, Адам?..
Дзе ты, чалавек?..

Ідзі за Мною.