Тыдзень пяты. Вольнасць сэрца

І больш нічога. З ласкі Божай, больш нічога не спатрэбіцца, каб пайсці за тым Чалавекам, фігура Якога сустракае кожнага, хто прыходзіць у Міхалішны касцёл. Прыгледземся ж да яе бліжэй (і да фігуры, і да вольнасці).

Неяк нялюдзка Яго постаць звязалі вяроўкай: нібыта яе лёгка можна скінуць, як недарэчную мішуру. Але адначасова так адмыслова яна апляла Езусу рукі і закруцілася вензелем, што позірк заблытваецца ў ёй. Езус, здаецца, толькі на момант стомлена прыхінуўся да сцяны, пакуль Пілат вымаўляе сваё "Esse Homo!"

Так, вось Чалавек! Вольны, нягледзячы на вяроўкі і смяротны прысуд. Вось -  больш, чым кароль, чым самы ўплывовы прэзідэнт і багацей. Не зведаў на зямлі шаўковых строяў і высокіх прывілеяў. Не атрымаў ганаровых адзнак. Не прыдбаў сабе нават невялічкай арміі. Пот, пыл, цярпенні. І ў выніку - на тым судовым ганку Пілатавага палаца Бог-Чалавек стаіць адзін. Хоць мог бы, ды не скідвае з Сябе вяровак і жудаснай кароны.

Хто ж тыя, якія ідуць за Ім? Чаму яны абіраюць Ягоны бок, а не бок зла, якое выглядае мацнейшым, пэўным сябе, добра аплочаным?

Тыдзень трэці. Блытаніна

Што я адчула, калі за адно і тое ж дзеянне мяне адразу зганілі па розных прычынах розныя людзі ў той самы дзень? Вядома ж, са шчырым жаданнем дапамагчы. Адчапіцеся, дайце жыць, – хацелася сказаць. Але пра тое і гаворка, што часта людзі хвалююцца, прадчуваючы, што ім прыйдзецца разбірацца з наступствамі чужых учынкаў. Дзівачыш ты, разграбаюць іншыя. Калі яшчэ прыгадаць прымаўку, што ніхто не зробіць горш, як сам сабе, то атрымліваецца невясёлая карцінка. І сабе, і іншым, а значыць і ўсяму свету я магу зрабіць кепска і балюча.

Не дагодзіш вам, падумала смакоўніца з сённяшняга Евангелля і вырашыла стаяць і нічога не рабіць. Я вельмі добра яе разумею. Настолькі добра, што рашэнне гаспадара саду ссекчы яе, бо трэці год няма плоду, здаецца вельмі суровым. Што мы ведаем аб прычынах яе неплоданашэння? З пыхі ці са страху? Не ведала ці не даядала? Сквапнасць на яе напала ці непамятлівасць? Смакоўніца, ты заблытала ўсіх і маўчыш?

Юзэф Мэхофэр. Крыжовы шлях.

Крыжовы шлях, намаляваны Юзэфам Мэхофэрам у 1933-1946 гадах, знаходзіцца ў капліцы Мукі Пана ў базіліцы айцоў-францішканаў у Кракаве.

Тыдзень другі. Няспыннасць

А Езус, абярнуўшыся і ўбачыўшы, што яны ідуць за Ім, кажа: «Чаго шукаеце?» Яны сказалі Яму: «Раббі (што азначае “настаўнік”), дзе жывеш?» Ён кажа ім: «Ідзіце і ўбачыце».Ян 1, 38-39

Адно з вечных і штодзённых, важных пытанняў: "Чаго ты шукаеш?" І найлепшы з адказаў: "Дзе Ты?.."
У сустрэчах і натхненнях, хваробах, цяжкасцях, дасягненнях, малітвах, учынках, спадзяваннях і іншых шматлікіх праявах жыцця, у тым, што бачым, робім і адчуваем, схаваны гэты пошук: дзе Ты? Толькі не заўсёды ўсведамляем яго, і магчыма, таму штодзённасць так нагадвае мітусню. Наколькі апраўдана трывога за марнатраўнасць часу, цяжка сказаць упэўнена. Мы не ведаем да канца, што хоча нам сказаць Бог праз падзеі і людзей, якіх мы сустракаем. Таму, сумняваючыся, мы ўсё-ткі павінны давяраць Яму.

На заканчэнне дня

Праверка свядомасці

Божа, дзякую Табе.
Дзякую Табе, Божа, што Ты заўсёды са мною, і асабліва за тое, што Ты побач зараз. 

Божа, спашлі мне Свайго Духа.
Божа, дазволь Святому Духу асвятліць мой розум і распаліць маё сэрца, каб я ўсвядоміў, дзе і як мы былі разам у гэты дзень.

Божа, дай убачыць мой дзень.
Божа, дзе я адчуваў Тваю прысутнасць, бачыў Тваё аблічча, чуў Тваё слова ў гэты дзень?
Калі я ігнараваў Цябе, уцякаў ад Цябе, і можа нават адкідаў Цябе на працягу дня?

Божа, дазволь мне быць удзячным і папрасіць прабачэння.
Дзякую Табе, Божа, за ўсе моманты гэтага дня, калі мы былі разам, а таксама калі я мог працаваць разам з Табой.
Божа, прабач мне ўсё, чым я пакрыўдзіў Цябе, прабач усе мае правіны і занядбанні.

Божа, застанься побач.
Прашу Цябе, Божа, каб Ты дапамог мне быць яшчэ бліжэй да Сябе сёння і заўтра.
Божа, Ты – Бог майго жыцця. Дзякую Табе.


***

Ты ўчыніў цуд, Пане Езу Хрыстэ, 

і я сябе не чую ад здзіўлення.

Мой дух ззяе Тваім уваскрасеннем.

Я ўсміхаюся і смяюся з Табой.

Я тану ва ўсмешках Тваіх сяброў.

Ты перамог, Пане, мы ведаем, што Ты перамог!

Ты зруйнаваў усё зло, якое мы здолелі зрабіць, 

кожны сам і ўсе разам.

Ты знішчыў уладу цемры і смерці,

каб мы зноў маглі спакойна хадзіць у нашым целе,

цяпер і заўсёды.

Прыйдзі да мяне, Пане Жыцця,

як Ты прыходзіш да ўсіх Сваіх сяброў.

Пашлі мяне суцяшаць церпячых, якія навокал мяне.

Прыйдзі і пашлі Сваіх сяброў у гэты штодзенны свет 

працаваць з надзеяй дзеля Валадарства Божага.

—Joseph A. Tetlow, SJ

Пошукі дзеля Бога: малітоўны прагляд свайго дня

Крыніцы:

Тыдзень першы. Здалёк

"Разумееш думкі мае здалёк..." Пс 139

Маё бачанне Бога, свету, сябе, іншых людзей у нечым нагадвае рассыпаны пазл. Пакуль што асобныя кавалачкі не магу дастасаваць адно да другога, памыляюся, адыходжу, рассыпаю сабранае... Якое вялікае веданне Божае, калі Ён бачыць усю карціну поўнасцю загадзя і бачыць той момант, калі я "складу" ўсё правільна. Хм, ці толькі паспею?.. 

Ён здалёк бачыць людзей, якія дапамогуць мне, бачыць радасць супрацоўніцтва, задавальненне ад добрых вынікаў. Карацей кажучы, сам працэс, які выводзіць з цярпення мяне, але, падобна, не Яго.

Найлепшая частка

Пачатак Першай кнігі Самуэля. Мне падабаецца вяртацца да гэтай біблейскай гісторыі. Вяртацца з перарывамі ў некалькі год. Аповед пра Ганну, маці прарока Самуэля, адкрываецца кожны раз з новага боку, нібы я пакручваю ў руках каштоўны камень.

Даўным-даўно ў адным горадзе жыў эфраімец на імя Элькана. І бацька яго, і дзед, і прадзед там жылі, працавалі, працягвалі род і трымаліся веры сваіх продкаў. І вось ажаніўся Элькана з Ганнай, вельмі яе пакахаў, але з любімай жонкай дзяцей не было.
Тут і канчаецца падабенства гэтай гісторыі да казкі: выпрабаванні пачынаюцца пасля вяселля, а не заканчваюцца ім. Шматзначнае і таямнічае – "Бог замкнуў яе лона". А час ішоў...

Нічога не змянілася

На мінулым тыдні ездзілі на пару дзён у Літву. У Вострую Браму апошнім вечарам мы прыйшлі, калі ўжо добра звечарэла. На віленскіх марозных вуліцах было мала людзей, як і ў капліцы Маці Божай Вострабрамскай, і ў касцеле св. Тэрэсы ад Дзіцятка Езус. Для мяне гэтыя месцы, як само дзяцінства. І калі ў Астраўцы, дзе я нарадзілася, шмат што змяняецца, то прысеўшы каля фігуры сваей патронкі, я адчула палегку: тут не адчуваецца ніякіх уплываў часу. Калі гэта толькі ілюзія, то таксама няблага. Змены бываюць розныя ж, некаторыя спробы паляпшэння спрычыняюцца да згубы, а сур'ёзныя працы часта застаюцца нябачнымі звычайнаму воку.

Св. Тэрэска стаяла ў ценю, на ўзбоччы, як даўней. Дзесьці там у галоўным алтары – залатыя калоны, аздабленні, электрычная яркасць і рух. Яна сціпла і ціха застыгла з крыжом і ружамі, не на першых месцах, але затое так блізка да людзей. Каб можна было прыстаць побач і памаўчаць у літасцівым паўзмроку...

Па слядах няўдалых прымірэнняў

Што перашкаджае двум людзям памірыцца? Вось сядзіш, думаеш пра абодвух, згадваеш іхнія лепшыя рысы характару, здольнасці, цеплыню ўсмешак адно да аднаго, калі ўсё яшчэ было паміж імі добра, і паддаешся ілюзіі: трэба проста ім расказаць пра іх саміх, бо яны забыліся, выпусцілі з-пад увагі і вось... Так-так, хто яшчэ не хадзіў, схадзі, раскажы ім. Можа, нават не надта балюча паб'юць. А ўсе прыгожыя словы – як аб сцяну гарох, ці ты аб прабачэнні будзеш распінацца, ці аб дабрыні і чуласці іншай асобы.

Мінулае не становіцца выратаваннем. Можна аднаўляць там фарбы, спяваць старыя песні, ажыўляць успаміны – апалае лісце не прыклеіш на дрэва, і няма сіл спадзявацца на вясну. Яны згаджаюцца, што ў іх павінны папрасіць прабачэння, а тым часам кожны з пакрыўджаных няспынна правярае і ўмацоўвае свае муры. Ці на месцы ўсе ліхія пачутыя словы, ці дакладна складзеныя вялікія і малыя чужыя правіны, ці выкрытая падступнасць добра бачная ўсяму наваколлю? Кожны каменьчык замацаваны такімі эмоцыямі, што ніякага цэменту не трэба.

Шчаслівай дарогі!

"Пастухі знайшлі Марыю і Юзафа, і Немаўля"

Так многа мы чакаем ад калядаў. Каб надвор'е было спрыяльным і снежным, каб падарункі абавязкова спадабаліся блізкім, каб стравы на стале ўдаліся як найлепей, каб грошай хапіла і яшчэ засталося, каб кожны ўсміхаўся, каб госці прыйшлі і пайшлі задаволеныя, каб было ўсё лёгка, весела, смачна і бесклапотна, і гэта толькі пачатак. Многія з нас гатовыя на значны высілак, амаль на мяжы сваіх сіл, каб здзейсніць як найбольш сваіх чаканняў. Вынік, мякка кажучы, не заўсёды адпавядае...

А некаторыя чакаюць толькі аднаго, нічога больш – толькі аднаго – цуда. Каб нехта жыў. Каб быў побач. Каб вылечыўся. Некаторым трэба толькі праменьчык надзеі, трошкі цяпла, крышынку дабрыні і ўвагі...

Што нашы чаканні і спадзяванні? Бараны ды авечкі. Пасём, гадуем, нешта з іх маем. Куды мы, туды й яны. Трэба вучыцца разнявольвацца, каб перастаць заціскаць вушы ад анёльскіх спеваў, Часцей глядзець на зоркі, каб не прапусціць ціхае ззянне над Бэтлеемам. Старацца глядзець сэрцам, а не вачамі, каб аднойчы выправіцца на пошукі Немаўляці. З усімі тымі баранамі і авечкамі, нават самымі няўклюднымі, з пусткай і сумненнямі, з недарэчнымі сваімі падарункамі і дзіўнымі манерамі – знайсці і пакланіцца. А што далей: размовы ці маўчанне, гучнае "Славім Яго!" ці слёзы сустрэчы, ці ўсё разам – не буду гаварыць, бо пахаваліся каля стаенкі ўсе словы.