Дотык

Як можна распавядаць пра тое, што можна толькі адчуць? Дотык бывае такім розным: далікатным, пяшчотным, балючым... Досведу хапае ў кожнага з нас. Закрануць жа людзкія сэрцы хацелі б многія людзі, толькі іх мэты вельмі адрозніваюцца. Падпарадкаваць сабе чалавека ці вызваліць яго?..

Успомнім евангельскія натоўпы. Езус прыцягваў людзей так, што яны не зважалі, куды і як надоўга ідуць за Ім. "На наступны дзень Езус пайшоў у горад, які называўся Наін, і разам з Ім ішлі вучні Ягоныя і вялікі натоўп". Цікава, з якой хуткасцю яны рухаліся? Гаманілі ці йшлі маўчком? Ці дзяліліся ежай, вадой, добрым словам? Што рабілі на адпачынках? Цяжка ўявіць сабе панурых людзей побач з Хрыстом, хутчэй грамаду добразычлівых людзей з адкрытымі ўсмешкамі, калі ж іх сэрцы адгукнуліся на Божую любоў.

З надзеяй

Хрыстус прайшоў па зямлі і пакінуў сляды,
"Ідзіце за Мною, – гаворыць,
– Я прайшоў перад вамі,
Шукайце, глядзіце, ідзіце наперад".

Дзе ж хуткасць узяць слімакам-небаракам?
Тут хоць бы належны кірунак знайсці,
з ракавінкі адважыцца выйсці,

ды сябе зрушыць з месца 
з надзеяй,
што асабліва нязграбных Езус Сам паднясе непрыкметна.

Малітва папы Францішка ў мемарыяле Yad Vashem

Помнік дзецям, Yad Vashem. https://www.flickr.com/photos/joshuapaquin/18226992/

   

“Адам, дзе ты?” (Быц3,9)
Дзе ты, о, чалавек? Што ты прыйшоў?
У гэтым месцы мы яшчэ раз чуем рэха Божага пытання: "Адам, дзе ты?"

Гэтае пытанне напоўнена ўсім смуткам Айца, які страціў сваё дзіця.
Айцец ведаў рызыку свабоды; Ён ведаў, што яго дзеці могуць быць страчаныя... і яшчэ, магчыма, нават Айцец не мог сабе ўявіць настолькі вялікае падзенне, такую глыбокую прорву!
Тут, перад бязмежнай трагедыяй Халакоста, гэты крык – "Дзе ты?" – гучыць, нібы рэха, ледзь чутна ў неспасцігальнай бездані...

Адам, хто ты? Я больш не пазнаю цябе.
Хто ты, чалавек? Чым ты стаў?
На які жах ты аказаўся здольны?
Што прымусіла цябе падаць на такую глыбіню?
Вядома, гэта не пыл зямлі, з якой ты зроблены.
Пыл зямлі – добрая рэч, справа рук Маіх.
Вядома, гэта не дыханне жыцця, якое Я ўдыхнуў у цябе.
Гэта дыханне зыходзіць ад Мяне, і яно добрае (Быц 2,7).

Не, гэтая бездань – праца не толькі тваіх рук і твайго ўласнага сэрца ... Хто пашкодзіў цябе? Хто цябе знявечыў?
Хто навёў цябе на думку, што ты – гаспадар дабра і зла?
Хто пераканаў цябе, што ты стаўся богам? Мала таго, што ты катаваў і забіваў сваіх братоў і сясцёр, але ты ахвяраваў іх сабе, таму што ты зрабіў сам сябе богам.
Сёння, у гэтым месцы, мы зноў чуем голас Бога: "Адам, дзе ты?"

Тут з зямлі ўзнімаецца ціхі плач: "Змілуйся над намі, Пане".
Табе, Пане Божа наш, належыць справядлівасць; а на нашых тварах сорам і ганьба (Бар 1,15).
Вялікае зло напаткала нас, якога не было пад небам (Бар 2,2). Цяпер, Пане, пачуй нашу малітву, пачуй нашу просьбу, выратуй нас у Сваёй міласэрнасці. Выратуй нас ад гэтага жаху.
Усемагутны Пане, душа ў журбе кліча Цябе.
Пачуй, Пане, і злітуйся!
Мы зграшылі супраць Цябе. Ты валадарыш вечна. (Бар 3,1-2).

Узгадай нас у міласэрнасці Тваёй. Дай нам ласку саромецца таго, што мы, людзі, зрабілі, саромецца гэтага масавага ідалапаклонства, і таго, што мы пагарджалі і знішчалі сваё цела, якое Ты стварыў з зямлі, якое Ты ажывіў Сваім дыханнем жыцця. Ніколі зноў, Пане, ніколі зноў!
"Адам, дзе ты?"

Вось мы, Пане, асаромленыя тым, што чалавек, створаны па Твайму вобразу і падабенству, быў здольны зрабіць. 

Памятай пра нас у Сваёй міласэрнасці.


http://www.catholicnewsagency.com/news/pope-prays-at-holocaust-memorial-western-wall/

Ігнацыянскі спосаб кантэмпляцыі ў дзейным жыцці

Апосталы сабраліся каля Езуса і расказалі Яму ўсё, што зрабілі і чаму навучылі. І Ён сказаў ім: «Пайдзіце адны ў пустыннае месца і крыху адпачніце». Бо так шмат людзей прыходзіла і адыходзіла, што ім не было нават калі паесці. І адплылі яны ў пустыннае месца на чоўне адны.
Калі ўбачылі, што яны адплылі, шмат хто, даведаўшыся, пешкі збегліся туды з усіх гарадоў і апярэдзілі іх. Выйшаўшы з чоўна, Езус убачыў мноства людзей і змілаваўся над імі, бо яны былі як авечкі без пастыра. І пачаў іх многаму вучыць. (Марк 6, 30-34)

Аўтар: Andy Otto SJ.
Ігнацыянскі дух адчуваецца ў кульмінацыйным пункце гэтага фрагмента Евангелля: Спыніся. Паразважай. Зноў вярніся да працы. І паўтары.

Мы жывем у паспешлівым свеце раскладаў, тэрміновасці і зубрэння. Амаль заўсёды спраў занадта шмат, каб іх перарабіць, і няма часу спыніцца. Звычайна я планую свае дзеянні і складаю спісы спраў, якія хачу скончыць, і турбуюся, калі гэта не атрымліваецца дастакова хутка. У карпаратыўным свеце адбываецца тое ж самае. Дасягненне мэтаў і планаванне пакідаюць няшмат часу для адпачынку ці паўзы. Езус і Ягоныя вучні зведалі нешта падобнае. Куды б яны ні пайшлі, натоўпы сціскалі іх, людзі прасілі аздараўлення, малітвы, мудрасці. Вучні былі загружаныя так, што амаль не было калі паесці. Так здараецца і ў нашым жыцці. Калі я вяртаюся дадому, а мяне чакаюць нейкія справы, я вячэраю паспешліва. Наступствы могуць быць малапрыемнымі.

Развязаныя рукі

Звычайна гэтым выразам карыстаюцца, каб акрэсліць адмоўныя паводзіны. Бандыт, які адчувае, што яму развязаныя рукі, здольны на любыя злачынствы.
Добра было б, каб хрысціяне часцей заўважалі, што ў іх развазаныя рукі на ўчынкі добрыя, міласэрныя, стваральныя.
Гляджу на свае рукі – не, не звязаныя, працаздольныя, паслухмяныя... Паслухмяныя рашэнню, якое прымаецца недзе ў глыбіні: што зрабіць або не зрабіць, каго прытуліць, каго адпіхнуць. замахнуцца на кагосьці ці схаваць нечыю далонь у сваіх далонях.  

Як мы ехалі пад небам

Ехалі мы тыдзень таму ў Астравец, а на небе змяняліся хмары, воблакі, промні і самыя розныя адценні. Непаўторныя выявы, якія трываюць імгненне, – як іх запомніш, калі назаўтра будзеш заглядацца на іншыя воблачныя гмахі?

Пяць спосабаў стварыць добрае месца для малітвы

Раней ці пазней мы пачынаем разважаць, дзе і як стварыць добрыя ўмовы для малітвы. Вініта Хэмптон Райт (Vinita Hampton Wright) – аўтар і рэдактар выдаўніцства Loyola Press у ЗША – напісала ў сваім блогу аб значнасці месца малітвы і вылучыла пяць крокаў, пры дапамозе якіх можна вызначыць і стварыць адпаведную прастору. Застанецца толькі знайсці час. 

У хрысціянскім свеце – ці то ў малым мястэчку, ці то на вуліцах Рыма – існуе мноства месцаў для малітвы. Са старажытных часоў людзі, якія шукалі Бога, ведалі, што месца мае значэнне. Мае значэнне, ці з'яўляецца яно перапоўненай залай, ці кляштарнай келлю, ці напоўнена рэхам галасоў, цішынёй, музыкай ці птушыным спевам. Мае значэнне, як пахне ў месцы малітвы, якія колеры навокал, якія тэкстуры, ці адчуваецца лёгкі ветрык з акна або холад каменнай лавы. 

Мы выдаткавалі стагоддзі на стварэнне адпаведных месцаў, якія дапамагаюць нам маліцца. Многія з іх захаваліся як велічныя храмы або ціхія кляштары. Некаторыя з іх зараз нагадваюць музеі. І ўсё ж дагэтуль мае значэнне, дзе мы прабываем падчас размовы з Богам. Гэта істотна ў маім горадзе, на маёй вуліцы і нават у маім доме.

Лета – выдатная магчымасць паназіраць за сваімі адчуваннямі ў розных месцах і ў розных абставінах і нават на рознай хуткасці – падчас шпацыраў пехатою, на ровары і г.д. Можна пачаць з наступных пытанняў:

• Як я фізічна адчуваю сябе ў гэтым месцы? Ці магу я расслабіцца, ці штосьці выклікае трывогу? Адчуваю бадзёрасць ці нуду, камфорт ці знэрваванасць?
• Што мне б хацелася рабіць у гэтым месцы? Заплюшчыць вочы і адпачываць? Або пачытаць?  Падумаць? Працаваць? Паразмаўляць з кім-небудзь?
• Ці не нагадвае гэтае месца аб нейкіх істотных падзеях, людзях, мясцінах з майго мінулага? Калі так, то якім чынам?

Прапаную пяць крокаў, якія дапамогуць вам пачаць ствараць добрыя ўмовы для малітвы. Дайшоўшы да пункта №3, вы самі зможаце вынайсці свае спосабы, які будуць працаваць толькі для вас.

"Перад сівой галавой устань..."

"Перад сівой галавой устань і шануй старога ды шануй Бога твайго. Я – Пан." Кніга Святарская 19,32

Пасля гэтай пастановы наступная гучыць больш абгрунтавана: "Калі ў вашай зямлі паселіцца побач з табою чужынец, не крыўдзі яго, але хай будзе пасярод вас як тутэйшы, і любі яго, як самога сябе, бо і вы былі чужынцамі ў зямлі Егіпецкай." Запаведзь аб павазе да старых, як і шэраг іншых, – дадзена без тлумачэння, ды яшчэ ў адным радку з пашанай да Бога, нібыта для раўнавагі. Незразумелыя і рызыкоўныя рэчы гаворыць Бог. Гледзячы на палітычныя працэсы ў свеце, у тым ліку сучасныя, можна заўважыць, што і чужынцаў не вельмі рады бачыць, і ад старасцi ўцякаюць, не шкадуючы сродкаў.

Падчас кожнай буры...

Пакуль плылі, Ён заснуў. І паднялася на возеры бура ад ветру, і човен стаў залівацца вадой, і яны апынуліся ў небяспецы. Тады вучні падышлі да Езуса, абудзілі Яго і сказалі: «Настаўнік, Настаўнік, мы гінем!» Ён падняўся і загадаў ветру і хвалям — і спыніліся, і настала ціша.  (Лк 8, 23-24)

Падчас кожнай буры – у Касцеле, грамадстве, ва ўласным сэрцы – дзве рэчы павінны адначасова быць дапамогай: уласная праца і ўзмоцненая малітва. Каб уласная праца дала вынікі, ёй патрэбна Божая дапамога. Яна мацнейшая за ўсе чалавечыя намаганні, але звычайна Бог не дапамагае, калі я сам сур'ёзна не стараюся. Многа зла можна было б пазбегнуць у Касцеле, калі б людзі, якія выконваюць адказныя абавязкі, былі энэргічнымі, і ў адпаведны час выступілі б і працавалі. Таму ўсюды, дзе я сустракаю цяжкасці, ці то ўласныя, ці то ў Касцеле, ці ў выкананні якой-небудзь даверанай мне справы, я павінен сабрацца з сіламі, не забываючыся пры гэтым пра малітву. ...і настала ціша. Пан можа дапамагчы за адну хвіліну.


З разважанняў кардынала Аўгустына Бэа SJ

Псальм 136

"Як мы можам зрабіць гэты псальм нашай малітвай?” Бэнэдыкт XVI

Гэтае пытанне, маючы на ўвазе Псальм 136 (135), задаў цяперашні папа на пенсіі Бэнэдыкт XVI  падчас агульнай аудыенцыі 19-га кастрычніка 2011 года. Змест катэхэзы перадавала ў той дзень Ватыканскае радыё, але мне трапілася на вочы толькі зараз. З дапамогай Гугла-пошуку я хацела знайсці тэкст псальма, каб не набіраць яго рукамі з Бібліі, выдадзенай на падставе рукапісаў кс. У.Чарняўскага. Мне хацелася пра яго напісаць. Тэкст я не знайшла, затое з радасцю ўбачыла глыбокае і светлае разважанне папы Бэнэдыкта XVI. Прачытайце абавязкова.

У мяне атрымалася такая вось паслядоўнасць. Спачатку ціхім ранкам я прачытала псальм 136, нібы ўбачыла яго ўпершыню. У форме ўзнёслай літаніі пералічваюцца "шматлікія дзеі Бога адносна свайго народа і праслаўляецца Яго “вечная любоў, любоў, якая згодна са значэннем яўрэйскага тэрміна уключае ў сябе вернасць, міласэрнасць, дабрыню, ласку, лагоднасць” (Бэнэдыкт XVI) 

А потым у галаве пачалі ўзнікаць свае радкі, зусім простыя і пра сябе: