"Высокія" парогі дому Айца

"І пачалі весяліцца." Так заканчваецца гісторыя пра марнатраўнага сына і пачынаецца аповед пра старэйшага. Пасля гэтай фразы міжволі ўсміхаешся, рэдка аж так яўна, але недзе ўнутры то заўсёды, нібы душа чуе гукі той "музыкі і танцаў" і імкнецца далучыцца да агульнай весялосці: "Сын мой ажыў, знайшоўся!"

"А старэйшы сын ягоны быў на полі." Жыццё малодшага і старэйшага мела такі розны рытм... Цалкам можа быць, што з самага дзяцінства. Мы добра ведаем, што малодшы паспеў за кароткі час нарабіць, колькі перадумаць, з якіх вышыняў упасці, вярнуцца ў бацькоўскі дом з апошніх сіл, без прэтэнзій на сыноўства, толькі на прабыванне недзе паблізу ад бацькі, каб хоць не галадаваць, не памерці. Можа толькі глянуць здалёк на родны дах, на ганак, з якога калісьці збягаў так хутка, пакідаючы дом... Але ён трапляе ў абдымкі свайго бацькі. Мы нават губляем яго з вачэй у гэтых абдымках прабачэння і радасці.

Заручыны

Вось прывяду няверную абранніцу ў пустыню
і буду прамаўляць да яе сэрца.
І там заспявае яна,
як у дні маладосці сваёй
і як у дні выйсця свайго з зямлі егіпецкай.
І ў той дзень, — кажа Пан, —
ты будзеш клікаць Мяне «Муж мой»,
і не будзеш больш звяртацца да Мяне «мой Баал».
Я заручуся з табою навекі;
заручуся з табою ў справядлівасці і правасуддзі,
у міласці і міласэрнасці.
Заручуся з табою ў вернасці,
і ты пазнаеш Пана.

Ос 2, 16. 17b–18. 21–22

Абранніца, якая стала нявернай... Тая, што смяялася і спявала, танцавала і не адводзіла вачэй, паступова (ці раптам) стала глядзець у іншы бок, у розныя бакі. Пачала слухаць то адных, то другіх, займацца то тым, то гэтым, шукаючы наталення, і не ведаючы спакою. Стомленая, маўклівая, нібы чужая... "Ці ёсць у яе муж?" - спытайся. Яна пачне ўспамінаць: "Ці быў?" І будзе пазбягаць позірку, вымыкацца з размовы, ляцець да сваіх клопатаў, бясконцых спраў.  

Муж урэшце возьме яе за руку, словам ці рухам павядзе як мага далей – ад усёй той мітусні, нейкіх дзіўных навін, гучных галасоў, супярэчлівых патрэб, журбы і самоты. Усё застанецца ззаду, а наперадзе будзе цішыня і пустыня, якая свеціцца ад сонца, ад зор, ад "схаваных крыніц". Будзе адзін голас, адно жаданне, адзін адказ, а знакаў Любові – больш, чым пясчынак да небакраю. І тады, ёсць надзея, што яна пачне слухаць, глядзець, думаць і верыць у гэты спакой, у прыгажосць, у прыняцце, у вернасць. І вочы, і біццё сэрца, і спеў, і танец – усё вернецца. І можна будзе, нарэшце, пагаварыць. 

З дня на дзень

Гэтае няспыннае стваранне шансаў для адказу і можна назваць тым, што найперш робіць Стварыцеля і Нябеснага Айца "дасканалым". З разважанняў на сайце "Прастора малітвы"

даць магчымасць вярнуцца
таму, хто сышоў,
ухіліўся з дарог, 
так далёка застаўся,
прылёг
адпачыць,
каб ужо перастаць можа нават
быць

часам так карціць сысці
з гэтых вузкіх сцяжын,
і сабе мы даруем, а іншым...

а бывае наадварот,
занятыя толькі сабой,
аднымі сабой ізноў,
не бачым 
нічога па-за, па-над і звыш,
нікога – за крок, за ўздых.

а трэба ствараць ім шчыліны,
хады і пралазы
ды адчыняць вокны,
дзверы і брамы,
каб заўжды меліся шанцы
для адказу
і абдымкаў вяртання.

Вернасць, якая вытрывала ноч

Бэтлеемскую ноч мы называем ціхай; першы крык Божага Дзіцяці прынёс зямлі супакой, які адчуваецца ў апісаннях падзей, постацях сведкаў, іх словах і ўчынках. Але была і іншая ноч. У Евангеллі паводле Мацвея чытаем: “Езус жа зноў ускрыкнуў моцным голасам і аддаў духа” (Мц 27,50). Тады, у момант смерці Хрыста, “заслона ў святыні разарвалася надвое з верху аж да нізу, і зямля затрэслася, і скалы раскалоліся, і магілы адкрыліся” (Мц 27, 51-52а). Марыя, Божая Маці, была побач з Сынам у першыя і ў апошнія хвіліны зямнога жыцця. Якімі ж адрознымі яны былі...

Калі Езус аддаляецца

"Вось Маці Твая і браты Твае, і сёстры Твае на вуліцы шукаюць Цябе." Мк 3, 31–35

Найлепшыя разважанні над гэтым урыўкам Евангелля не даюць гатовага адказу, але заклікаюць знайсці яго самастойна, у малітве. Прачытаных каментарыяў – замала. Вяртаючыся да Божага Слова, зноў адчуваеш недаўменне: "Чаму ж не гаворыцца, калі Езус выйшаў да іх? Чаму так сказаў?"Спадзяюся, што сённяшнія мае думкі не будуць выглядаць, як упэўненыя адказы, але заахвоцяць да ўласных развагаў.

Каралеўскі занятак – ткаць

У сённяшнім чытанне з Першай кнігі Самуэля (1 Сам 24, 3–21) апавядаецца пра міласэрнасць Давіда над Саўлам у пячоры. Давід адрэзаў кавалак вопраткі, але не перарэзаў "нітку жыцця" свайго крыўдзіцеля. "І сказаў ён людзям сваім: Няхай міласцівы будзе да мяне Бог, каб я не ўчыніў гэтага гаспадару майму, памазаніку Пана, каб я не ўзняў рукі сваёй на яго, таму што ён памазанік Пана. І стрымаў Давід людзей сваіх словамі, і не дазволіў ім паўстаць на Саўла."

Шлях перад вачамі

Тады сказалі Яму фарысеі: Глядзі, чаму яны робяць у суботу тое, што не дазволена? Мк 2,24 

Я не гляджу, як глядзяць людзі, бо чалавек бачыць тое, што навідавоку, а Пан заглядае ў сэрца. 1 Сам 16 

Чалавек глянуў – і асудзіў. Бог паглядзеў – і ўбачыў сэрца. Заўсёды хтосьці збоку можа кіўнуць Пану на нас: "Глядзі!" Мы самі часам глядзім на сябе, як найгоршыя суддзі. Але на самай справе гэта не страшна, не так істотна, як тое, дзе нашае сэрца, і што ў ім зараз.  

Вось заінелы лес узыходзячае на марозе сонца фарбуе ў светла-ружовы колер. На бліжэйшых дрэвах гэтага амаль нябачна, а ўдалечыні - сапраўдная казка. Ясныя ўчасткі галінкак, асветленых сонечнымі промнямі, адцененыя глыбокімі шэрымі колерамі. Кольк імгненняў будзе доўжыцца гэткае хараство? Колькі такіх момантаў мы губляем, утаропіўшыся ў свае заняткі, у мітуслівыя думкі, у паводзіны іншых людзей? Прырода – нібы адкрытая кніга перад нашымі вачамі, і то мы спасцігаем усяго толькі невялікую частку. Сэрца ж чалавека заўсёды застанецца таямніцай. Ці сапраўды нам залежыць на тым, каб разгадваць яе нават у самых блізкіх людзях? Даўно не сакрэт, што ёсць адзін шлях. Ён адкрыты, вядомы, ды мала хто трывала крочыць па ім. Так, шлях любові.  

Бог запрашае бачыць у людзях не толькі тое, "што навідавоку", але – як Ён – заглядаць у сэрца. А гэта значыць, што трэба і любіць, як Ён. Мала таго, любіць не толькі Бога, не толькі іншага, але і сябе самога. Той, хто ціха скажа "ты думаеш, я не спрабаваў?...", ужо ведае шлях.  Той, хто глядзіць на Укрыжаванага, бачыць адкрытае Сэрца Бога.

Разважанні над Апостальскім лістом “Dies Domini” – Аб святкаванні нядзелі”

Ва ўрачыстасць Спаслання Духа Святога 31 мая 1998 года папа Ян Павел ІІ апублікаваў апостальскі ліст “Dies Domini” – Аб святкаванні нядзелі. Ва ўступнай частцы ён выказвае жаданне працягваць жывы дыялог з вернікамі, "каб разважаць разам з вамі пра сэнс нядзелі і падкрэсліць матывы яе святкавання як сапраўднага “дня Пана” ў зменлівых акалічнасцях нашага часу". Ва ўступным раздзеле папа спадзяецца, што гэты ліст:

• паспрыяе "больш глыбокаму разуменню нядзелі, каб нават у складаных абставінах перажываць яе ў поўнай паслухмянасці Святому Духу";
• дапаможа"нанова адкрыць глыбокія дактрынальныя абгрунтаванні якія з’яўляюцца падставай касцёльнага наказу, каб усе вернікі разумелі, наколькі вялікай каштоўнасцю ёсць нядзеля ў хрысціянскім жыцці";
• растлумачыць "шматлікія аспекты гэтага дня", так што "абавязак святкавання нядзелі, асабліва ўдзел у Эўхарыстыі і адпачынак у духу хрысціянскай радасці і братэрства", стане больш зразумелым.

Размова

Езус дакранаецца да пракажонага, г.зн. да таго, каго ўжо амаль што не лічылі за чалавека, не датыкаліся, не гаварылі, і адносіліся так, нібы яго няма, нібы ў ім не засталося нічога чалавечага. Ён адчуваў, што ім бы хацелася, каб ён проста знік. А ўсё ж ён адчуваў сябе чалавекам, жыў надзеяй, паверыў у магчымасць аздараўлення, але не крычаў аб гэтым: "Змілуйся! Вылячы!" Ён прыйшоў, але зрабіў "крок назад", упаў на калені, панізіўся, даўшы месца Богу: "Калі хочаш...", калі таксама лічыш мяне чалавекам, калі лічыш, што я магу вярнуцца да людзей, зноў стаць сабой, жыць, радавацца, адчуць спагаду і прыняцце – вось я, перад Табой, завінуты ў рыззё, якое хавае мае язвы, – Ты ўсё можаш, Ты ведаеш лепш, зрабі са мной тое, што хочаш Ты".  

Магчыма, яму здалося, што спыніўся час, але трэба выслухаць адказ. Езус дакранаецца да яго. "Я бачу цябе, Я чую, Я ведаю твой боль, мой сыне. Я бачу, адкуль ты прыйшоў, дзе блукаў, і твае першыя крокі, і дзіцячую ўсмешку, Я чую, на чый голас ты адгукаўся, што спяваў, чаго прагнуў, чаго баяўся. Я бачу, які ты ёсць, і якім можаш быць."  

Але што я прыдумляю? Усе ж ведаюць, што сказаў Езус. Гэта запісана ў Евангеллі паводле Марка: 

Прыйшоў да Езуса пракажоны і, упаўшы на калені, прасіў Яго: Калі хочаш, можаш мяне ачысціць. Езус, злітаваўшыся над ім, працягнуў руку, дакрануўся да яго і сказаў яму: Хачу, будзь ачышчаны. І адразу ж праказа сышла з яго, і ён стаў чысты.  Мк 1,40-42

Камунікацыя з самім сабой з дапамогай малітвы любячай увагі

Адно з многіх гумарыстычных і трапных выказванняў коміка Карла Валянціна заахвочвае нас задумацца аб адносінах з самім сабой: “Думаю, я спынюся і пабачуся з сабой сёння ўвечары. Цікава, ці буду я дома?”. Хіба гэта не дакладнае апісанне таго, што мы самі адчуваем час ад часу? Мы можам быць “дома”, можам быць у адзіноце, але ці насамрэч мы там бываем з самімі сабой? Мы “не ў сабе” не толькі тады, калі ўзрываемся ад гневу; мы таксама “выходзім з сябе”, калі ўся нашая ўвага скіравана на знешні свет. Тады мы няздольныя адказаць, як нашы справы, як настрой, як сябе адчуваем, што з намі адбываецца. Праводзяцца шматлікія адмысловыя семінары на тэму аднаўлення сувязі чалавека з самім сабой. Нават у святога Ігнацыя гэтае падарожжа да сябе заняло доўгі час.