"Жаданне ёсць думзлачынства"

Пераклад “Desire is Thoughtcrime”  Andy Otto

"Свабода ёсць рабства", "Жаданне ёсць думзлачынства". Гэта фразы з антыўтопіі "1984" Джорджа Оруэла, які я нядаўна перачытаў пасля дзесяці ці нават больш гадоў. "1984" прадстаўляе трывожную карціну таталітарнага грамадства, дзе Вялікі Брат маніторыць кожнае месца, і лаяльнасць Партыі з'яўляецца мэтай жыцця. Фактычна, уся місія Вялікага Брата – знішчыць паняцце самасці. Нягледзячы на тое, што людзі звяртаюцца адзін да аднаго "таварыш", няма ніводнага памяшкання, дзе маглі б існаваць змястоўныя адносіны паміж імі. Сэкс для задавальнення знаходзіцца па-за законам. Шлюб зацверджваецца Партыяй не дзеля любові, але выключна, каб працягнуць род. Любоў зарэзерваваная толькі для Вялікага Брата. Індывідуальная ідэнтычнасць, унікальнасць, самасць не маюць ніякага сэнсу ў свеце "1984".

Самасць

 
Хрысціянства было рэвалюцыйным таму, што прынесла новы сэнс і годнасць чалавечай асобы, якія раней проста не існавалі. Так, рабства можна знайсці дагэтуль, але на самай справе, Бог, прыйшоўшы на зямлю як чалавек, узняў святасць асобы на боскі узровень. Езус паказаў, што нашае сапраўднае "я" існуе толькі ў Богу. Нашае фальшывае "я" – уцякае ад Бога і жыве для зла, граху, сапсаванасці, усіх тых рэчаў, якія падтрымлівае Вялікі Брат у "1984".

Духоўныя практыкаванні дапамагаюць нам убачыць два бакі нас саміх, пачынаючы ад непрыемнага распазнавання свайго фальшывага "я", пасля чаго мы адкрываем, што глыбей знаходзіцца нашае "я", якое жыве для Бога і такіх цнотаў як любоў, шчодрасць і пакора. Гэтае "я" атаясамліваецца з дарамі, жаданнямі, захапленнямі, марамі і спадзяваннямі, якія паходзяць ад Бога.

"Абраўшы шлях хлусні, мы не павінны дзівіцца, што праўда пазбягае нас, калі мы ўрэшце адчуваем у ёй патрэбу, і пануе блытаніна." Томас Мертан

Схадзі ты павучыся

Пайдзіце, навучыцеся, што значыць «міласэрнасці хачу, а не ахвяры» Мц 9, 9–13

Усё з ног на галаву ў дзень паклікання Мацвея. Спраўны мытнік кідае сваю працу, ягоныя калегі ахвотна збіраюцца на вячэру ў кампаніі Настаўніка, а сапраўдных бездакорных, можна сказаць, эліту веруючых Ён выстаўляе за дзверы. Пакліканне адбылося за імгненне, вячэра – была і сплыла, ды цэлыя стагоддзі доўжыцца момант: "...навучыцеся, што значыць..". Хто напамяць не ведае "міласэрнасці хачу, а не ахвяры"? Некаторыя нават на розных мовах. І што? Ісці зноў кудысьці... А можа за дзвярыма няўтульна і холадна?

Лепш не падаваць знаку, а сядаць за стол "есці і піць". Дык да адзення прычэпіцца, Сам пачне задаваць пытанні... А то яшчэ і паставіць таго ж Мацвея ў прыклад. Сапраўды, цяжка здароваму сярод хворых. Добра было б гэтых грэшнікаў увогуле ізаляваць. (Толькі хто будзе збіраць мыта?)

Усё ж такі, як адрозніваюцца позірк чалавека, які лічыць сябе здаровым, нармальным, годным, і позірк Хрыста, Якога толькі і можна назваць беззаганным... Мацвей пайшоў за Хрыстом і навучыўся, і іншым расказаў, і cтолькі запісаў.
А я?  

Прамінанне на далоні

"Пашчолгай ты мне гарох, пакуль маеш час", – папрасіла мяне мама. Быў цёплы жнівеньскі вечар, амаль восень. Некалькі вольных дзён.

Зялёныя стручкі неахвотна адпускалі сваіх гарошынак, яшчэ такіх смачных і салодкіх, што мае дзеці знаходзілі і з'ядалі іх адразу.

Сухія стручкі, наадварот, раскрываліся ад аднаго дотыку, скручваючыся ў спіралі, нібы адбіралі ў сваіх гарошынак нават найменшы шанец затрымацца ў матчынай "хатцы". Кожнае зярнятка павінна выскачыць вонкі. “Ляціце, ваша чарга, ваша будучыня!”

Выразны кантраст паміж сухім і зялёным. Прыйшоў час – адпускай і не затрымлівай. Праўда, дзе ж падзеліся вашы зялёныя сокі, далікатныя ахоўныя створкі для маленькіх гарошынак? Нічога для сябе не пакінулі стручкі на маёй далоні, ні выгляду, ні колеру, каб нічога не перашкаджала скруціцца ў сухую спіральку, выпускаючы спелыя гарошынкі ў свет. І каб за зіму рассыпацца ў пыл. Такая вось алюзія на нашу цялесную абалонку. З’яўляюцца маршчынкі, змяняюцца колеры і марнеюць жыццёвыя сілы… Прычым не абавязкова гэты працэс відавочны. 

Зноў жа, пра дзяцей – падгадаваць і адпусціць, на поўніцу так адпусціць. Бацькам цяжка заўважыць іх гатоўнасць і спеласць, але праявы сваёй “сухасці” павінны дапамагчы ў гэтым. Чым не запрашэнне прыязней вітаць сваю старасць? :)

Небыццё

Нічым – без любові – ёсць чалавек,
Пылам нікчэмным, стрэсеным з ног,

Надакучлівым шумам, які хочацца сцішыць,
Адмененай сёння банкнотай, якой заўтра на сметнік.

Якім мужным быў святы Павел, што на сябе нелюбоў прымерыў.
 

Прыгажосць і шчодрасць

У канцы жніўня ў адной малой вёсцы на Мядзельшчыне мы сядзелі на лавачцы з мамінай сяброўкай ("на восьмым дзесятку", як яна кажа) і гаварылі. Можна было не столькі слухаць, як любавацца яснымі вачамі ды ўсмешкай на ружовым, амаль без маршчын, твары. Як пражыць столькі год, выгадаваць трох дачок, адпрацаваць у калгасе, аўдавець і захаваць такі позірк і лагоднасць, а маршчын – не прыдбаць? Таямніца...