У двух апошніх артыкулах мы даволі
пільна прыглядаліся да рахунку сумлення. Пачалі з яго класічнай формы,
разабралі прагляд дня і малітву любячай увагі, іх адметнасці і этапы.
Засталося зрабіць яшчэ адзін крок, а менавіта адступіць крыху назад, каб
павялічыць шырыню агляду.
У Божую прысутнасць я прыходжу як рэальны чалавек, а не выдуманы герой, які ўсё робіць на выдатна ды яшчэ з дня ў дзень удасканальваецца. Што сёння будзе маёй шчырасцю ў адносінах са Створцам і Збаўцам? Плынь слоў і думак ці маўчанне? Усмешка ці схаваны ў далонях твар? А можа, увогуле адмаўленне ад актыўнага пазнання сябе і простае прабыванне пад позіркам Бога, які бязмежна і безумоўна любіць мяне?
А ці не прасочваецца ў нашу малітву ацэньванне (і нават абясцэньванне) іншых людзей, зацыкленасць выключна на сваіх поглядах і памкненнях, схільнасць да наракання больш, чым да падзякі? Сцісла кажучы, ці ўсведамляем мы тады, з Кім размаўляем? Нездарма а. Ламберт згадвае сужэнцаў. Бог праз святых і прарокаў карыстаецца катэгорыямі сужэнства, каб паказаць чалавеку, да якіх адносін з Ім трэба імкнуцца. Праз прарока Осію так кажа Пан: "Я заручуся з табою навекі; заручуся з табою ў справядлівасці і правасуддзі, у міласці і міласэрнасці. Заручуся з табою ў вернасці, і ты пазнаеш Пана” (Ос 2, 21–22).
Бог прагне быць для чалавека той Асобай, размовы з якой будуць нязмушанымі і сардэчнымі, як у доме, дзе пануе шчырасць і згода. Бог прагне быць Тым, каго не будуць ігнараваць, але слухаць, задаваць пытанні, каму будуць распавядаць нават нязначныя дробязі, дзяліцца трывогамі і радасцямі. Ён жадае сапраўдных жывых адносін, а не захавання дыстанцыі.
А. Ламберт перакананы, што, “як і ў сям’і, глыбіня і любоў прычыняцца да фарміравання ў нас асабістага стылю малітвы, адпаведнага стану нашага жыцця і веры, стылю разнастайнага і звычайнага, як сама штодзённасць. Сэнс у тым, каб падыходзіць да свайго жыцця, як да мастацкага твора, які паступова нараджаецца ў сутыкненні спантаннасці і звычкі, выпадковасці і дысцыпліны, карыстаючыся дапамогай пастаяннай, падсвядомай і засяроджанай увагі”. Такі творчы падыход дапамагае знайсці свой уласны спосаб заканчэння дня ці малітоўнага перапынку падчас абеду ці шпацыру. Магчыма, некаторыя яго падказкі будуць карысныя чытачам у той ці іншы перыяд жыцця.
Ці падчас малітвы павольна, у рытме дыхання, молімся “Ойча наш”;
ці ствараем асабісты псалом;
ці дазваляем дню, як фільму, разгарнуцца перад нашымі вачыма;
ці ператвараем якую-небудзь асобную сітуацыю ў слайд, які можна выкарыстаць у “медытацыі над вобразам”;
ці спрабуем суцішыцца, бо адчуваем, што шум і паспех заглушаюць голас унутранага свету;
ці дазваляем святлу сённяшняга чытання Евангелля праліцца на ўзлёты і падзенні гэтага дня;
ці перажываем наноў нейкае здарэнне, каб дзень не скончыўся раптоўным тармажэннем, але запавольваннем тэмпу і адпачынкам;
ці імкнёмся заўважыць, як духоўная атмасфера ранішняй медытацыі амаль нячутна, але адчувальна насычала атмасферу ўсяго дня;
ці, як параход, “выпускаем пар” з надзеяй, што ён узнімецца высока ў неба, як дым кадзіла;
ці нагадваем сабе, што “патрэбна толькі адно”;
ці ўглядаемся ў постаць святога, якога ўспамінаем у гэты дзень, і стараемся “заразіцца” ад яго “вірусам” любові;
ці складаем спіс падзяк;
ці звінаем абрысы дня ў “залатой думцы” альбо вершы;
ці спісваем чарговую старонку свайго дзённіка;
ці вымаўляем любімую малітву;
ці спрабуем свядома прыняць нейкую цяжкую сітуацыю;
ці аналізуем чарговы раз важную здагадку, прасвятленне, дадзенае нам сёння;
ці проста чакаем моўчкі;
ці ўнутрана канфрантуем з газетнымі навінамі або асабістым лістом, які нас узрушыў;
ці стараемся быць прысутнымі без слоў у чуйнай паставе цела;
ці рыхтуемся да споведзі альбо духоўнай размовы;
ці ўспамінаем важныя моманты апошніх рэкалекцый, якія не хацелася б страціць у штодзённай заклапочанасці;
ці разважаем пра свае адзнакі і задаём сабе пытанне, як здалі экзамены па чалавечнасці і хрысціянстве;
ці стараемся прадумаць хрысціянскую стратэгію паводзін з людзьмі;
ці падыходзім да кагосьці пасля гарачай сваркі і спрабуем пачаць усё спачатку…
Кожны пералічаны вышэй пункт можа стаць спосабам малітвы любячай увагі, аналізу, разважання над жыццём, прагляду дня.
У Божую прысутнасць я прыходжу як рэальны чалавек, а не выдуманы герой, які ўсё робіць на выдатна ды яшчэ з дня ў дзень удасканальваецца. Што сёння будзе маёй шчырасцю ў адносінах са Створцам і Збаўцам? Плынь слоў і думак ці маўчанне? Усмешка ці схаваны ў далонях твар? А можа, увогуле адмаўленне ад актыўнага пазнання сябе і простае прабыванне пад позіркам Бога, які бязмежна і безумоўна любіць мяне?
Жывая малітва багатая мноствам адценняў і варыяцый.
Цікавым назіраннем дзеліцца а. Уільям Ламберт SJ, які шмат увагі ў сваіх
кнігах прысвячае рахунку сумлення: “Многія сужэнствы адкрылі для сябе,
што апавядаць адно аднаму аб пражытым дні – добры спосаб зрабіць прагляд
дня і адначасова ўмацаваць адносіны з партнёрам. Я ўражаны звычаем
адной пары, з якой асабіста знаёмы. З-за напружанага працоўнага графіка
сняданак – адзіны час, калі яны могуць пабыць сам-насам. На працягу
гэтай каштоўнай паўгадзіны муж і жонка размаўляюць толькі пра сябе і пра
тое, што датычыцца іх абодвух. Калі штосьці іншае прасочваецца ў
размову сужэнцаў, яны задумваюцца, ці ўсё добра ў іх адносінах”.
А ці не прасочваецца ў нашу малітву ацэньванне (і нават абясцэньванне) іншых людзей, зацыкленасць выключна на сваіх поглядах і памкненнях, схільнасць да наракання больш, чым да падзякі? Сцісла кажучы, ці ўсведамляем мы тады, з Кім размаўляем? Нездарма а. Ламберт згадвае сужэнцаў. Бог праз святых і прарокаў карыстаецца катэгорыямі сужэнства, каб паказаць чалавеку, да якіх адносін з Ім трэба імкнуцца. Праз прарока Осію так кажа Пан: "Я заручуся з табою навекі; заручуся з табою ў справядлівасці і правасуддзі, у міласці і міласэрнасці. Заручуся з табою ў вернасці, і ты пазнаеш Пана” (Ос 2, 21–22).
Бог прагне быць для чалавека той Асобай, размовы з якой будуць нязмушанымі і сардэчнымі, як у доме, дзе пануе шчырасць і згода. Бог прагне быць Тым, каго не будуць ігнараваць, але слухаць, задаваць пытанні, каму будуць распавядаць нават нязначныя дробязі, дзяліцца трывогамі і радасцямі. Ён жадае сапраўдных жывых адносін, а не захавання дыстанцыі.
А. Ламберт перакананы, што, “як і ў сям’і, глыбіня і любоў прычыняцца да фарміравання ў нас асабістага стылю малітвы, адпаведнага стану нашага жыцця і веры, стылю разнастайнага і звычайнага, як сама штодзённасць. Сэнс у тым, каб падыходзіць да свайго жыцця, як да мастацкага твора, які паступова нараджаецца ў сутыкненні спантаннасці і звычкі, выпадковасці і дысцыпліны, карыстаючыся дапамогай пастаяннай, падсвядомай і засяроджанай увагі”. Такі творчы падыход дапамагае знайсці свой уласны спосаб заканчэння дня ці малітоўнага перапынку падчас абеду ці шпацыру. Магчыма, некаторыя яго падказкі будуць карысныя чытачам у той ці іншы перыяд жыцця.
Ці падчас малітвы павольна, у рытме дыхання, молімся “Ойча наш”;
ці ствараем асабісты псалом;
ці дазваляем дню, як фільму, разгарнуцца перад нашымі вачыма;
ці ператвараем якую-небудзь асобную сітуацыю ў слайд, які можна выкарыстаць у “медытацыі над вобразам”;
ці спрабуем суцішыцца, бо адчуваем, што шум і паспех заглушаюць голас унутранага свету;
ці дазваляем святлу сённяшняга чытання Евангелля праліцца на ўзлёты і падзенні гэтага дня;
ці перажываем наноў нейкае здарэнне, каб дзень не скончыўся раптоўным тармажэннем, але запавольваннем тэмпу і адпачынкам;
ці імкнёмся заўважыць, як духоўная атмасфера ранішняй медытацыі амаль нячутна, але адчувальна насычала атмасферу ўсяго дня;
ці, як параход, “выпускаем пар” з надзеяй, што ён узнімецца высока ў неба, як дым кадзіла;
ці нагадваем сабе, што “патрэбна толькі адно”;
ці ўглядаемся ў постаць святога, якога ўспамінаем у гэты дзень, і стараемся “заразіцца” ад яго “вірусам” любові;
ці складаем спіс падзяк;
ці звінаем абрысы дня ў “залатой думцы” альбо вершы;
ці спісваем чарговую старонку свайго дзённіка;
ці вымаўляем любімую малітву;
ці спрабуем свядома прыняць нейкую цяжкую сітуацыю;
ці аналізуем чарговы раз важную здагадку, прасвятленне, дадзенае нам сёння;
ці проста чакаем моўчкі;
ці ўнутрана канфрантуем з газетнымі навінамі або асабістым лістом, які нас узрушыў;
ці стараемся быць прысутнымі без слоў у чуйнай паставе цела;
ці рыхтуемся да споведзі альбо духоўнай размовы;
ці ўспамінаем важныя моманты апошніх рэкалекцый, якія не хацелася б страціць у штодзённай заклапочанасці;
ці разважаем пра свае адзнакі і задаём сабе пытанне, як здалі экзамены па чалавечнасці і хрысціянстве;
ці стараемся прадумаць хрысціянскую стратэгію паводзін з людзьмі;
ці падыходзім да кагосьці пасля гарачай сваркі і спрабуем пачаць усё спачатку…
Кожны пералічаны вышэй пункт можа стаць спосабам малітвы любячай увагі, аналізу, разважання над жыццём, прагляду дня.
Разважанні пра малітву, напісаныя для газеты "Слова Жыцця".
Ранейшае: "Кубак вады"
"Божая прысутнасць"
"Прасіце, і будзе дадзена вам"
Рахунак сумлення як штодзённая малітва
Малітва любячай увагі
Ранейшае: "Кубак вады"
"Божая прысутнасць"
"Прасіце, і будзе дадзена вам"
Рахунак сумлення як штодзённая малітва
Малітва любячай увагі
No comments:
Post a Comment